بسیج در مسیر اطاعت و تبعیت محض از امام جامعه
آیه اول سوره «حجرات» دلالت بر یکی از ویژگی‌ها و خصلت‌های اساسی بسیج در ارتباط با رهبر و امام جامعه دارد که نه اهل تندروی و نه کندروی از ولایت است و تنها و تنها خود را در چارچوب تبعیت و اطاعت محض از رهبری تعریف میکند.
۲۹ آبان تا ۵ آذر در تقویم ملی کشور هفته بسیج نام گرفته و مناسبت آن نیز تأسیس بسیج مستضعفین به دستور امام خمینی(ره) در ۵ آذر ۱۳۵۸ است که امام(ره) در دو پیام مهم برای تأسیس سازمان بسیج در 5 آذر 1358 و سالگرد تأسیس بسیج در 2 آذر 1367 با استناد به آیات قرآن، به تبیین جایگاه بسیج پرداختند، لذا در سلسله یادداشت‌هایی به برخی از آیات قرآن که مبین شاخص‌ها و ویژگی‌های بسیج است و به عبارت دیگر بسیجی واقعی با این آیات تطابق دارد، اشاره کنیم و نکات و تفاسیر پیرامون این آیات را بیان نماییم.
در دومین قسمت از این سلسله یادداشت‌ها به بیان نکات و تفاسیر درباره آیه اول سوره «حجرات» می‌پردازیم که محور اصلی آن تبعیت محض از پیامبر(ص) و عدم تندروی و کندروی نسبت به ایشان است که می‌توان آن را یکی از خصلت‌های اصلی بسیج نسبت به ولایت و ولی دانست.
متن آیه: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ»
ترجمه آیه: «ای اهل ایمان! بر خدا و پیامبرش [در هیچ امری از امور دین و دنیا و آخرت] پیشی مگیرید و از خدا پروا کنید که خدا شنوا و داناست.»
در این آیه مؤمنان به اطاعت و تبعیت کامل از خدا و پیامبر(ص) بدون دخیل کردن نظرات شخصی و سلیقه‌ای در اقدام و عمل دعوت شده‌اند و از این منظر بسیجی نیز نیرویی است که در نسبت با ولایت اینگونه رفتار میکند و سلایق و نظرات سیاسی و شخصی خود را در اقدامات خود وارد نکرده بلکه در مسیر منویات و رهنمودهای ولایت و رهبری رفتار میکند و به عبارتی نظرات و دستورات رهبری را مطابق ذائقه خود تفسیر نکرده و نسبت به بیانات ولی «نؤمن ببعض و نکفر ببعض» عمل نمی‌کند و حتی در صورت تفاوت نظر خود با نظر ولی در میدان و صحنه عمل بدون کم و کاست در جهت اطاعت از رهبری و اجرای فرامین ایشان اقدام میکند.
در این آیه از فعل ««لا تُقَدِّمُوا» استفاده شده که به معنای پیشی مگیرید یا پیشدستی مکنید، است و مراد این است که هیچ حکمی را بر حکم خدا و پیغمبرش مقدم ندارید. پیش از فهم و دریافت سخن و دستور خدا و رسول درباره حکم چیزی، سخنی نگوئید. پیش از اخذ فرمان از خدا و پیغمبرش، عملی را انجام ندهید. در جایی که خدا و پیغمبرش حکمی‌دارند، شما حکم نکنید، یعنی حکمی نکنید مگر به حکم خدا و رسول او، و باید که همواره این ویژگی در شما باشد.
بر مبنای این آیه خداوند از تقدّم بر رهبر جامعه اسلامى به شدّت نهى نموده است، زيرا كسى كه در كارهايش از خدا و پيامبر پيشى مى‌گيرد، در مديريّت نظام اسلامى خلل وارد كرده و جامعه را به هرج ومرج مى‌كشاند و در حقيقت نظام قانون‌گذارى را بازيچه تمايلات خود قرار مى‌دهد. عمل به اين آيه، جلوى بسيارى از خطاها را مى‌گيرد، زيرا گاهى خواسته مردم، پيروى انسان از حدس و تخمين يا ميل به ابتكار ونوآورى و يا قضاوت عجولانه و يا گمان آزادانديشى، انسان را وادار به گفتن، نوشتن و يا گرفتن تصميماتى مى‌كند كه ناخودآگاه از خواسته خدا و رسول جلو مى‌افتد. همان گونه كه گروهى به گمان عبادت، قاطعيّت، انقلابى بودن و زهد و ساده‌زيستى، از خدا و رسول پيشى گرفتند و به قول معروف كاسه داغ‌تر از آش شدند.
تفسیر نمونه پیرامون این آیه اینگونه بیان کرده است که «منظور از مقدم نداشتن چيزى در برابر خدا و پيامبر پيشى نگرفتن بر آنها در كارها و ترک عجله و شتاب در مقابل دستور خدا و پيامبر (صلى الله عليه و آله) است. گرچه بعضى از مفسران خواسته‌اند مفهوم آيه را محدود كنند و آن را منحصر به انجام عبادات قبل از وقت يا سخن گفتن قبل از سخن پيامبر (صلى الله عليه و آله) و امثال آن بدانند، ولى روشن است كه آيه مفهوم وسيع و گسترده‌اى دارد و هرگونه پيشى گرفتن را در هر برنامه‌اى شامل مى‌شود.
مسئوليت انضباط رهروان در برابر رهبران؛ آن هم يک رهبر بزرگ الهى ايجاب مى‌كند كه در هيچ كار و هيچ سخن و برنامه بر آنها پيشى نگيرند و شتاب و عجله نكنند. البته اين بدان معنا نيست كه اگر پيشنهاد يا مشورتى دارند در اختيار رهبر الهی نگذارند، بلکه منظور جلو افتادن و تصميم گرفتن و انجام دادن پيش از تصویب آنها است؛ حتى نبايد درباره مسائل بيش از اندازه لازم سؤال و گفت‌وگو كرد، بايد گذاشت كه رهبر خودش به موقع مسائل را مطرح كند آن هم رهبر معصوم كه از چيزى غفلت نمى‌كند و نيز اگر كسى سؤالى از او مى‌كند نبايد ديگران پيشقدم شـده، پاسخ سؤال را عجولانه بگويند، در حقيقت همه اين معانى در مفهوم آيه جمع است.»
لذا براساس این آیه باید گفت مسئله مديريت و فرماندهى بدون رعايت انضباط هرگز به سامان نمى‌رسد و اگر بخواهند كسانى كه تحت پوشش مديريت و رهبرى قرار دارند به طور خودسرانه عمل كنند شيرازه كارها به هم مى‌ريزد، هر قدر هم رهبر و فرمانده لايق و شايسته باشند. لذا بسیج به منزله نیرویی که با دستور مستقیم امام(ره) تأسیس شده خود را موظف به حرکت دقیق در مسیر خواسته‌ها و بیانات امامین انقلاب می‌داند و لذا معتقد به هیچگونه تقدم و تأخر نسبت به فرمایشات و دستورات رهبری تحت عناوینی چون انقلابی‌گری و کار جهادی و آتش‌به اختیاری نیست زیرا چنین رویکردی با ماهیت تشکیل بسیبج و تعریف نیروی بسیجی در تناقض است.
براین مبنا از این آیه می‌توان نتایج زیرا را حاصل کرد و بسیج را در قالب این چارچوب تعریف نمود:
ـ فرمان پيش نيفتادن از خدا و رسول، فرمان ادب است.
ـ هرگونه بدعت و جعل قانون در برابر قانون الهى ممنوع است.
ـ سرچشمه قانون و رفتار ما بايد قرآن و سنّت پيامبر(ص) باشد.
ـ پيشى گرفتن از خدا و رسول، بى‌تقوايى است.
ـ كسانى كه به خاطر سليقه‌هاى شخصى يا آداب اجتماعى، بر خدا و رسولش پيشى مى‌گيرند، از ايمان و تقوا دور شده‌اند.
انتهای پیام
