حکمرانی در کشور مبتلا به آفت «راه بینداز، جا بینداز» است

حسن لاسجردی، کارشناس مسائل سیاسی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره نوع عملکرد دولت به لحاظ رسانه‌ای و اقناع افکار عمومی در گرانی‌های اخیر و انتقادات وارده بر آن گفت: علت اساسی ایراد عدم اعلام به موقع و دقیق از سوی دولت‌ها، عدم هماهنگی لازم در بخش‌های مختلف قوه مجریه است. به عبارتی در تصمیم مهمی مانند افزایش قیمت یک کالای اساسی یا انرژی، عناصر مختلفی اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادها نقش دارند و عدم هماهنگی این مجموعه‌ها به عدم اعلام درست و به هنگام چنین تصمیماتی منجر می‌شود.

وی افزود: دومین علت به مؤلفه مسئولیت‌پذیری و به عهده گرفتن مسئولیت چنین تصمیماتی برمی‌گردد. وقتی فشارهای اقتصادی افزایش می‌یابد، مسئولیت‌پذیری و به عهده گرفتن مسئولیت این تصمیمات حیاتی و حساس، هزینه‌های سیاسی و اجتماعی زیادی دارد و خیلی از افراد نمی‌توانند یا نمی‌خواهند این مسئولیت را به عهده بگیرند لذا در طرح موضوع، اطلاع‌رسانی به‌موقع و رساندن پیام درست و شفاف به جامعه دچار سوءتعبیر می‌شوند یا دیرهنگام عمل می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

• بی‌توجهی به پیوست رسانه‌ای برای اقناع‌ افکار عمومی نسبت به گرانی‌ها

لاسجردی اظهار کرد: نکته سوم این است که اتخاذ تصمیمات کلان در جامعه باید با در نظر گرفتن ملاحظات، حواشی و دقت نظر لازم انجام گیرد اما متأسفانه به نظر می‌رسد در کشور ما یک مسابقه در زمینه اعلام این نوع تصمیمات بین مسئولان وجود دارد و تصور می‌کنند وقتی تصمیمات کلان را زودتر به جامعه اعلام کنند برگ برنده‌ای در دست دارند که این مسابقه در ادامه کشور را به شرایط نابسامان و ملتهبی می‌رساند که هیچ کس از آن سر در نمی‌آورد.

مشخص نبودن متولی و اغتشاش در اطلاع‌رسانی

این کارشناس مسائل سیاسی تأکید کرد: بنابراین برای راه‌اندازی یک سامانه کارآمد اطلاع‌رسانی باید این موانع چندگانه را برطرف کرد تا مسیر فرآیند اطلاع‌رسانی و اقناع‌سازی به درستی طی شود.

لاسجردی درباره اینکه چرا دولت به رغم مشخص نبودن بخش زیادی از جزئیات طرح حذف ارز ترجیحی و چگونگی جبران آن، وارد فاز اجرایی آن و مجبور شدن به پاسخگویی درباره این مسئله مبهم شده است، گفت: یک بخش از این امر به خاطر همان مسابقه اعلام تصمیمات کلان و مهم است که برای بسیاری از افراد می‌تواند موقعیت، فرصت و پرستیژ ایجاد کند اما نکته مهم دیگر گرفتاری ما به برخی تعارفات است که در نهایت دردسرساز است.

این کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: در برخی دولت‌ها پیدا کردن متولی یک تصمیم و مقام مسئول آن به یک دغدغه تبدیل می‌شود، لذا هر کسی از ظن خودش تلاش می‌کند فهم خود را از یک تصمیم ارائه و اعلام کند و همین امر به یک اغتشاش اطلاع‌رسانی تبدیل می‌شود. به نظر من ما در اطلاع و اعلان و اقناع افکار عمومی دچار مسئله هستیم و خیلی از مصائب و مشکلات حکمرانی کشور زاییده برداشت‌های شخصی ماست در صورتی که اگر قرار است طرح و برنامه کلانی اجرا شود باید جزئیات آن به طور دقیق مشخص و معلوم باشد و وقتی تمام آن جزئیات و موارد ریز حساب‌شده باشد آسیب‌های اجتماعی کمتری خواهد داشت.

بزرگترین ایراد حکمرانی کشور

لاسجردی اظهار کرد: به اعتقاد من گاهی اوقات سنت ناحسنه و ناپسند «راه بینداز، جا بینداز» در بین مسئولان ما نهادینه شده که تلاش می‌کنند با طرح کلی یک موضوع و انتقال آن به جامعه، ایجاد حساسیت و واکنش در افکار عمومی کنند و به امید گذر زمان عیب و نقص آن طرح را برطرف کرده و در جامعه جا بیندازند. در واقع «راه بینداز، جا بینداز» یکی از بزرگترین ایرادات ما در بحث حکمرانی و مدیریت کشور است.

لاسجردی درباره تأکیدات رهبر معظم انقلاب در خصوص جهاد تبیین و بی‌اطلاع گذاشتن رسانه‌ها به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تبیین از ابعاد این طرح از سوی مسئولان و فراهم کردن فضا برای میدان‌دار شدن رسانه‌های بیگانه گفت: در نگاه بسیاری از مقامات و مسئولان کشور، رسانه‌ها عضو بازی آنها نیستند چون فکر می‌کنند رسانه‌ها در کنار اطلاع‌رسانی، ممکن است نقاط ضعف و مشکل‌‌زای طرح‌ها و برنامه‌های آنها را آشکار و مطرح کنند، لذا همواره یک حالت استبعاد و دوری از رسانه‌ها دارند.

بی‌اعتمادی مسئولان به رسانه‌های داخلی

وی افزود: از طرف دیگر به نظر می‌رسد ما دچار روزنه‌هایی در حوزه مسئولیت مدیران هستیم که تصمیمات مهم و کلان آنها از سوی اطرافیان آنها به رسانه‌های خارجی درز پیدا می‌کند و این رسانه‌ها آن را به عنوان نقطه ضعف نظام سیاسی مطرح می‌کنند و لذا این دوگانگی عدم اعتماد به رسانه‌های داخلی و وجود روزنه‌های نفوذ منتهی به ارتباطات خارجی باید برطرف و حل شود تا اطلاع‌رسانی صحیح و مؤثر شکل بگیرد.

لاسجردی درباره نظر مخالف اکثر نخبگان اقتصادی با حذف ارز ترجیحی یا حذف یکباره آن در دیدار با رئیس‌جمهور و اقدام کاملا متضاد دولت و تأثیر آن در فاصله گرفتن نخبگان از دولت با تصور استفاده ابزاری از آنها گفت: در اصطلاحات فرهنگ فارسی داریم که اعتبار و حیثیت قطره قطره جمع می‌شود اما ناگهان از بین می‌رود، اعتماد عمومی هم در نظام سیاسی به این شکل است.

وی تصریح کرد: یعنی مسئولی تلاش می‌کند با نشست‌ها، مشورت‌ با عقلای قوم، کار کارشناسی و استفاده از تجربه ملت‌ها و دولت‌های دیگر، برنامه خود را گام به گام و حساب‌شده طراحی کند اما وقتی در عمل همه این نظرات و مشورت‌ها کنار گذاشته می‌شود به مانند از بین رفتن حیثیت و آبرو در یک لحظه است.

این کارشناس مسائل سیاسی ابراز کرد: اگر دولت‌ها می‌خواهند کار مؤثری را انجام دهند باید این فرآیند را طی کنند اما آنچه برای مردم مهم است نتیجه اقدامات است. به عبارتی اگر ده‌ها نشست و جلسه هم برگزار شود اما در نهایت آنچه اجرا ‌شود به نفع مردم نباشد، قطعا ضرر این اقدامات نمایشی بیش از منفعت آن خواهد بود.

گفت‌وگو از مهدی مخبری