خطرات پول‌شویی در دنیای بازی‌های آنلاین

حمید محمدعظیمی، کارشناس آموزش در حوزه تأمین مالی و سرمایه‌گذاری برای تبیین روند جدید وقوع جرائم مالی از طریق بازی‌های ویدیویی آنلاین یادداشتی با عنوان «خطرات پول‌شویی در دنیای بازی‌های آنلاین» نوشته و در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:

«پول‌شویی از طریق بازی‌های ویدیویی آنلاین، روند جدیدی در جرائم مالی است. پول‌شویی اصطلاحی است که برای توصیف فرآیند تحصیل، تملک، نگهداری، تبدیل، انتقال، پنهان یا کتمان کردن منشأ مال غیرقانونی (پول کثیف) به‌منظور قانونی و پاک جلوه دادن آن (پول تمیز) استفاده می‌شود. هدف از پول‌شویی این است که مجرمان اجازه استفاده از وجوهی که به‌طور غیرقانونی به‌دست‌آمده را بدون تهدید مداخله مقامات دولتی، استفاده کنند.

فرآیند پول‌شویی را می‌توان به‌طور کلی از نظر مفهومی به سه مرحله مجزا تقسیم کرد:

۱. جایگذاری (جانمایی):
در این مرحله، پول کثیف (که معمولاً به صورت نقدی است) وارد سیستم مالی می‌شود. قوانین ضد پول‌شویی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از طریق الزام نهاد‌های تحت نظارت مقابله با پول‌شویی به شناسایی مشتری (KYC) و شناسایی و گزارش تراکنش‌های غیرعادی این مرحله را تا حد امکان برای مجرمان دشوار کنند.

۲. لایه گذاری (لایه چینی)

لایه گذاری فرآیند پنهان کردن منشأ پول کثیف است. این مرحله اغلب شامل یک سری معاملات پیچیده و مبهم طراحی شده است که برای جلوگیری از هرگونه تلاش برای ردیابی منبع اصلی وجوه، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۳. ادغام (یکپارچه‌سازی)

ادغام، مرحله نهایی است که در آن پول تمیز شده از طریق منابع قانونی، به صاحب جنایتکار بازگردانده می‌شود. پول تمیز شده ممکن است برای مثال در محصولات مالی (مثلاً مشتقات یا سهام) سرمایه‌گذاری شود تا منشأ مجرمانه پول را بیشتر پنهان کند. در این مورد، به نظر می‌رسد درآمد سرمایه‌گذاری (هر سود سرمایه محقق شده) از یک منبع کاملاً قانونی باشد.

صنعت بازی‌های ویدیویی آنلاین

در نتیجه اقدامات جهانی مبارزه با پول‌شویی در بخش‌های بانکی، مالی، بورس و ...، پول‌شویی «اثر جابجایی» را تجربه کرده است، به این معنی که هرچه بیشتر تحت نظارت قرار می‌گیرد، پول آلوده به‌جای دیگری می‌رود، مانند هوای یک بالون فشرده. یکی از حوزه‌های جدید که این «جریان هوای» جدید را تجربه می‌کند، صنعت بازی‌های آنلاین است.

ظهور بازی‌های آنلاین فرصت‌های زیادی نه تنها برای بازیکنان و اپراتورها، بلکه برای جرم و جنایت نیز با خود به همراه داشته است. تا چند سال پیش کسی فکرش را نمی‌کرد که این بخش توسط مجرمان برای ارتکاب جنایت استفاده شود. صنعت بازی‌های ویدیویی آنلاین به دلیل معاملات درون بازی، خطرات پول‌شویی را به همراه دارد. بسیاری از بازی‌های اندروید و IOS خرید‌های درون بازی دارند. این خرید‌ها از طریق پول واقعی انجام می‌شود، برای مثال، اسلحه، ارز‌های درون بازی و لباس‌های خاص و غیره. وقتی مردم بازی می‌کنند، با پرداخت پول واقعی این مواد را دریافت می‌کنند.

در صنعت بازی‌های ویدیویی از ارز‌های مجازی قابل تبدیل و غیرقابل تبدیل استفاده می‌شود. ناشناس بودن بازیکنان دلیلی برای فعالیت‌های مجرمانه است. بازی‌های ویدیویی را می‌توان به‌عنوان یکی از بستر‌های پول‌شویی از طریق ارز‌های دیجیتال برشمرد.

صنعت بازی‌های آنلاین بسیار بزرگ است. در حال حاضر بیش از ۲ میلیارد گیمر الکترونیک در سراسر جهان وجود دارد که تقریباً ۱۴۰ میلیارد دلار در سال برای این صنعت درآمد دارد. پیش‌بینی می‌شود که این مقدار ممکن است تا سال ۲۰۲۵ به ۳۰۰ میلیارد دلار برسد. بیشتر این گردش مالی ناشی از خرید‌هایی است که بازیکنان هنگام انجام بازی مربوطه انجام می‌دهند مانند زمانی که ارز درون بازی یا یک آیتم درون بازی (ارز الکترونیکی) خریداری می‌کنند.

همچنین در بازی‌های ویدیویی آنلاین، زمانی که برای بازی، خریدی انجام می‌شود، کاربران اطلاعات کارت اعتباری خود را وارد سیستم می‌کنند. مجرمان می‌توانند این اطلاعات کارت اعتباری را بدزدند و از طریق این حساب‌ها، فعالیت‌های پول‌شویی انجام دهند. علاوه بر این، مجرمان سایبری معمولاً بدون احراز هویت دو مرحله‌ای وارد حساب‌ها می‌شوند و از اطلاعات کارت اعتباری سرقت شده برای خرید پول درون برنامه‌ای استفاده می‌کنند. این مواد درون بازی و ارزی که آن‌ها می‌خرند، می‌توانند با قیمت کمتری در یک بازار آنلاین فروخته شوند. صاحبان بازی ممکن است علی‌رغم اطلاع از این موضوع، نتوانند راه حلی پیدا نکنند.

از سوی دیگر، تبدیل ارز‌های مجازی غیرقابل تبدیل از راه‌های غیرقانونی موضوع چالش‌برانگیز دیگری است و اغلب بحث‌های داغ زیادی را ایجاد می‌کند. ارز‌های مجازی غیرقابل تبدیل را می‌توان برای خرید اشیاء درون بازی یا نقشه‌هایی که قابل تعویض با ارز‌های دیگر نیستند، استفاده کرد. یک ارز مجازی غیرقابل تبدیل را نمی‌توان با ارز فیات جایگزین کرد؛ اما مجرمان می‌توانند یک بازار سیاه ثانویه برای تغییر این ارز ایجاد کنند. آن‌ها از این بازار‌ها برای مبادله این ارز‌ها با ارز فیات در مقادیر کمتر استفاده خواهند کرد.

با توجه به اینکه صنعت بازی‌های آنلاین در معرض خطر جرائم مالی است، اپراتور‌های بازی نباید در برابر تهدیدات پول‌شویی آسیب‌پذیر باشند؛ بنابراین، اپراتور‌های بازی باید تعهدات ضد پولشویی بین‌المللی و محلی را رعایت کنند.

مانند هر صنعت دیگری، رویکرد مبتنی بر ریسک در صنعت بازی بسیار مهم و ضروری است. برای اینکه یک برنامه کنترل ضد پولشویی به هدف خود برسد، شناسایی خطرات و اقدامات احتیاطی در برابر آن بسیار مهم است. به‌عنوان بخشی از رویکرد مبتنی بر ریسک، اپراتور‌های بازی باید ارزیابی ریسک را با اجرای کنترل‌های ضد پولشویی برای مشتریان جدید در طول فرآیند تعامل با مشتری اجرا کنند. اپراتور‌های صنعت بازی ملزم به انجام کنترل شناسایی شناسه مشتری و ارزیابی ریسک در هنگام افتتاح حساب مشتری هستند. اپراتور‌ها باید اطلاعات مشتری را طبق رویه‌های شناخت مشتری (KYC) جمع‌آوری و ذخیره کنند.»