افکار عمومی تشنه ادبیات حماسی است

سجاد خالقی‌، نویسنده پرکار و موفق چهارمحال‌وبختیاری در سال 1364 در شهر نافچ از توابع شهرستان شهرکرد متولد شد و تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد نویسندگی رادیو به پایان رساند. این نویسنده و پژوهشگر ادبی از سال ۸۴ به‌صورت حرفه‌ای وارد عرصه نویسندگی شد و در حال حاضر در بخش نویسندگی رادیو و تولید محتوا مشغول فعالیت است. خالقی همچنین مسئولیت بخش ادبیات بسیج هنرمندان چهارمحال و بختیاری را برعهده دارد. این نویسنده از بدو فعالیت خود تا کنون مقام اولی را در بسیاری از جوایز ادبی ملی و در گونه‌های رمان و داستان کوتاه کسب کرده است که جایزه ادبی یوسف، مهرباران، داستان انقلاب، داستان حماسی‌، داستان خاتم و شهر پرچراغ از جمله این جوایز هستند.

اولین کتاب خالقی مجموعه داستان کوتاه با عنوان «بازی عوض شده است» بود که در سال ۹۴ به زیور طبع آراسته و سرآغازی بر نگارش و چاپ چندین رمان و داستان موفق دیگر شد. رمان‌های «ظلمت سفید» در سال 1395 و «روز داوری» در سال 1397 از دیگر آثار فاخر خالقی هستند. خالقی که در سال ۹۸ با رمان حماسی «مردهای مرز شرقی» جایزه ملی داستان حماسی را کسب کرده بود امسال نیز در فهرست نامزدهای دریافت این جایزه ملی ادبی است. درخشش خالقی در خلق آثار با موضوع حماسی بهانه‌ گفت‌وگوی ایکنای چهارمحال‌وبختیاری با این نویسنده و پژوهشگر ادبی استان در روز بزرگداشت بزرگ‌ترین حماسه‌نویس ادبیات فارسی، حکیم ابوالقاسم فردوسی شد که در ادامه می‌خوانیم:

خالقی در تشریح مفهوم حماسه با اشاره به اینکه حماسه با مفاهیم افتخار و غرور و ارتقای عزت نفس آحاد جامعه قرین است، اظهار کرد: وقتی ادبیات در خدمت تحقق این مفاهیم در جامعه و در میان آحاد مردم قرار گیرد و بتواند این مقوله‌ها را محقق کند، ادبیات حماسی شکل می‌گیرد. بسیاری از قصه‌ها، افسانه‌ها و داستان‌های ریشه‌دار در فرهنگ ایرانی خواسته یا ناخواسته در جرگه آثار فاخر ادبی حماسی قرار می‌گیرند.

وی با ذکر اینکه این قبیل متون ادبی موضوعات حماسی چون وطن‌پرستی، غرور و عزت نفس را ترویج می‌کنند، ادامه داد: در کنار این قبیل گنجینه‌های فاخر دیرینه، نویسندگان و شاعران معاصر به‌ویژه در سال‌های اخیر ورود خوب و نگاه ویژه‌ای به ادبیات حماسی دارند، یعنی امروزه ادیبان ما با توجه به نیازسنجی ذائقه مخاطبان متوجه شده‌اند که جامعه نیازمند آثار حماسی است و لذا آثار خوب و قابل توجهی را شاهد هستیم؛ در همین راستا جشنواره‌ها و جوایز ادبی حماسی شکل گرفته‌اند که هر ساله آثار ادبی با این موضوع را رصد و ارزیابی و تشویق می‌کنند.

خالقی با تأکید بر اینکه امروز افکار عمومی تشنه موضوعات حماسی است، گفت: با توجه به اتفاقات یک دهه گذشته و تحت تأثیر قرار گرفتن عزت نفس مردم به دلیل مشکلات و مسائل به‌ویژه اقتصادی و معیشتی، به‌نظر می‌رسد بیش از همیشه نیازمند تزریق روح وطن‌پرستی و‌ غرور در مردم هستیم و در این میان نقش شعر و داستان حماسی که فضای جامعه و حال مردم را بهبود بخشد، بسیار مهم است.

این نویسنده و پژوهشگر ادبی استان بیان کرد: مردم که به ویژه در دو سه سال اخیر با مشکلات کرونایی و تبعات سوء آن دست و پنجه نرم می‌کنند، نیاز دارند به خودباوری برسند و برایشان گفته شود که باید روی پای خود بایستند و از این دشواری‌ها و مشکلات با عزت نفس و تسلط کامل عبور کند، لذا امروز افکار عمومی پذیرای حماسه و آثار حماسی است و رصد بازخوردها در فضای مجازی نیز مؤيد همین مطلب است پس چه خوب است که خالقان مستعد این دست آثار ادبی همت کنند و پاسخگوی ذائقه مردم باشند.

وظیفه جامعه ادبی در بازنمایی قهرمانان ملی

وی تصریح کرد: یادآوری قهرمانان تاریخی و‌ یا ساخت و پرداخت قهرمان‌های جدید همیشه برای مردم امیدآفرین و مایه خوشحالی است و نویسندگان و خالقان آثار ادبی حتماً باید در تولید این دست محتوا اصرار و مداومت داشته باشند. گرایش نوجوانان امروز به قهرمانان خارجی ناشی از کم‌توجهی جامعه فرهنگ‌ساز به مقوله خلق قهرمان و بی‌توجهی در معرفی و بازنمایی اسطوره‌های پیشین است، با این‌ حال هیچ‌گاه دیر نیست و هنوز هم می‌توان با استفاده از گنجینه فرهنگ و پیشینه غنی کشور نوجوانان را جذب کرد.

خالقی با اشاره به موضوع رمان بازگشت به اعماق که در سه جلد نگاشته و امسال نامزد دریافت جایزه ملی داستان حماسی شده است، بیان کرد: داستان این رمان آینده‌نگر و پسارستاخیز در آینده‌ای اتفاق می‌افتد که دنیا با مشکلات فراوانی از جمله بی‌آبی درگیر است و کشورها بر سر آب با یکدیگر در جنگ و درگیری هستند. اما ایرانیان به تأسی از فرهنگ و تمدن ریشه‌دار و هزاران ساله خود به خوبی توانسته‌اند به جنگ با کم‌آبی بروند و از اندک آب موجود بهترین استفاده را کنند.

وی تأکید کرد: در رمان بازگشت به اعماق دنیایی به تصویر کشیده می‌شود که نبود آب تمام ملت‌ها را با چالش جدی مواجه کرده و کشورها و حتی افراد به مرور به مبارزه و درگیری برای پیدا کردن آب روی می‌آورند، کشور ایران هم از غارت آب در امان نیست اما در این میان دو نوجوان قوی و خلاق ایرانی با کمک بزرگ‌ترهایی که رازهای این سرزمین را به خوبی می‌دانند و به زیر و بم کشور آشنا هستند سعی در نجات کشور از بی‌آبی و مبارزه با غارتگران آب دارند و در این راه حماسه‌ای نو و امروزی خلق می‌کنند.

خالقی در پایان در خصوص آثار جدیدش و با ذکر اینکه پنج اثر از او در دست چاپ است، گفت: رمان نفرین زمین به موضوع چهارمحال‌وبختیاری و مردمان این سرزمین اختصاص دارد، همچنین کتابی با موضوع تاریخ شفاهی شهدای کشوری دفاع مقدس در دست چاپ است.