دغدغه‌های مدیران مؤسسات قرآنی چهارمحال‌وبختیاری بررسی شد

جامعه قرآنی چهارمحال‌وبختیاری از روز سه‌شنبه ۲۹ خردادماه به مدت یک هفته میزبان ابراهیم کرمانی‌نژاد، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش و توسعه مشارکت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ۲ مدرس طرح ملی «بشری» ناظر بر آموزش نوین قرآن کریم است که اجرای این طرح قرآنی پس از کش و قوس‌های فراوان، باعث ایجاد فضای پویا و بانشاط در بین فعالان قرآنی به‌ویژه بانوان شده است. در همین راستا، بازدید از چند مؤسسه قرآن و عترت(ع) در شهرهای مختلف استان چهارمحال‌وبختیاری و نیز شنیدن دیدگاه‌ها، مطالبات و انتظارات فعالان و متولیان مؤسسات قرآنی از دیگر برنامه‌های هیئت اعزامی وزارت فرهنگ و ارشاد بوده است.

نشست هم‌اندیشی مدیران و مربیان مؤسسات قرآنی چهارمحال‌وبختیاری که با حضور جمعی از فعالان قرآنی استان در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برگزار شد فضایی را فراهم ساخت تا قرآنیان استان فرصتی برای بیان دغدغه‌ها پیدا کنند که سؤالات در این نشست مطرح شد و قرآنیان پاسخ خود را از مسئول اعزامی وزارتخانه دریافت کردند، گزارش این نشست تقدیم مخاطبان گرامی ایکنا می‌شود.

مؤسسات، سامانه حمد را جدی بگیرند

ابراهیم کرمانی‌نژاد، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش و توسعه مشارکت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به هدف از برپایی این نشست صمیمانه، اظهار کرد: علاقه‌مندیم که بدانیم در مؤسسات قرآنی چهارمحال‌وبختیاری به‌ویژه ناظر به مقوله آموزش چه می‌گذرد و مشکلات و احیاناً سؤالات و ابهامات عمده فعالان این عرصه چیست تا بتوانیم پاسخگو باشیم. 

وی با ذکر اینکه این استان آخرین استان مجری طرح ملی بشری است و نود و نهمین و صدمین دوره طرح در شهرهای شهرکرد و لردگان برگزار می‌شود، ادامه داد: تیم ما این دوره را در همه مناطق کشور برگزار کرده است؛ با این نکته نیز موافقم که باید فعالان قرآنی همه مناطق دور و نزدیک دیده شوند و بتوانیم از آنها بازدید داشته باشیم.مسئولان برنامه‌ریز استان اگر این تمهیدات را پیش‌بینی کنند، حتماً استقبال می‌کنیم که فعالیت‌های قرآنی مناطق دوردست و صعب‌العبور هم رصد شود. 

وی با بیان اینکه تنها مؤسسات تحت پوشش فرهنگ و ارشاد می‌توانند در سامانه حمد از خدمات تمدید مجوز بهره‌مند شوند، توضیح داد: اینکه همه مؤسسات تحت پوشش ارشاد و تبلیغات اسلامی باید به یک چشم دیده شوند حرف درستی است که نیازمند یک نگاه و سیاستگذاری در سطح کلان است اما در حال حاضر سامانه حمد در حوزه تمدید مجوز فقط پاسخگوی درخواست‌های مؤسسات قرآنی ذیل فرهنگ و ارشاد می‌تواند باشد. ضمن اینکه سازوکار صدور یا تمدید مجوز مؤسسات قرآنی در این دو نهاد کاملاً با هم متفاوت هستند. بنابراین مؤسسات تحت پوشش تبلیغات اسلامی باید از طریق همین سازمان نسبت به تمدید مجوز اقدام کنند.

کرمانی‌نژاد در خصوص بیمه فعالان قرآنی، تصریح کرد: بیمه فعالان قرآنی از جمله مواردی است که همه فعالان چه مؤسسات تحت پوشش فرهنگ و ارشاد و چه مؤسسات و خانه‌های قرآن ذیل تبلیغات اسلامی را شامل می‌شود و محدودیتی اعمال نشده است بنابراین متقاضیان از طریق سامانه حمد اقدام کنند. 

وی افزود: در خصوص اعتبارات باید بگویم که اعتبارات این دو نهاد جدای از هم است و بنابراین امکان حمایت بودجه‌ای از مراکز تحت پوشش تبلیغات اسلامی برای ما فراهم نیست و موظف هستیم بر طبق شرح وظیفه در خصوص اعتبارات برنامه‌ریزی و کار کنیم. اگر قانونی بیاید که اعتبارات این دو نهاد برای حمایت از فعالان قرآنی یکپارچه شود، حتماً حمایت از مراکز قرآنی تحت پوشش تبلیغات اسلامی نیز برای ما موضوعیت خواهد داشت، همانطور که تبلیغات اسلامی نیز قاعدتاً قادر خواهد بود از مؤسسات ما حمایت بودجه‌ای کند.

مؤسسات طرح‌های قرآنی ارائه بدهند

کرمانی‌نژاد با تأکید بر اینکه تمام تلاش خود را برای ثبت و یکپارچه‌سازی مراکز فعال قرآنی در سامانه حمد داشته‌ایم، توضیح داد: تا جایی که برایمان مقدور بوده تلاش کردیم تا همه مؤسسات فعال بتوانند در سامانه حمد ثبت شوند و اگر قرار شد در سیاستگذاری کلان، همه مؤسسات ذیل فرهنگ و ارشاد و تبلیغات اسلامی به‌صورت واحد دیده و حمایت شوند، در این سامانه قابل رؤیت خواهند بود؛ البته فعلاً این اختیار وجود ندارد که از مؤسسات تبلیغات اسلامی حمایت صورت گیرد.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش و توسعه مشارکت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: می‌پذیریم که لااقل از سال ۱۴۰۰ تا امروز حمایت بودجه‌ای از مؤسسات محقق نشده است اگرچه ما درخواست خود را به وزارتخانه اعلام کردیم.

کرمانی‌نژاد افزود: البته بودجه‌هایی به شرط ارائه طرح و تعریف دوره از سوی مؤسسات قرآنی به فعالان این مراکز تخصیص می‌یابد که از جمله در قالب طرح قرارگاه شهید آوینی در قبال ارائه طرح، حمایت‌هایی انجام می‌گیرد. تا کنون ۱۰ میلیارد تومان محقق شده و ۱۰ میلیارد دیگر هم با مساعدت وزیر فرهنگ مصوب شده است، همچنین ۲۰ میلیارد تومان از محل کمک‌های خیری و مردمی برای این قرارگاه جمع‌آوری می‌شود که این مبلغ ۴۰ میلیارد تومانی برای آموزش ۴۰ هزار حافظ قرآن در کل کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی با تأکید بر اینکه دستورالعمل جدید قرارگاه شهید آوینی به زودی به مؤسسات ابلاغ می‌شود، افزود: مؤسساتی که طرح حفظ قرآن ذیل این قرارگاه را اجرایی کنند، شامل حمایت خواهند شد.

کرمانی‌نژاد با قدردانی از فعالان قرآنی که دغدغه تربیت مربی را دارند، توضیح داد: طرح بشری در راستای تربیت مربیان قرآن به شیوه نوین یک طرح کاملاً متفاوت و کارآمد است؛ از دفتر قرآن و عترت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان می‌خواهم که مؤسسات برگزارکننده دوره‌های تربیت مربی را از محل بودجه‌های اجرایی مورد حمایت قرار دهد. 

وی در پاسخ به مطالبه‌ای مبنی بر تعیین یک حقوق ثابت برای مربیان مؤسسات قرآنی، توضیح داد: این جزو آرزوهایی است که اگر اتفاق می‌افتاد بسیاری از مشکلات حل می‌شد؛ با اینحال تصور می‌کنم مؤسسات قرآنی در کشور از سنخ مدارس غیرانتفاعی هستند و همه می‌دانند که این مدارس چه شهریه‌های کلانی را از دانش‌آموزان دریافت می‌کنند. 

کرمانی‌نژاد ادامه داد: معلمان مدارس غیرانتفاعی پولی را از دولت دریافت نمی‌کنند زیرا استخدام نیستند و بنابراین برای مربیان قرآن مؤسسات نیز نمی‌شود بودجه‌ای از دولت تعلق گیرد. 

حمایت از مؤسسات در قبال ارائه طرح‌های قرآنی 

سیدحسین نژادحسینی، رئیس گروه قرآن و عترت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارمحال‌وبختیاری در این نشست در پاسخ به پرسشی مبنی بر کمک ۵۰۰ میلیون تومانی استانداری چهارمحال‌وبختیاری به مؤسسات قرآنی از طریق ادارات تبلیغات اسلامی و فرهنگ و ارشاد، گفت: ابلاغی را مبنی بر این کمک دریافت نکردیم و اگر نامه یا ابلاغی از استانداری وجود داشته و به دست ما برسد، حتماً انجام خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه هر کمکی از سوی وزارتخانه به استان کاملاً شفاف و مدارک آن موجود است، ادامه داد: سال گذشته یک کمک برای برگزاری نمایشگاه قرآن استان دریافت کردیم که البته جوابگو نبود و از استان نیز کمکی تأمین و این نمایشگاه ابتدای امسال برگزار شد.

نژادحسینی بیان کرد: بعضاً مؤسسات قرآنی مطالباتی در حوزه مالی دارند که دیگر قانونی نیست، از جمله اینکه این نهاد حمایتی در حوزه ساخت و ساز برای مؤسسات تعریف نکرده است و ما نمی‌توانیم کمک کنیم. حمایت‌ها فقط در قبال ارائه طرح تحقق می‌پذیرد که باید از طریق سامانه حمد بارگذاری شود.

رئیس گروه قرآن و عترت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به برنامه‌ریزی معاونت قرآن و عترت برای تربیت ۴۰ هزار حافظ قرآن در قالب قرارگاه شهید آوینی، تأکید کرد: این طرح به استان‌ها ابلاغ شده و شیوه اجرای آن به دست ما رسید که برای مؤسسات ارسال خواهیم کرد. 

طرح تربیت ۴۰ هزار حافظ با کمک مؤسسات قرآنی 

نژادحسینی افزود: در این طرح مؤسسات قرآنی سراسر کشور ۴۰ هزار حافظ قرآن با نام ۴۰ هزار شهید گلگون‌کفن ایران اسلامی تربیت می‌کنند که این مراکز و نیز حافظان قرآن در قبال اجرای برنامه اعتباراتی را دریافت خواهند کرد. بنابراین از مؤسسات قرآنی استان خواسته شده است که اقدامات خود را در زمینه طرح تربیت ۴۰ هزار حافظ در سامانه حمد بارگذاری کنند.

وی تأکید کرد: از مدیران و مسئولان مؤسسات قرآنی درخواست می‌شود که نسبت به تمدید مجوز، ارسال مستمر مستندات فعالیت‌ها، شرکت در فراخوان‌ها و ... در سامانه حمد اهتمام لازم را داشته باشند تا مشکلی برای فعالیتشان ایجاد نشود. انتظار داریم مدیران و فعالان مؤسسات قرآنی همکاری و همراهی لازم را با برنامه‌ها و فراخوان‌های اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشند.

ضرورت برپایی دوره‌های تربیت مربی قرآن 

حیدرقلی صدقی، فعال و پیشکسوت قرآنی و مدیر اجرایی مؤسسات قرآنی الرحمن و نور شهرکرد با ابراز خرسندی از حمایت معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ از همه فعالان قرآنی در برخی طرح‌ها نظیر تربیت مربی بشری، اظهار کرد: این انتظار می‌رود که حمایت بیشتری را نیز در موضوع بیمه فعالان قرآنی شاهد باشیم.

وی ادامه داد: مربیانی که به‌صورت ساعتی با مؤسسات قرآنی همکاری می‌کنند معمولاً شغلی ندارند و هیچ حمایتی نمی‌شوند بنابراین انتظار داریم که مساعدت بهتری برای بیمه این مربیان از سوی معاونت قرآن و عترت صورت گیرد.

صدقی با اشاره به اینکه مؤسسه قرآنی الرحمن به‌تازگی دومین دوره تربیت مربی روخوانی و روانخوانی را با تدریس سیدحسن طالبی تربتی و با استقبال بیش از ۲۰۰ بانوی فعال قرآنی برگزار کرد، افزود: مؤسسات قرآنی برای برپایی این دست دوره‌ها مشکل دارند و نیازمند حمایت هستند به‌ویژه اینکه که حقیقتاً تقاضا برای برگزاری این دوره‌ها بالاست و مردم علاقه‌مند به حضور در دوره‌های تخصصی هستند. 

این فعال قرآنی استان با تأکید بر اینکه بر طبق اسناد بالادستی حمایت از فعالان قرآنی مردمی برای برگزاری دوره‌ها بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، توضیح داد: ۲۲.۵ درصد اعتبارات قرآنی کشور در اختیار این وزارتخانه قرار می‌گیرد و بنابراین درخواست ما این است که باتوجه به نیاز و ضرورتی که وجود دارد، چهارمحال‌وبختیاری در زمینه حمایت برای برگزاری دوره‌های تربیت مربی به‌صورت ویژه دیده شود تا فعالان قرآنی انگیزه بیشتری برای برگزاری دوره‌ها داشته باشیم. 

صدقی افزود: در حال حاضر مؤسسات قرآنی استان با مشکل کمبود مربی دست و پنجه نرم می‌کنند و ما این حس مسئولیت را داشتیم که این دوره تربیت مربی روخوانی را با هزینه مؤسسه برگزار کنیم و هیچ نهادی از ما حمایت نمی‌کند؛ در سال ۱۴۰۱ نیز این دوره را برگزار کردیم و تقاضاها برای برپایی مجدد دوره بسیار بود که تصمیم گرفتیم مجدداً برگزار کنیم ضمن اینکه همچنان متقاضیان جدید وجود دارد. 

این چهره پیشکسوت قرآنی چهارمحال‌وبختیاری با ابراز تأسف از اینکه در سال‌های اخیر هیچ حمایتی از مؤسسات قرآنی نشده است، بیان کرد: این موضوع نیز محل گلایه و باعث کاهش انگیزه کار شده است. 

فعالان مردمی حمایت شوند

روح‌انگیز بهرامی، مدیر مؤسسات قرآنی نور و الرحمن شهرکرد بیان کرد: فرهنگ و ارشاد اسلامی نهادی است که می‌تواند دستی توانمند در زمینه نشر قرآن داشته باشد اما ما این رویکرد را نمی‌بینیم و متأسفانه همکاری لازم را از جانب این نهاد در استان مشاهده نکردیم. 

وی ادامه داد: زیرساخت‌های ارشاد قاعدتاً در کنار سایر حوزه‌های فرهنگی و هنری باید در خدمت فعالیت‌های قرآنی نیز باشد اما این همکاری مشاهده نشده و بنده برای تأمین فضای برگزاری دوره ۲ هفته‌ای روخوانی و روانخوانی قرآن که این هفته به پایان رسید به چندین نهاد مراجعه داشتم تا اینکه توانستیم در امامزادگان شهرکرد آن‌را برگزار کنیم. 

بهرامی با تأکید بر اینکه از مسئولان انتظار خدمت را داریم، افزود: اداره فرهنگ و ارشاد باید مؤسسات قرآنی را مانند فرزندان خود ببیند و آنها را حمایت کند؛ انتظار می‌رود که حرف و عمل همه ما قرآنی باشد تا جامعه نیز با مشاهده ما به سمت قرآن جذب شود. 

گمنامی فعالان قرآنی مناطق دورافتاده 

مرتضی رفیعی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی چهارمحال‌وبختیاری ضمن طرح پرسشی مبنی بر چرایی عدم تمدید مجوز مؤسسات باوجود بارگذاری مدارک در سامانه حمد، بیان کرد: پراکندگی مؤسسات و خانه‌های قرآن در استان چهارمحال‌وبختیاری زیاد است و در دورترین مناطق نیز مراکزی در این عرصه فعالیت می‌کنند. تأکید داریم که مسئولان استانی و کشوری به این مراکز دوردست هم سری بزنند و بازدید کنند.

مدیر مؤسسه ندای ملکوت شهرستان فارسان ادامه داد: فعالان قرآنی مناطق دوردست استان حرف‌های زیادی دارند اما در جمع ما نیستند و چه فعالان قرآنی که در دورترین مناطق نظیر سرآقا سید مشغول انجام برنامه‌های قرآنی برای جامعه مخاطب خود هستند؛ در همین منطقه صعب‌العبور اطلاع دارم که ۵۰ حافظ بالای پنج جزء تربیت شده است و مسئولان از این فعالیت‌ها بی خبرند.

رفیعی بیان کرد: بنابراین از مسئولان انتظار می‌رود در شهرستان‌ها و مناطق کمتر دیده شده نیز حضور پیدا کنند و حرف‌های فعالان قرآنی این مناطق را بشنوند.

وی در پایان گفت: همه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی و خانه‌های قرآن باید به یک چشم دیده شوند زیرا همگی در یک مسیر یعنی خدمت به قرآن کریم قرار دارند و بنابراین توجه به مراکز قرآنی تخت پوشش فرهنگ و ارشاد نباید باعث غفلت از مراکز تحت پوشش تبلیغات اسلامی یا بالعکس بشود.

نبود حمایت از مربیان مؤسسات قرآنی  

فاطمه اسدی، مربی باسابقه قرآن در استان با اشاره به هزینه‌های دریافتی از قرآن‌آموزان از سوی مؤسسات قرآنی، بیان کرد: گاهی قرآن‌آموزان به‌خاطر هزینه از ثبت‌نام منصرف می‌شوند شاید یک علت این باشد که عموماً این مسئله جا افتاده که آموزش قرآن باید رایگان باشد در حالی که مؤسسه یا خانه قرآن ناچار است این هزینه را برای پرداخت حق‌الزحمه مربی از قرآن‌آموزان دریافت کند.

وی ادامه داد: همانطور که معلمان آموزش‌وپرورش یک حقوق ثابت را دریافت می‌کنند، این انتظار وجود دارد که مربیان و مدرسان مؤسسات قرآنی نیز یک حقوق برایشان تعریف شود تا دغدغه و مشکلات دریافت شهریه از قرآن‌آموزان پیش نیاید. 

اسدی تصریح کرد: یک مربی قرآن مؤسسه وقت زیادی را برای آموزش صرف می‌کند اما همیشه دغدغه مالی دارد و همیشه نگران است که ریزش قرآن‌آموزان به علت پرداخت شهریه اتفاق نیفتد.

یادآور می‌شود، بخش دوم این نشست به مربیان مؤسسات قرآنی اختصاص داشت که دغدغه‌های خود ناظر بر آموزش قرآن کریم را مطرح و پاسخ خود را از مسئول اعزامی وزارتخانه دریافت کردند.‌