شناخت قرآن چگونه حاصل می‌شود؟
انسان تا به رشد عقلی نرسد، مخاطب دین و قرآن قرار نمی‌گیرد و بسیاری از ما به عمق این موضوع پی نبرده‌ایم لذا فعالیت‌های قرآنی را به مباحثی چون روخوانی و روانخوانی و حفظ و قرائت محدود ساخته‌ایم، آموختن الفاظ به تنهایی کافی نیست بلکه انسان‌ها باید پیام قرآن را درک کنند تا به معرفت برسند و عامل شوند.
نسرین نکویی، حافظ کل قرآن کریم در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان با اشاره به اینکه فرهنگ قرآن کریم آنچنان که باید و شاید در جامعه نهادینه نشده است در تبیین چرایی این موضوع، اظهار کرد: یک علت آن است که ما از ابتدا بر خواندن و روخوانی و روانخوانی قرآن تأکید کردهایم و به این حقیقت که «قرآن کتاب زندگی است» به دیده یک تیتر زیبا یا یک شعار نگاه کردهایم.
وی با ذکر اینکه تعابیری چون «سند الهی»، «کتاب قانون»، «کتاب حیات»، «درس زندگی» و غیره در مورد مصحف شریف به‌کار رفته اما غالباً در سبک زندگی مورد توجه قرار نگرفته است، ادامه داد: قرآن مجموعه قوانین نظام هستی است که خداوند از لسان رسولش برای ما بیان کرده است؛ خداوند متعال در ابتدای هر سوره خود را با صفات رحمانیت و رحیمیت معرفی می‌کند و آنچنان مهربان است که برنامه زندگی ما در این جهان را در کتاب قرآن نشان داده است تا پایبند باشیم و به تعالی و کمال برسیم.
نکویی تأکید کرد: انسان طبعاً از آنچنان توانایی برخوردار نیست که بتواند برای نظام هستی قانون و برنامه تدوین کند لذا باید به قوانین تعیین شده از سوی خداوند عمل کند نه آنکه جبهه بگیرد و آن‌را زیر پا بگذارد. هر مرکز بزرگ و کوچکی با هر هدفی که فعالیت می‌کند، بدون قانون نمی‌تواند پابرجا بماند لذا نظام هستی نیز با این عظمت قطعاً دارای قانون است که اگر انسان به‌عنوان جزئی از عالم هستی از آن سرپیچی کند، سراسر آسیب است.
این بانوی قرآنی استان تصریح کرد: قرآن کتاب قانون برای مصون ماندن از آسیب‌ها و دستیابی بشر به زندگی بهتر و برتر است تا به اوج کمال و سعادت برسد، این سند الهی و کتاب قانون اما جایی در بسیاری از زندگی‌ها ندارد که این یک درد است.
اهمیت شناخت قرآن
نکویی با تأکید بر اینکه سرپیچی از قوانین الهی قرآن ناشی از جهل بشریت است، تصریح کرد: فقر فرهنگی آنجاست که در بسیاری از موارد تنها به مباحث احکام الهی مطرح شده در قرآن تأکید و تحت عنوان دین ارائه می‌شود حال آنکه مبحث عمده قرآن درواقع، اعتقادی است و تا زمانی که مباحث قرآنی چون توحید، مبدأشناسی، خداشناسی، انسان‌شناسی، راهنما و راهبردشناسی، نبوت و امامت و غیره برای افراد روشن و تبیین نشود بدیهی است که افراد به شناخت قرآن نرسند و در برابر آن جبهه بگیرند یا آن‌را به کلی کنار بگذارند.
وی با تأکید بر اینکه قوانین قرآن باید با زبانی مناسب برای کودکان و نوجوانان تبیین شود، گفت: مثلاً مفهوم قرآنی مجازات برای فرزندان ما جا نیفتاده است، باید برای آنان بیان شود که مجازات مقوله‌ای بدیهی در ازای قانون‌شکنی است و کسی که قانون را رعایت نمی‌کند در گام نخست، خودش ناخواسته دچار مجازات می‌شود. مانند راننده‌ای که بدون توجه به چراغ قرمز حرکت کرده و تصادف می‌کند و دچار آسیب می‌شود. لذا مجازات در نفس قانون‌شکنی نهفته است و با زیر پا گذاشتن قانون، بروز و ظهور می‌یابد.
نکویی افزود: قانون‌شکنی در برابر قوانین هستی نیز همین حکم را دارد، وقتی انسان از حیث عقلی رشد نکند و قوانین را زیر پا بگذارد، گوش شنوایی برای قرآن نداشته باشد و خود را مخاطب قرآن قرار ندهد، خودش دچار آسیب و خسارت خواهد شد؛ قرآن کریم آنچنان بلندمرتبه و والاست که هر کسی اجازه و لیاقت شنیدن و خواندن و به‌کار بستن آن‌را پیدا نمی‌کند و اینها واقعیاتی هستند که به‌ویژه در مدارس باید با زبان ساده برای کودکان و نوجوانان تبیین و جایگاه قرآن برای آنان روشن شود.
این مدرس قرآن در استان با اشاره به اینکه همین هدف در تدریس اندیشه‌های قرآنی ویژه دانش‌آموزان دنبال می‌شود، تصریح کرد: در این مباحث تلاش می‌شود که آیه‌ها و مفاهیم قرآنی وارد زندگی مخاطبان شود تا نوجوانان و جوانان ما به‌صورت ملموس ببینند و درک کنند که قرآن با آنان چه سخنی دارد.
نکویی با بیان پیامی از سوره مبارکه بلد «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی کَبَدٍ» که خداوند فرموده است انسان را در رنج و سختی آفریدیم، گفت: قانون هستی این است که تمام کارها دشوارند و هیچ کاری بدون سختی هر چند کم یا زیاد انجام نمی‌شود، این قانون در کلاس‌اندیشه‌های قرآنی باید برای دانش‌آموزان تفهیم و وارد زندگی آنان شود. یاد دادن الفاظ آیه و قرائت یا حفظ آن توسط دانش‌آموز گام ابتدایی است اما اصل کار ناظر بر وارد ساختن مفهوم و قانون بیان شده در آیه به متن زندگی دانش‌آموز است که اگر این اتفاق بیفتد و منجر به ایجاد نگرش قرآنی شود، حق مطلب ادا شده است.
ملزومات درک پیام قرآن
وی با تأکید بر «سند الهی» بودن قرآن و با اشاره به اینکه انسان برای درک این سند علاوه بر داشتن گوش شنوا باید به رشد عقلی هم برسد، بیان کرد: انسان تا به رشد عقلی نرسد، مخاطب دین و قرآن قرار نمی‌گیرد و بسیاری از ما به عمق این موضوع پی نبرده‌ایم لذا برداشتی کلی از قرآن داریم و فعالیت‌های قرآنی را به مباحثی چون روخوانی و روانخوانی و حفظ و قرائت محدود ساخته‌ایم. آموختن الفاظ به تنهایی کافی نیست بلکه افراد باید پیام قرآن را درک کنند تا به معرفت برسند و عامل شوند.
نکویی با بیان مثالی تصریح کرد: قانون قرآن می‌گوید «وَأَنْ لَيْسَ لِ۶لْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ» (نجم/۳۹)، اگر به این قانون عمل کنیم از نتیجه مبارک آن نیز بهره‌مند خواهیم شد و همین یک فراز قرآنی پاسخ کسانی است که می‌پرسند چرا کشورهایی مانند چین و ژاپن به این درجه پیشرفت رسیده‌اند؟ پاسخ روشن است چون آنان تلاش کرده‌اند و از کار باز نمی‌ایستند، آنان را با تک‌تک خودمان که منبع غنی قرآن را در اختیار داریم اما حق آن‌را ادا نکرده‌ایم مقایسه کنیم که چقدر کار مفید، منظم و تأثیرگذار در طول شبانه‌روز انجام می‌دهیم.
وی روخوانی و روانخوانی تا مرحله فهم را پله نخست ورود به مبانی و مفاهیم نورانی قرآن کریم دانست و توضیح داد: قرآن عربی است و طبعاً ما آن‌را درک نمی‌کنیم لذا لازم است که معلم و مربی قرآن در مدرسه و دانشگاه و غیره به‌دور از نگاه سطحی و پرداختن صرف به الفاظ و واژگان، پیام‌های قرآنی را در حد فهم مخاطب به آنان ارائه دهد. اگر مبنای کار فقط روخوانی و روانخوانی و قرائت باشد که باید گفت وهابی‌ها هم با صدای خوش قرآن را به حدی زیبا تلاوت می‌کنند که مستمع مدهوش می‌شود اما باید دید سبک زندگی آنان نیز قرآنی و مبتنی بر قوانین الهی قرآن است؟
این معلم آموزش و پرورش استان با تأکید بر اینکه امروزه بسیاری از ما به دلیل نداشتن آگاهی و شناخت و نیز ذهنیت اشتباه از برخی مفاهیم گاه دچار سوء برداشت یا جبهه‌گیری در قبال قرآن شده‌ایم، گفت: معلم و مدرس قرآن باید به چنان رشدی برسد که بتواند راه و چاه ارائه صحیح قرآن به مخاطب را پیدا کند و با مخاطب‌شناسی بتواند ناآگاهی‌ها، ذهنیت‌های غلط و کج‌فهمی‌ها را تقلیل دهد و مخاطبان را به شناخت واقعی از قرآن برساند؛ این مهم در سایه مطالعه و رشد عقلی حاصل می‌شود و امری زمان‌بر است.
انتهای پیام
