اوراق وقف؛ ابزاری برای جمع‌آوری سرمایه‌های خرد
اوراق وقف را می‌توان نمونه‌ای از ابزارهای مالی مبتنی بر مفهوم اوراق صکوک دانست و هدف از انتشار اوراق وقف، جمع‌آوری وجوه افراد حقیقی و سرمایه‌گذاران خرد است.
«اوراق وقف» یکی از شیوه‌ها و ابزارهای مالی اسلامی محسوب می‌شوند که هر شخصی براساس توان مالی اقدام به خرید اوراق وقفی کرده و در یک فعالیت عام‌المنفعه شریک می‌شود. معمولاً خریداران اوراق وقفی هیچ سودی را از مشارکت خود دریافت نمی‌کنند و صرفاً فعالیتی خداپسندانه به حساب می‌آید و به همین دلیل بازار ثانویه برای آن در نظر گرفته نشده و سازمان اوقاف و امور خیریه یا هر نهاد واسط دیگر عواید حاصل از فروش اوراق وقفی را صرف درمان بیماران، ساخت بیمارستان، ساخت مدارس و کمک به نیازمندان و دیگر موارد می‌کند.
پیش از اینکه اوراق وقف پا به عرصه شیوه تأمین مالی اسلامی بگذارد، همواره وقف و انجام امور عام‌المنفعه از جانب عده‌ای انجام می‌شد که توانمندی مالی داشته‌اند، درصورتی‌که برای گسترش فرهنگ وقف در جامعه می‌بایست ابزاری به وجود می‌آمد که تمام اقشار جامعه با هر میزان از توانمندی مالی بتوانند در امر وقف مشارکت داشته باشند و لذا به همین منظور اوراق وقف را باید ابزاری مطلوب در راستای شیوه صحیح تأمین مالی تفسیر کرد.
جمع‌آوری سرمایه‌های خرد از طریق اوراق وقف
اوراق وقف را باید نوعی اوراق بهادار قلمداد کرد که به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین و تا زمان تکمیل پروژه منتشر و به واقفانی که قصد مشارکت در یک طرح عام‌المنفعه را دارند، واگذار می‌شود. اوراق وقف را می‌توان نمونه‌ای از ابزارهای مالی مبتنی بر مفهوم اوراق صکوک دانست و هدف از انتشار اوراق وقف، جمع‌آوری وجوه افراد حقیقی و سرمایه‌گذاران خرد است.
اوراق وقف از نوع ابزارهای مالی غیرانتفاعی محسوب می‌شود و کاملاً منطبق با سلایق و اهداف افراد خیر و نیکوکار در فعالیت‌های اقتصادی است و از سوی دیگر این نوع اوراق مناسب‌ترین شیوه برای جذب نقدینگی مازاد در جامعه و در اختیار مردم به شمار می‌رود و از طریق آن می‌توان بسیاری از پروژه‌های اقتصادی و عام‌المنفعه را پیش برد و زمینه اشتغال اقشار آسیب‌پذیر جامعه را فراهم کرد.
اوراق وقف و مردمی‌سازی اقتصاد
پرواضح است این نوع اوراق را باید یکی از ابزارهای مناسب تأمین مالی به منظور تحقق رشد و توسعه اقتصادی قلمداد کرد و مهمتر اینکه اگر به دنبال مردمی‌سازی اقتصاد هستیم، یکی از راهکارهای تحقق این هدف، انتشار اوراق وقف است.
عدالت مفهومی است که همه دولت‌ها به دنبال تحقق حداکثری آن هستند و عدالت توزیعی در جامعه از ابعاد عدالت محسوب می‌شود و به همین دلیل اوراق وقف به جهت کاربردی که در پیشبرد طرح‌های عام‌المنفعه و ایجاد اشتغال برای اقشار آسیب‌پذیر دارد، می‌توان انتظار داشت به منظور تقویت عدالت توزیعی در جامعه سهم اوراق وقف را برجسته کرد تا کمکی به کاهش فاصله طبقاتی در جامعه شود.
کمک به دولت و نهادهای اجتماعی در بزنگاه‌ها
اوراق وقف را باید نوعی سیاست مالی تعریف کرد که در بزنگاه‌ها و در مواقع ضرور می‌تواند به کمک دولت و نهادهای شهری و اجتماعی و از همه مهمتر مراکز خیریه آید. این اوراق به دلیل اینکه به صورت غیرانتفاعی منتشر می‌شود، غالباً گستره جغرافیای بسیار محدودی دارد و نمی‌توان نگاه کشوری و سراسری به آن داشت، طوری که در بعضی موارد هم خیلی در پروژه‌های کلان در کلانشهرها کاربردی ندارد و صرفاً ابزاری مفید برای تأمین مالی پروژه‌ها در مقیاس کوچک و محدود به کار می‌رود به اضافه اینکه واقعاً در سطح روستا، بخش و شهرستان‌های کوچک برای پیشبرد پروژه‌ها ابزاری ضروری تلقی می‌شود.
تأمین مالی با استفاده از اوراق وقفی؛ شفافیت، ثبات در بازار و جلوگیری از حباب قیمتی را به دنبال دارد. اوراق وقفی در تأمین مالی پروژه‌های شهری بسیار پرکاربرد است و شهرداری‌ها، وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش می‌توانند از فروش اوراق وقفی به منظور ارائه خدمات عمومی نهایت بهره را ببرند و اینکه با انتشار اوراق وقفی حس مسئولیت اجتماعی در جامعه و در میان افراد تقویت و برجسته خواهد شد و مسئولیت‌پذیری مردم بیش از پیش می‌شود.
سعید امینی
انتهای پیام
