واگویه عشق مردم به امام خمینی(ره) در آثار شاعران انقلابی

احمد رفیعی وردنجانی، شاعر آیینی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با گرامیداشت سالروز ارتحال امام خمینی(ره) و با اشاره به اینکه حضرت امام خمینی(ره) همانطور که برای همه روشنفکران و اندیشمندان ثابت شده است دارای شخصیت همه جانبه‌ای بودند، اظهار کرد: ایشان در تمامی زمینه‌های علمی، اخلاقی و عرفانی و دینی دارای توانمندی بودند و سرودن شعر را نیز بر همین اساس دنبال می‌کردند.

وی با ذکر اینکه با اینحال منتقدان ادبی معمولاً به ایشان به عنوان یک شاعر نگاه نکرده‌اند، ادامه داد: اما آنان در مورد اشعار امام(ره) که بعد از رحلت ایشان منتشر شدند، نکات بسیار خوبی را بیان کرده‌‌اند که قابل تامل است. سرودن شعر و پرداختن به ادبیات هرچند نمونه‌های ارزشمندی از توانایی‌های ادبی ایشان قابل ملاحظه است، به یقین برای حضرت امام(ره) به عنوان اولویت مطرح نبوده است و از همین رو در زمان حیات آثار شعری ایشان انتشار نیافت.

ویژگی‌های شعر امام(ره)

رفیعی بیان کرد: امام(ره) در اشعارشان مضامین عاشقانه و عارفانه و حتی سیاسی و اجتماعی را به زبانی بسیار ساده بیان کرده و در این کار از احادیث وآیات قرآنی و زیبایی‌های لفظی و معنوی نیز بسیار بهره برده است. گویا سادگی زندگی امام(ره) در اشعار ایشان نیز نمود داشته است و همانطور که شخصیت ایشان در قلب‌ها و جان‌ها نفوذ می‌کرد، شعر ایشان نیز بر قلوب بسیاری تأثیر گذاشته است.

این شاعر و پژوهشگر ادبی در پاسخ به این پرسش که چگونه یک مبارز سرسخت و استوار توانسته است غزلیات ناب و عرفانی زیبا و برخاسته از روح لطیف انسانی را از خود به یادگار بگذارد؟ بیان کرد: امام خمینی(ره) حقیقتاً نماد بارز و عینی آیه شریفه أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ (فتح/۲۹) بودند؛ همان مبارز نستوهی که در مقابل تمامی ابرقدرت‌ها می‌خروشید و قد علم می‌کرد و یک‌یک دشمنان از شخصیت او می‌هراسیدند، در برخورد با کودکان و نوجوانان با بوستانی از لبخند و در اوج مهربانی می‌شد و صمیمیت چهره و لبخندها و دست نوازش‌های پدرانه ایشان بر سر کودکان هنوز در اذهان چندین نسل باقی مانده است.

وی تأکید کرد: شعر امام(ره) برخاسته از این ساحت شخصیتی ایشان بود و از روح لطیفی سرچشمه می‌گرفت که از کودکان و نوجوانان گرفته تا بسیجیان و رزمندگان جبهه همنگی دلبسته آن بودند. همان روحیه لطیف و رفتار رئوفانه و نیکویی که در خانه با همسر و فرزندان خود داشت، در شعر نیز جلوه‌گری و بزرگ‌ترین درس‌های خداشناسی و دشمن‌ستیزی را بیان می‌کند.

رفیعی با تصریح اینکه امام(ره) در آثارشان از سبک با معیارهای سنتی بهره گرفته‌اند، گفت: شعر امام(ره) در بسیاری از زوایا به‌ویژه از حیث مضامین عاشقانه و عارفانه و عاریه از برخی واژگان و عبارت‌های به شعر حافظ پهلو می‌زند.

امام(ره)؛ موضوع اشعار شاعران انقلابی

این شاعر آیینی استان در ادامه با تأکید بر اینکه شاعران انقلابی در عصر حاضر عموماً با عشق و علاقه مثال‌زدنی در مورد شخصیت حضرت امام(ره) قلم زده‌اند، تصریح کرد: شاعران زبان عموم مردم هستند و عشق به امام(ره) در اشعار آنان واگویه دل‌ عموم مردم است، لذا شعرا تلاش کرده‌اند تا با زبانی ساده و گیرا این عشق فراگیر مردمی را در آثارشان بازنمایی کنند و زبان گویای دل و جان مردم باشند.

رفیعی بیان کرد: شاعران از زوایای گوناگون به بررسی و بازنمایی شخصیت امام خمینی(ره) در اشعار خود پرداخته‌اند. از معرفی ایشان به‌عنوان بت‌شکن و ابراهیم زمانه که با شکستن بت‌های طاغوت حکومت الهی را حکفرما کرد تا پرداختن به انس و علاقه امام به مردم و نیز علاقه وصف‌ناپذیر و عجیب مردم به ایشان در آثار شاعران بروز و ظهور دارد.

قطعه شعری سروده احمد رفیعی وردنجانی در وصف امام خمینی(ره) حُسن ختام این گفت‌وگو است.

عشق جز عشق خداوند به سر داشت، نداشت
هیچ‌کس را به جز او مدنظر داشت، نداشت

یک جهان تیر بلا می‌زد و او باحق بود
غیر یارای خداوند، سپر داشت، نداشت

دشمن آشفته و او جلوه آرامش بود
یک سر سوزن اگر بیم خطر داشت، نداشت

کسی از لشگر جان بر کف او کرد سؤال
غیر سرباز به گهواره نفر داشت، نداشت

ولی آن روز که شد موقع جان بخشیدن
یک نفر در رهش اما و اگر داشت، نداشت

نزد آزادگی و قدرت ایمانی او
قدرتی غیر خداوند، اَبَر داشت نداشت

خانه‌ای ساده و معمولی و سرشار صفا
ثروتی هیچ به جز عشق مگر داشت؟ نداشت

نَفَس پاک خداوندی او گر که نبود
انقلابش به جهان این همه بر داشت، نداشت

نَفْس پاکیزه به دیدار خداوندش رفت
هیچ جز شوق به هنگام سفر داشت، نداشت

از صدای سخن عشق ندیدم خوش‌تر
هر که در معرکه جز عشق هنر داشت، نداشت