آفت دولتی و آمارمحور شدن جلسات خانگی قرآن
غلامحسین فاتحی، حافظ کل قرآن کریم گفت: جلسات خانگی قرآن از صفر تا صد مردمی هستند و دولتی و آمارمحور شدن آن یک آفت محسوب می‌شود، با اینحال برخی حمایت‌های سخت‌افزاری از قبیل تهیه قرآن، رحل و امکانات صوتی می‌تواند صورت بگیرد اما ضرورت ندارد.
غلامحسین فاتحی، معلم زیست‌شناسی در آموزش و پرورش چهارمحال‌وبختیاری و حافظ کل قرآن است که نزدیک به سه دهه در عرصه آموزش و پرورش نیروهای قرآنی در فرخشهر، در کنار بهنام شمس معلم قرآن خودش، در دارالقرآن‌الکریم این شهر به فعالیت می‌پردازد. این چهره ممتاز قرآنی در سال ۷۷ با یک بانوی قرآنی ازدواج کرد و صاحب دو دختر و یک پسر است که تربیت قرآنی فرزندان در کنار همسر قرآنی و مشارکت پررنگ این خانواده در فعالیت‌های قرآنی شهر می‌تواند الگوی سایر خانواده‌ها قرار گیرد تا با سوق دادن فرزندان به سمت فعالیت‌های قرآنی، شاهد شکل‌گیری جامعه قرآنی باشیم.
فاتحی در مسابقات بسیاری شرکت کرده و بیش از ۲۰ مقام برتر کشوری را در کارنامه دارد، از سال ۹۰ نیز علاوه بر تقویت و مرور محفوظات، به‌صورت جدی به تفسیر قرآن روی آورده و تاکنون بر نیمی از تفسیر قرآن مسلط است. در این زمینه نیز مقام‌های کشوری متعددی کسب شده که مهم‌ترین آن‌ها کسب رتبه نخست کشوری در تفسیر ۱۰ جزء در سال ۹۳ است. در همین سال، این حافظ کل قرآن مدرک تخصصی حفظ را از دارالقرآن کشور کسب کرد که معادل لیسانس علوم قرآنی است و همین امر باعث شد که علاوه بر تدریس زیست‌شناسی، به‌عنوان معلم قرآن نیز در مدارس مشغول فعالیت شود.
شاخص‌ترین فعالیت قرآنی فاتحی را باید رسم حسنه برپایی جلسات خانگی قرآن بیان کرد، منزل این چهره قرآنی استان از چند سال قبل میزبان علاقه‌مندان قرآن و اهل‌بیت(ع) است که شب‌های چهارشنبه گرد هم می‌آیند و دور همی قرآنی برگزار می‌کنند. این چهره قرآنی که در حال حاضر برای شرکت در اجلاس مدرسین و مدیران نهضت تربیت قرآنی نورالثقلین به مشهد مقدس مشرف شده است، گفت‌وگویی با ایکنا داشته است که با هم می‌خوانیم.
بیشتر بخوانید:
- روایت ایکنا از حاصل‌جمع کارهای قرآنی و جهادی در مناطق محروم
- روایت الگویی موفق از فعالیت‌های قرآنی مردم‌نهاد در روستایی کوچک
- روایت همدلی مؤمنانه‌ای که از کار قرآنی بر می‌خیزد
- افق درخشان حفظ قرآن در طولانی‌ترین روستای کشور
- روایت ایکنا از آرزوهای بزرگ قرآنی در روستایی کوچک
فاتحی در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه در حدیثی به نقل از پیامبر(ص) آمده است: «خانه‌ای که در آن قرآن خوانده شود، برای آسمانیان، همچنان دیده می‌شود که ستارگان برای زمینیان دیده می‌شوند»، اظهار کرد: نظر به اهمیت زنده داشتن تلاوت قرآن و مبانی قرآنی در منازل و در میان خانواده‌ها، دارالقرآن فرخشهر در سال ۹۲ طرحی را با وام‌گیری از این حدیث شریف و با عنوان «ستارگان زمینی» با هدف ترویج فرهنگ جلسات خانگی قرآن برای اهالی شهر پیشنهاد داد که بر اساس آن، محلات صحنه برپایی جلسات قرآنی در منازل باشند. بنده نیز برگزاری جلسات هفتگی قرآنی در منزلم را از همان سال آغاز کردم که به‌لطف الهی تا امروز همچنان ادامه دارد و بدون تعطیلی در چهارشنبه شب هر هفته برگزار شده است.
این بانی جلسات خانگی قرآن در فرخشهر ادامه داد: این جلسات خانگی ابتدا با محوریت دانشجویان کار خود را آغاز کرد و بتدریج به تمام اقشار و سنین مردم با هر شغل و حرفه‌ای تسری یافت که در حال حاضر افراد از کودکان ۶ تا جوانان ۴۰ سال در این جلسات مشارکت فعال دارند. جلسات هفتگی قرآن شامل دو بخش است که ابتدا یک صفحه از قرآن کریم با مشارکت همه حضار تلاوت می‌شود و استاد جلسه ایرادهای تلاوت آنان و نکات تجویدی را توضیح می‌دهد و در بخش دوم، شرح و توضیح صفحه تلاوت شده با استفاده از منابع ترجمه‌ای و تفسیری ساده مانند تفسیر نمونه و تفسیر نور به حضار ارائه می‌شود و تاکنون ۱۳ جزء قرآن با همین شیوه در این جلسات تلاوت و ترجمه و تفسیر شده است.
ایجاد شبکه انس با قرآن در جامعه
فاتحی با تأکید بر آثار و برکات جلسات خانگی قرآن در میان آحاد جامعه و لزوم گسترش این رسم حسنه، بیان کرد: اگر بتوان این اتفاق مبارک را به تمام جامعه تسری داد و هر خانه و محله صحنه برپایی جلسات قرآنی باشند، دیری نمی‌گذرد که تمام جامعه با قرآن انس می‌گیرند و شاهد شکل‌گیری یک فعالیت شبکه‌ای باشیم که در اندک‌زمانی قرآن را در میان آحاد جامعه ترویج دهد و نقش این کتاب آسمانی را در زندگی‌های امروز پررنگ کند.
این چهره ممتاز قرآنی با ذکر اینکه برپایی جلسات خانگی قرآنی ممکن است عاری از آسیب نباشد، تصریح کرد: باید دقت شود که از شرح و ترجمه و تفسیر پا فراتر نگذاریم و دچار آفت تفسیر به رأی در مورد آیات نورانی قرآن در جلسات خانگی نشویم؛ برای پیشگیری از این آسیب، جلسه‌داران باید در انتخاب استاد جلسه نهایت دقت و حساسیت را داشته باشند و استاد نیز خارج از چارچوب منابع مستند و متقن، سخن یا عقیده‌ای را به قرآن منسوب نکند و مراقب باشد که سمت و سوی جلسات به اظهارنظرهای سیاسی یا اعتقادی و سوءاستفاده مغرضان و یا حتی شبهه‌زایی دینی و اعتقادی کشیده نشود.
فاتحی تأکید کرد: جلسات خانگی قرآن باید به‌دور از افراط و تفریط و تنها در چارچوب قرآن و منابع معتبر روایی و تفسیر و ترجمه برگزار شود و در این راستا، تربیت مربیان و اساتید قرآنی اهمیت ویژه‌ای دارد تا افراد توانمند برای غنابخشی به جلسات تربیت شوند، به‌نظر می‌رسد مهم‌ترین مشکل و مانع برگزاری جلسات خانگی قرآن قلت اساتید جلسات خانگی باوجود کثرت اساتید قرآنی استان است و می‌طلبد که اساتید باوجود مشکلات و دغدغه‌هایی که همگی بر آن واقف هستیم، همت کنند و ساعتی از هفته را به جلسات خانگی قرآن اختصاص دهند و اشاعه‌گر این رسم خوب باشند.
موانع پیش‌روی ترویج جلسات خانگی قرآن
وی مشکل فضا را یکی دیگر از موانع و مشکلات برپایی جلسات خانگی قرآن برشمرد و توضیح داد: در بسیاری از موارد، فضای آپارتمانی و محدود و کوچک منازل امروزی به‌ویژه در شهرها مانع برپایی جلسات پرشور قرآن در منازل محسوب می‌شود؛ برای برپایی مطلوب جلسات خانگی قرآن نیاز به فضایی است که دست کم ۲۰ نفر به‌راحتی در آن مستقر شوند و بهتر است که این فضا جدا از فضای اقامت اهالی خانه باشد تا زحمت کمتری ایجاد شود.
فاتحی تداوم جلسات خانگی قرآن را مورد تأکید قرار داد و بیان کرد: جلسه‌داران قرآن نباید به هر بهانه کوچکی از برپایی منظم و مداوم جلسات غفلت و آن‌ها را تعطیل کنند و اگر این امر اتفاق بیفتد باید منتظر تعطیلی کامل جلسه باشیم. جلسات قرآنی در منازل باید با صبر، استقامت در برابر موانع و عزم و اراده همگانی برگزار شود و از بانیان جلسه گرفته تا اساتید و شرکت‌کنندگان در این مسیر تصمیم و اراده جدی به‌خرج دهند.
این حافظ کل قرآن تصریح کرد: قرار نیست در جلسات خانگی قرآن به مخاطبان که عموماً از عامه مردم هستند، محتوای تخصصی ارائه شود بلکه به‌تعبیر قرآن در آیه ۴ سوره ابراهیم، تبیین مفاهیم به «لسان قوم» یعنی آسان و قابل فهم باشند به گونه‌اى كه مردم پيام الهى را بفهمند؛ تفسیر نور حجت‌الاسلام قرائتی بهترین منبع در این خصوص است. اگر در ارائه محتوای ساده و کاربردی قابل استفاده به مخاطبان دقت نشود و مطالبی ارائه نشود که بتواند در زندگی روزمره آنان دردی را دوا کند و پاسخگوی مشکلات آنان باشد، بعد از مدتی شاهد ریزش تعداد شرکت‌کنندگان خواهیم بود.
فاتحی با اشاره به اینکه جلسات خانگی قرآن بار مالی زیادی را بر جلسه‌داران و بانیان تحمیل نمی‌کند، گفت: پذیرایی مختصر از مهمانان قرآنی یا با هزینه شخصی و یا با مشارکت آنان در قالب نذورات و خیرات انجام می‌شود و می‌توان گفت که مشکلات مالی در برپایی این جلسات مطرح نیست و همه خانواده‌ها در صورت داشتن فضای مناسب می‌توانند بانی برپایی جلسات خانگی قرآن باشند.
آثار و برکات جلسات خانگی قرآن برای فرزندان
فعال باسابقه قرآنی در استان در تشریح آثار و برکات جلسات خانگی قرآن بر نشر و نهادینه شدن فرهنگ قرآنی در خانواده‌ها، بیان کرد: در خصوص برکات تلاوت قرآن در منازل احادیث فراوانی وجود دارد و بر نورانی شدن خانه‌ها با قرآن توصیه شده است همچنان که در آیه ۱۳ سوره مبارکه حدید از قول دوزخیان در روز قیامت می‌فرماید: در آن روز مردان و زنان منافق به اهل ایمان گویند؛ مشتابید و به ما فرصتی دهید تا ما هم از نور شما روشنایی برگیریم. پیداست که انس قرآن و اهل‌بیت(ع) نورانیت واقعی را که در احادیث نیز بدان اشاره شده است، به مؤمنان عطا می‌کند.
فاتحی با اشاره به تجربه خود در برپایی جلسات خانگی قرآن، تصریح کرد: در چهارشنبه هر هفته که بنده در تدارک برپایی جلسه در منزل هستم، فرزندانم نیز درگیر کار می‌شوند و پسرم نیز با آنکه سن کمی دارد ولی در تلاوت قرآن در جلسه ما را همراهی و سطری را تلاوت می‌کند و تشویق می‌شود، مسئولیت‌پذیری، کار اجتماعی، ارتباط سالم و سودمند با جامعه و ایجاد اعتماد بنفس در کنار برکت و ثواب انس و الفت با قرآن، از آثار جلسات خانگی بر اعضای خانواده به‌ویژه فرزندان است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا جلسات خانگی باید از سوی مسئولان حمایت شوند یا اینکه صددرصد مردمی باشند؟ گفت: جلسات خانگی قرآن از صفر تا صد مردمی است و دولتی و آمارمحور شدن آن یک آفت است، با اینحال برخی حمایت‌های سخت‌افزاری از قبیل تهیه قرآن و رحل و امکانات صوتی می‌تواند انجام شود ولی ضرورت ندارد؛ حل برخی مشکلات قانونی نیز می‌تواند متوجه دولت باشد مثلاً اینکه وقتی یک طبقه از منزل جلسه‌داران به جلسات خانگی اختصاص می‌یابند از پرداخت مالیات معاف یا مشمول تخفیف شوند. دولت همچنین می‌تواند در تربیت و توانمندسازی اساتید جلسات خانگی قرآن نقش‌آفرین باشد.
این مدرس و داور قرآن در استان با اشاره به برگزاری اجلاس مدرسین و مدیران نهضت تربیت قرآنی نورالثقلین در مشهد، گفت: این کار بسیار خوب فضایی را برای اساتید برجسته و مدرسین قرآنی استان‌ها فراهم می‌کند که در کنار تبادل نظرات و تجربیات، مطالب و نکات جدیدی فرا می‌گیرند که قطعاً در پربار ساختن جلسات خانگی قرآن نیز تأثیرگذار خواهد بود.
انتهای پیام
