از مطالبه دیدار رمضانی با رهبر انقلاب تا تجربه‌های آموزش قرآن
«عبدالرضا بحرینی»، پیشکسوت و چهره قرآنی نام‌آشنای چهارمحال‌وبختیاری است که در کارنامه پربار فعالیت‌های خود، با برپایی جلسات مستمر و پررونق قرآنی، نسلی موفق و فعال از قاریان را در شهرهای مختلف استان به‌ویژه بروجن، لردگان و شهرکرد تربیت کرده است.
«عبدالرضا بحرینی»، قاری ممتاز، استاد پیشکسوت و چهره قرآنی نام‌آشنای چهارمحال‌وبختیاری متولد سال 1349 در بروجن و کارمند سازمان بیمه سلامت است که در کارنامه پربار فعالیت‌های خود، با برپایی جلسات مستمر و پررونق قرآنی، نسلی موفق و فعال از قاریان را در شهرهای مختلف استان به‌ویژه بروجن، لردگان و شهرکرد تربیت کرده است که امروز در سطح استان و کشور مطرح هستند. این چهره قرآنی که همچنان با آموزش قرآن به علاقه‌مندان و برپایی جلسات و محافل قرآنی در بروجن مأنوس است در گفت‌وگویی با ایکنا از دغدغه‌های قرآنی خود گفته است که با هم می‌خوانیم.
ایکنا - از ورود به وادی قرآن بگویید.
از حدود شش سالگی، دایی‌ام معلم شهید غلامرضا بحرینی، مشوق اصلی به سمت قرآن بود، این شهید والامقام معلم و قاری قرآن بود که سال 62 به شهادت رسید و همواره بنده را همراه خودشان به هیئت قرآنی هفتگی ثامن‌الحجج(ع)، می‌برد. پس از آن، در دوران نوجوانی و دبیرستان که انسان نیازمند انگیزه بالا برای هر فعالیتی از جمله حضور در عرصه قرآن است، یکی از اساتید با اخلاق و متدین قرآن یعنی محمدهادی خلیلی مشوق بنده بود و از وجود این استاد بهره وافر بردم.
ایکنا - در مورد هیئت قرآنی ثامن‌الحجج(ع) بروجن بیشتر توضیح بدهید.
این هیئت درواقع اولین جلسه خانگی قرآن بروجن و استان است که از پیش از انقلاب تا امروز برپاست، در ابتدا در این جلسات خانگی به آموزش صحیح‌خوانی نماز و قرآن پرداخته می‌شد؛ از شش سالگی در این جلسات حضور داشتم و چون حمد و سوره را زیبا و صحیح قرائت می‌کردم، استاد با تشویق‌هایش حاضران را به نحوه قرائتم توجه می‌داد.
ارادت دیرینه خانواده بحرینی‌ها در بروجن به معارف قرآن و اهل‌بیت(ع) از دیرباز باعث شده بود که در ایام ستمشاهی و زیر فشارهای بی‌امان ساواک نیز از فعالیت باز نایستد و در سال ۵۴ این هیئت قرآنی در چنین شرایط خفقانی راه‌اندازی شد و فعال بود که تا به امروز ادامه دارد و به نظرم کار بزرگ و ارزشمندی بوده است.
استادان مفسر قرآن همچون عمانی، صفوی و فرزانه از شهر مقدس قم به هیئت قرآنی ثامن‌الحجج(ع) می‌آمدند و بیان تفسیر برای مردم داشتند. به موازات این جلسات، هیئت قرآنی شب‌های دوشنبه نیز به‌تدریج پا گرفت که همچنان در بروجن پابرجاست و در طول فعالیت خود قاریان خوبی را تحویل جامعه قرآنی داده است. در ۲ سال کرونایی این جلسات قرآنی محدود شد اما از چند ماه گذشته خوشبختانه جلسات دوشنبه‌های قرآنی مجدداً پا گرفته و پرشور و مستمر برگزار می‌شود.
ایکنا - نقش محمدهادی خلیلی را در مسیری که برای يادگيری قرائت طی کردید چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از سال ۶۸ نزد این استاد با اخلاق در جلسات کلیدی و اصولی او به فراگیری قرائت پرداختم و این چهره قرآنی بروجن مانند زنبور عسل که شهد گل‌ها را جمع‌آوری و به عسل تبدیل می‌کند، استعدادهای نوجوان قرآنی بروجن را یک به یک کشف و جذب می‌کرد.
هیچوقت یادم نمی‌رود بعد از ظهری از ماه مبارک رمضان را که در مسجد حاج کرامت مشغول نماز بودم و استاد خلیلی برای آنکه من‌را جذب قرآن کند، در گوشه‌ای از مسجد شروع به تلاوت کرد و صدای زیبا به سبک عبدالباسط ایشان جذبم کرد تا جایی که بعد از نماز همچنان نشستم و همراه استاد برای خودم زمزمه می‌کردم. در همین حین وی به سمتم آمد و ازم خواست که با صدای بلند تلاوت کنم و وقتی تلاوتم را شنید و به استعدادم پی برد، به جلسه قرآن در مسجد دعوت شدم.
این مقدمه ورودم به جلسات قرآنی مسجد حاج کرامت بود، در این جلسات مسجد مملو از جمعیت نوجوانانی می‌شد که با شور و شوق قرآن یاد می‌گرفتند که استاد برایشان قرآن تلاوت می‌کرد و آنان تکرار می‌کردند.
از آنجا که تلاوت خوبی داشتم از روز بعد از جلسه نخست مسئول آموزش به قرآن‌آموزان خردسال ابتدایی در گوشه‌ای از مسجد شدم و از دوران دبیرستان با حمایت استاد، هم قرآن یاد می‌گرفتم و هم تدریس می‌کردم.
ایکنا- از ورودتان به عرصه مسابقات قرآن بگویید.
عنایت الهی در اعطای استعداد تلاوت و نیز حمایت استاد خلیلی باعث شد که برای رشد و ارتقا در سال ۶۸ پا به عرصه مسابقات نیز بگذارم و در اولین سال حضور در مسابقات سراسری اوقاف، برگزیده استان شدم و به مرحله کشوری راه یافتم. به خاطر دارم در این سال به همراه سیدعبدالله میراحمدی، علی اسماعیلی و مرحوم کبیری از استان عازم مسابقات کشوری در مشهد مقدس شدیم که تلاوت‌های خوبی هم داشتیم اما به فینال نرسیدیم.
از سال ۶۸ تا ۷۷ مرتبا‌ً در مسابقات مختلف نظیر اوقاف، مطلع‌الفجر، سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد شهید، بسیج، دانشجویی، ادارات دولتی و ده‌ها مسابقه ديگر شرکت داشتم و مقام‌های استانی و کشوری فراوانی کسب کردم. البته نه بنده و نه هیچ‌کدام از قاریان استان تا کنون نتوانسته‌ایم در مسابقات سراسری قرآن اوقاف رتبه کشوری داشته باشیم که دلایل خودش را دارد.
ایکنا - از دیدگاه شما، مهم‌ترین عوامل عدم کسب رتبه از سوی قاریان استان در این رویداد مهم قرآنی چیست؟
مهم‌ترین علت مربوط به نبود استاد در استان است؛ قاریان نسل ما از اساتید پیشکسوتی همچون استاد مجدزاده بهره‌ها برده‌ایم و ایشان یکی از اساتید سنتی است و لذا قاریان از داشتن استادی آشنا و متخصص در مسائل نوین که در مسابقات مدنظر قرار می‌گیرد، محرومند و طبیعی است که نتیجه لازم را نگیرند.
البته در آن دوران فعالان قرآنی مانند بهنام شمس در فرخشهر اساتید تراز اول را برای آموزش قاریان به این شهر دعوت می‌کرد اما برای ما این امکان وجود نداشت که از بروجن به فرخشهر برویم و در این کلاسها شرکت کنیم.
نکته دیگر این است که قاریان استان با وجود برخورداری از استعداد خوب به‌دلیل نابلدی در اصول قرائت و ناآشنایی به ریزه‌کاری‌های مدنظر داوران و اساتید بین‌المللی در مسابقات اوقاف نتیجه لازم را تا کنون نگرفته‌اند.
درواقع این اساتید و داوران در شهرهایی چون تهران، مشهد و اصفهان و ... ریزه‌کاری‌های قرائت را به شاگردان خود آموزش می‌دهند و طبیعی است که در صحنه مسابقات نیز همین شاگردان عملکرد بهتری نسبت به ما داشته باشند و بیشتر مورد توجه اساتید قرار گیرند. لذا قاریان ناشناس از مناطق دور افتاده که از ضعف آموزش و نبود استاد رنج می‌برند، طبیعتاً در صحنه مسابقات نیز کمتر توجه اساتید و داوران را به خود جلب می‌کنند.
ایکنا - علاوه بر بروجن، در چه شهرهایی تدریس قرآن داشته‌اید؟
از سال ۷۷ به مدت پنج سال که به‌عنوان کارمند بیمه سلامت در لردگان خدمت می‌کردم، استعدادهای قرآنی این منطقه را رصد و کشف می‌کردم و به کلاس‌های قرآن سوق می‌دادم که خداوند توفیق داد و چهره‌هایی تربیت شدند که امروز در مسابقات حرفی برای گفتن دارند و در منطقه خود منشأ خدمت در محضر قرآن کریم هستند. همچنین مدت دو سالی که در فارسان سربازمعلم بودم، کلاس‌های قرآن را در باباحیدر برپا می‌کردم. چندین سال نیز در شهرکرد تدریس قرآن داشته‌ام. در مجموع بیش از ۵۰ کلاس با جمعیت‌های بالا در شهرهای مختلف استان برپا کرده‌ام که منجر به تربیت صدها نیروی قرآنی شده است.
همچنین در زمان دانشجویی در دهاقان تدریس تجوید و صوت و لحن برای دانشجویان داشتم، تدریس در دبیرستان نمونه در دوران دانش‌آموزی و تدریس در دانشگاه تربیت معلم نیز از دیگر سوابق بنده است و این توفیقی بوده است که به عنوان مدرس و داور در محضر قرآن خدمت کنم.
ایکنا - شما به‌عنوان مدرس صلواتی قرآن در بروجن شناخته می‌شوید، در این خصوص توضیح بدهید.
بله در تمام درخواست‌هایی که برای برگزاری کلاس می‌شود، به‌صورت صلواتی تدریس می‌کنم و این افتخاری است که چه در امر تدریس و چه تلاوت قرآن در برنامه‌ها بدون هیچ چشمداشتی در خدمت قرآن باشم.
در روایات داریم که قاریان و حافظان قرآن سهمی از بیت‌المال داشته و از سوی پیامبر(ص) و اهل‌بیت عصمت و طهارت تکریم و تجلیل می‌شده‌اند و لذا خداوند عنايت ویژه‌ای به خادمان و حاملان دارد و این عنایت و لطف الهی را در زندگی خودم همواره احساس کرده‌ام.
ایکنا - به‌عنوان چهره قرآنی استان، ارزیابی شما از فضا و فعالیت‌های قرآنی استان چیست؟
متأسفانه سال به سال شاهد افت در کمیت و کیفیت قاریان هستیم و رصد مسابقات قرآن حاکی از آن است که سطح تلاوت‌ها رو به کاهش است، گاهی که داور مسابقات هستم از اینکه تلاوت‌های ضعیفی می‌شنوم ناراحت می‌شوم و سطح تلاوت قاریان استان در گذشته با امروز قابل مقایسه نیست یعنی افت زیادی اتفاق افتاده است. پیداست که آموزش اصولی قرائت در استان ضعیف است و استعدادهای قرآنی حمایت نمی‌شوند.
کلاس‌هایی که در این سو و آن سو می‌بینیم به همت خود استاد و به‌صورت خودجوش برگزار می‌شود و نهادهای قرآنی اقدامی در این خصوص ندارند. آرزویم این است كه روزی سازمان تبلیغات یا اوقاف به بنده بگوید یک کلاس قرآنی دایر کرده‌ایم که تدریس آن را به شما می‌سپاریم. بارها با متولیان اوقاف شهرستان بروجن برای در اختیار قرار دادن فضاهای خوبی که این نهاد دارد صحبت کرده‌ام تا بتوانیم جلسات یا محافل هفتگی در روزهای جمعه برپا کنیم، اما هیچگاه همکاری نکرده‌اند.
پرسش اینجاست که قاریان وقتی از مرحله شهرستان به استانی و از استان به کشوری راه می‌یابند چرا نباید دوره‌های آموزشی برایشان برگزار شود. این نگاه و رویکرد باعث شده است که هر ساله قاریان با سطحی ضعیف در مسابقات اوقاف حاضر شوند و اشکالاتی که در سطح شهرستان دارند بدون آنکه اصلاح شود به مرحله استانی بروند و از آنجا هم به کشوری بروند یا حتی حدنصاب کشوری را هم نتوانند کسب کنند.
ایکنا - پیشنهاد شما برای تقویت مسابقات قرآن اوقاف چیست؟
متأسفانه باید بگویم مسابقات اوقاف در استان تبدیل به یک کلیشه در حد رفع تکلیف و کاغذبازی شده و در سطحی نازل به‌عنوان یک کار و وظیفه اداری برگزار می‌شود. شاهد هستیم که این رویداد مهم فرهنگی و قرآنی که باید جریان‌ساز و تأثیربخش باشد و بخش بزرگی از یک جامعه را درگیر کند و فضای قرآنی بیافریند، تبدیل به یک شرح وظیفه اداری شده و در قید و بند زمان و مکان برگزاری و این دست مسائل شده است.
شایسته است که متسابقان این رویداد قرآنی گرد هم جمع شوند، امکان بحث و تبادل نظر برایشان وجود داشته باشد، در صدد جبران کاستی‌ها از طریق برپایی دوره‌های آموزشی با اساتید تراز اول باشند و از سوی متولیان به محتوا و کیفیت مسابقات توجه ویژه و تخصصی وجود داشته باشد.
اینکه امسال مسابقات را برگزار کنیم و پرونده آن را تا سال بعد ببندیم منشأ خسارت است و طبیعتاً قاریان نیز چون فضایی برای پی بردن به اشکالات و رفع آنها ندارند سال بعدی نیز با همین اشکالات باز به عرصه مسابقات باز می‌گردند و این چرخه معیوب هر ساله تکرار می‌شود. راهکار تقویت سطح مسابقات و کسب نتایج درخشان در سطح ملی این است که این چرخه معیوب اصلاح شود و برپایی دوره‌های تخصصی قرائت در دستور کار متولیان امر قرار گیرد.
می‌طلبد که در فواصل مراحل شهرستانی ـ استانی و استانی ـ کشوری از داوران مسابقات اوقاف برای آموزش قاریان متسابق دعوت شود و حداقل یک کارگاه برای متسابقان برگزار شود تا با ریزه‌کاری‌های مدنظر داوران آشنا شوند و با آمادگی وارد مسابقات شوند.
ایکنا - رویکرد جدید اداره امور قرآنی اداره‌کل اوقاف استان مبنی بر برپایی دوره‌های آموزشی تخصصی در استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
متأسفانه از کارگاه‌هایی که می‌گویید در ماه‌های اخیر با حضور اساتید ملی و بین‌المللی برپا شده است اطلاعی نداشتم. ضمن اینکه از اوقاف انتظار می‌رود با نگاه عدالت‌مدارانه این دوره‌ها را محدود به مرکز استان نکند و در شهرستان‌ها به‌ویژه در بروجن که قاریان پرشماری علاقه‌مند به حضور در این کلاسها هستند نیز برگزار شود. اگر دوره‌ها در بروجن برگزار شود قاریان لردگانی نیز امکان بهتری برای شرکت خواهند داشت و قاریان شهرکرد و دیگر شهرها نیز می‌توانند برای شرکت در کلاس به بروجن بیایند.
ایکنا - نقش جلسات قرآن را در ارتقای قاریان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مراجعات مکرری برای تشکیل جلسات قرآن در بروجن می‌شود که به‌دلیل نبود مکان، امکان برگزاری وجود ندارد و از نهادهای متولی نیز اراده‌ای برای حمایت و مساعدت شاهد نیستیم. از نهادهای قرآنی بپرسید چند جلسه قرآنی در محلات و مساجد برای اهالی برگزار می‌کنند؟ مردم تشنه معارف قرآن و اهل‌بیت(ع) هستند اما متأسفانه جز در مواردی که یک استاد برحسب احساس وظیفه و به‌صورت خودجوش کلاس و جلسه‌ای برگزار کند، حمایتی از جلسات و کلاسها نمی‌شود.
شایسته است که کلاس‌های آموزشی در مباحث قرآنی اعم از تجوید، روخوانی و روان‌خوانی، صوت و لحن و حفظ و ... در مساجد و مؤسسات و مراکز قرآنی بیش از این حمایت و تقویت شوند و مدرسان قرآنی مورد حمایت قرار گیرند.
ایکنا - کلام پایانی ...
از متولیان انتظار می‌رود که جانب عدالت را در موضوعات قرآنی پیش گیرند، یک نمونه از مصداق بی‌عدالتی را در مبحث تکریم چهره‌های قرآنی استان شاهد بودیم که می‌طلبد بیشتر مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
همچنین مطالبه‌ای که قرآنیان و پیشکسوتان قرآنی استان دارند، حضور در دیدار قرآنی مقام معظم رهبری در طلیعه ماه مبارک رمضان و امکان قرائت قرآن در محضر ایشان است که امیدواریم با پیگیری مسئولان استان این فرصت برای چهره‌های قرآنی استان و شهرستان بروجن فراهم شود.
انتهای پیام
