آنچه فعالان جلسات خانگی قرآن از نهادهای دولتی انتظار دارند

سیدعبدالله میراحمدی، دبیر جامعه فرهنگی قرآنی عصر چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان در تشریح فرآیند اجرای دومین پویش قرآنی «ستاره‌های زمین» ویژه ماه مبارک رمضان و نیز اردیبهشت‌ماه گفت: اجرای دومین دوره این پویش در ماه مبارک رمضان در مقایسه با سال قبل، بسیار موفقیت‌آمیز بود و آمار نشان می‌دهد که تعداد بالغ بر ۵۰۰ شرکت‌کننده در پویش سال گذشته شرکت کردند که منجر به تشکیل همین تعداد جلسات قرآن خانوادگی، خانگی، کوچه‌ها، محلات، روستاها و شهرها شد.

وی با ذکر اینکه در پویش رمضان امسال بالغ بر یک هزار و 800 شرکت‌کننده شامل یک‌ هزار خانواده شرکت کردند، افزود: بر این اساس، رشد سه برابری معادل ۳۰۰ درصد رشد را شاهد بودیم که با توجه به موانع و آسیب‌های موجود، به نظر می‌رسد از حیث کمی این پویش موفقیت‌آمیز بوده است. 

میراحمدی با تصریح اینکه پویش ستاره‌های زمین از منظر کیفی موفقیت بیشتری داشته است، گفت: جامعه قرآنی عصر از سال گذشته تاکنون اقداماتی را در جهت رشد کیفی جلسات خانگی قرآن کریم انجام داده است که از جمله می‌توان به آموزش مربیان خاص این جلسات اشاره کرد؛ این مربیان و دیگر علاقه‌مندان در فضای مجازی بدون فوت وقت و تحمیل هزینه تحت تعلیم قرار گرفتند.

قاری ممتاز استان چهارمحال‌وبختیاری تهیه محتوای غنی جلسات خانگی را دیگر اقدام در طی سال گذشته تا امسال عنوان کرد و توضیح داد: این محتوا با کمک خیران و اعضای جامعه قرآنی عصر در شهرستان‌ها با کمترین هزینه تهیه شده که بسیار آموزنده است؛ آموزش جلسه‌داری، راه‌اندازی جلسه در جمع‌های مختلف و... از جمله این محتواهای ساده‌، عامه‌فهم و مفید و مختصر است که در قالب‌های مختلف از جمله کلیپ‌های کوتاه تولید و منتشر شد. 

میراحمدی بیان کرد: برخی اقلام و محصولات نیز تهیه و توزیع شد که از جمله پرچم‌های جلسات خانگی قرآن کریم متبرک به ضریح مطهر حرم امام رضا(ع) و حضرت فاطمه معصومه(س) در جلسات خانگی شهرستان‌های مختلف توزیع می‌شود؛ برخی جلسه‌داران هم خودشان اقدام به تهیه پرچم می‌کنند و درخواست خود را ارائه می‌دهند. تأثیر معنوی پرچم متبرک در بین مردم و در جلسات بالاست و قداست و تبرک این پرچم برکات فراوانی در راه‌اندازی و تداوم جلسات خانگی قرآن کریم داشته است.

آغاز کارهای مؤمنانه از پایگاه جلسات خانگی قرآن 

دبیر جامعه فرهنگی قرآنی عصر استان بیان کرد: پیش‌بینی برنامه‌های ویژه مردمی در مناسبت‌ها و پخت و توزیع نذری در کوچه‌ها و محلات، جمع‌آوری و توزيع کمک‌های مؤمنانه، کارهای خیری، راه‌اندازی صندوق‌های قرض‌الحسنه خانوادگی و محلی و... از پایگاه جلسات خانگی قرآن در استان رقم خورده است. 

میراحمدی با اشاره به کارهای ابتکاری برخی شهرستان‌ها توضیح داد: تهیه کلیپ‌ها و انیمیشن‌ها و محتوای آموزشی ارزشمند از جمله این اقدامات بوده است که به لطف خدا و یاری قرآن و عترت(ع)، یک شبکه مؤمنانه توانسته در پویش رمضان سال گذشته و امسال برکات قرآن را در زندگی‌ها ساری و جاری کند. 

این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه توانمندی این شبکه قرآنی بسیار فراتر از این است، گفت: این یک تعارف و تبلیغ یا شعار نیست اگر بگویم که ظرفیت و توانمندی فعالان عرصه جلسات خانگی قرآن در استان تا جایی است که به جای یک هزار و 800 شرکت‌کننده باید حداقل ۱۸ هزار نفر در این پویش نقش‌آفرینی می‌کردند، لذا در ادامه این حرکت قرآنی باید موضوع را جدی‌تر پیگیری کنیم و شبکه قوی‌تری راه‌اندازی شود و مجموعه جامعه قرآنی عصر استان این توانایی را دارد که دیگر مجموعه‌ها را به تحرک وا دارد و در این عرصه فعال کند. 

میراحمدی در خصوص مسیرهای جلب مشارکت مردم در پویش ستاره‌های زمین بیان کرد: کلیپ‌های کوتاه تبلیغی، آموزشی از طریق صداوسیما پخش شد که هر کلیپ برشی از یک حرکت جمعی و تربیتی قرآنی بود و به‌منظور گسترش جلسات خانگی پخش می‌شد.

تبلیغات پویش ستاره‌های زمین 

دبیر جامعه قرآنی عصر چهارمحال‌وبختیاری نقش فضای مجازی را در گسترش پویش ستاره‌های زمین بسیار مهم ارزیابی کرد و افزود: به نظرم، تأثیر فضای مجازی به مراتب مهم‌تر از سایر مسیرهای جلب مشارکت بود و فعالان این عرصه در گروه‌ها و کانال‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شده بود به‌صورت شبکه‌ای به هم متصل بوده و مسئولان رسانه‌ای و فضای مجازی در سراسر استان در تعامل منظم و مستمر با یکدیگر این پویش را نشر حداکثری دادند که همین رویکرد در پویش اردیبهشت‌ماه نیز ادامه دارد. آمار کشوری حاکی از آن است که فضای مجازی ۶۲ درصد تأثير تبلیغاتی را در جریان برگزاری پویش داشته است.

میراحمدی تأکید کرد: دعوت چهره به چهره و فرد به فرد یکی دیگر از روش‌های جلب مشارکت بود که به نظرم تأثیر خوبی داشته است، درواقع تمامی فعالان جامعه قرآنی عصر که قاعدتاً در تمامی لایه‌ها و صنوف اجتماع پراکنده هستند، خود را ملزم دانستند که اطرافیان خود را به‌صورت چهره به چهره، تلفنی، پیامکی و... به پویش دعوت کنند و این حرکت میدانی و عملگرایانه نیز خوشبختانه تأثیرگذار بوده است.

این فعال قرآنی استان نصب بنرها و پوسترها و تبلیغات محیطی را روش دیگر جلب مشارکت عمومی در پویش ستاره‌های زمین برشمرد و اضافه کرد: این کار البته هزینه‌بردار است و در برخی شهرستان‌ها مانند بروجن به خوبی انجام شد؛ البته هنوز آماری از میزان تأثيرگذاری این تبلیغات در جذب مشارکت مردم در دست نداریم. به این نتیجه رسیدیم که این توانمندی شبکه‌ای بسیار فراتر از کاری است که دیدیم و اگر یک برنامه‌ریزی قوی برای این ظرفیت تشکیلاتی انجام شود، قطعاً نقش‌آفرینی بهتری خواهد داشت.

میراحمدی با اشاره به پیگیری‌ها و مشورت‌ها جهت تولید یک برنامه تلویزیونی با محوریت جلسات خانگی قرآن کریم و پخش از شبکه استانی توضیح داد: در سطح ملی این کار همزمان با اجرای پویش در ماه مبارک رمضان انجام شد اما برش استانی آن با مشکلاتی مواجه بود که محقق نشد و به‌نظرم این مهم باید در ادامه حتماً محقق شود و یک برنامه تلویزیونی و رسانه‌ای درباره جلسات خانگی اتفاق بیفتد که خوشبختانه ظرفیت آن را در استان داریم. 

نقش پویش رمضان در اشاعه فرهنگ قرآنی 

وی پویش‌ها و حرکت‌های مردمی را بهترین راهکار ممکن در جهت توسعه و نهادینه‌سازی فرهنگ قرآنی در جامعه ارزیابی کرد و توضیح داد: مخاطب در این دست برنامه‌ها، عموم مردم هستند و مجریان حرکت نیز شبکه‌ای مردمی و مؤمنانه است؛ نگاهی به عملکرد متولیان گسترش فرهنگ قرآنی حاکی از آن است که با وجود زحمات بسيار، در محدوده‌های مشخصی کارشان را پیش برده‌اند، اما عامه مردم را در تحقق برنامه‌هایشان ندارند و اگر هم در مواردی تلاش کرده‌اند که کار را مردمی پیش ببرند این مهم محقق نشده است. 

میراحمدی ادامه داد: البته تلاش‌ها و اقدامات تخصصی خوبی در مؤسسات و مراکز قرآنی انجام شده؛ اما این نبوده که عامه را پوشش دهند و در خانه‌ها و خانواده‌ها حرکت قرآنی مستمر و خودجوش شکل بگیرد، حرکتی که با پشتوانه پژوهشی شکل گرفته و منجر به یک جریان اجتماعی هدفمند قرآنی تبدیل شده باشد. جلسات خانگی قرآن کریم شبکه‌ای مؤمنانه شبیه هیئت‌های مذهبی صد در صد مردمی را شکل داده است که اهالی خانه و محله دور هم جمع می‌شوند و کارها را تقسیم می‌کنند و با کمک هم یک کار قوی انجام می‌شود که برکات مردمی خوبی دارد.

دبیر جامعه قرآنی عصر استان چهارمحال‌وبختیاری با تأکید بر اینکه ذکر توفیقات جلسات خانگی قرآن به معنی نفی تأثیر طرح‌های قرآنی نهادهای متولی نیست، افزود: واقعیت این است که در برخی طرح‌های نهادهای متولی، جغرافیای طرح‌ها عامه مردم را پوشش نمی‌دهد حال آنکه انقلاب اسلامی یک حرکت مردم‌پایه است و به‌ویژه فعالیت‌های مذهبی و قرآنی همواره برخاسته از پایگاه مردمی بوده است، لذا پویش‌ها و حرکت‌های قرآنی نیز باید از همین منظر شکل بگیرد.

درخواست فعالان جلسات خانگی از نهادهای دولتی

میراحمدی در پاسخ به پرسشی مبنی بر میزان همراهی نهادها و مجموعه‌های قرآنی با حرکت قرآنی جلسات‌ خانگی بیان کرد: حقیقتاً برخی متولیان امر به‌ویژه اداره‌کل تبلیغات اسلامی استان و اداره امور قرآنی این نهاد و آموزش و پرورش این کار قرآنی مردمی را کار خودشان دانستند و از تمام توان نهاد خود برای بهتر اجرا شدن پویش استفاده کردند که جای تقدیر دارد. 

وی ادامه داد: از تمامی مجموعه‌ها به‌ویژه کانون‌های مساجد، اوقاف و امور خیریه، ارشاد و... نیز درخواست داریم که در کنار برنامه‌های قرآنی خودشان، پویش قرآنی ستاره‌های زمین را نیز یاری کنند تا هم قدری از پوسته طرح‌های قرآنی خارج شوند، به کارهای کلیشه‌ای بسنده نکنند و وارد کارهای قرآنی مردمی شوند، چراکه این ظرفیت را دارند که با تشکل‌های مردمی همراهی کنند و یاری‌گر و حتی کننده کار باشند. 

میراحمدی بیان کرد: اینکه کرسی تلاوتی برپا شود خوب است، اما شایسته نیست که با همراهی عده قلیلی مخاطب اعم از سربازان یا مثلاً سالمندان و... باشد، کار اگر از پایگاه مردم باشد باید عامه جامعه را به سمتش بکشد و جذب کند. این دست کارهای کمرنگ را با توجه به بضاعت و ظرفیت نهادهای فرهنگی و قرآنی نباید شاهد باشیم و نباید به کارهای معمول کلیشه‌ای و ابلاغی بسنده کرد. 

این چهره پیشکسوت قرآنی استان چهارمحال‌وبختیاری تأکید کرد: از نهادهای فرهنگی و قرآنی انتظار داریم که از موضع کلیشه‌ای خود خارج شوند و یک کار قرآنی مردمی و قوی انجام دهند تا شاهد گسترش فرهنگ قرآن و عترت(ع) باشیم؛ فعالان و اعضای جامعه قرآنی عصر، هر یک در اداره و سازمانی مشغول به کار هستند اما از کار قرآنی مردمی به‌صورت شبانه‌روزی و در تعطیلات و اوقات فراغت غافل نیستند و پیوسته دغدغه کار را دارند.

میراحمدی بیان کرد: نباید این شائبه و دوگانگی در ما ایجاد شود که چون یک کار دولتی در دست داریم از انجام کارهای مردمی معاف یا ناتوان هستیم، نباید غفلت کنیم بلکه خارج از ساعات اداری می‌توان در جمع‌های مردمی کارهای بزرگی رقم زد.

غفلت از شبکه مؤمنانه مردمی

این مدرس دانشگاه در استان چهارمحال‌وبختیاری مطالبه مقام معظم رهبری مبنی بر کار مردمی را نیز یادآور شد و گفت: ایشان به‌ویژه از سال ۹۷ بر تشکیل و توسعه جلسات خانگی قرآن کریم تأکید دارند و لذا این حرکت مردمی را نباید با این شائبه که عده‌ای به آن ورود کرده و مشغول کار هستند، رها کنیم و مشغول کار دولتی خودمان باشیم. مخاطب رهبر معظم انقلاب در این مطالبه همه آحاد جامعه هستند و لذا دستگاه‌های دولتی نیز باید ورود و همراهی داشته باشند. 

میراحمدی تصریح کرد: تجربه کار در پویش ستاره‌های زمین به ما ثابت کرد که چه ظرفیت‌های عظیمی در این شبکه مردمی وجود دارد که می‌تواند اگر گسترش یابد و تقویت شود، کارهای بزرگ و ماندگاری را رقم بزند و این نماد و نمودی از کارهای اجتماعی است که برکات فراوانی دارد.

وی به تداوم پویش ستاره‌های زمین نیز اشاره کرد و افزود: پویش رمضان رها نشده است و در قالب پویش اردیبهشت‌ با محتوا و قالب و دعوت جدیدتر در حال اجراست؛ پویش ستاره‌های زمین یک راهبرد است که جلسات خانگی قرآن کریم را گسترش می‌دهد و استمرار و دوام می‌بخشد. 

میراحمدی تأکید کرد: پویش ستاره‌های زمین که خدمات مختلفی اعم از راه‌اندازی و حفظ جلسات خانگی قرآن، برپایی مسابقات، تهیه پرچم، تهیه محتوا، تربیت مربی و... دارد، در قالب پویش اردیبهشت‌ تداوم می‌یابد و یک کار مستمر و مداوم در حال انجام است تا کار رها نشود و گسترش جلسات خانگی تداوم داشته باشد. 

وی گفت: چشم‌انداز برگزاری این پویش‌ها رسیدن به این هدف والاست که هر خانه یک جلسه خانگی قرآن و عترت(ع) باشد، ۱۰۰ هزار خانواده‌ در این پویش شرکت کردند و همین نوید خوبی است تا بتوان پویش را قوی‌تر تداوم بخشید و با توجه به توانمندی‌های موجود می‌توان به این هدف والا دست یافت.