بازسازی ساختار فرهنگ با نگاه ایرانی ـ اسلامی
یک استاد حوزه و دانشگاه در چهارمحال‌وبختیاری گفت: نگاه به فرهنگ و بازسازی ساختار فرهنگی در کشور باید تلفیقی از هر دو فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد، همچنان که مقام معظم رهبری نیز در تأکیدات خود از الگوی پیشرفت اسلامی ـ ایرانی سخن به میان آورده‌اند.
حجت‌الاسلام والمسلمین اسماعیل رئیسی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام نور شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه جامعه اسلامی پیش از هر چیز باید از یک ساختار فرهنگی محکم و قدرتمند برخوردار باشد، اظهار کرد: نگاه به فرهنگ و بازسازی ساختار فرهنگی در کشور باید تلفیقی از هر دو فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد، همچنان که مقام معظم رهبری نیز در تأکیدات خود از الگوی پیشرفت اسلامی - ایرانی سخن به میان آورده‌اند، لذا ساختار فرهنگی هم شامل فرهنگ عمومی است که از آن به فرهنگ ملی یا ایرانی یاد می‌کنیم و هم فرهنگ خاص اسلامی را در بر می‌گیرد که فرهنگ ایرانی را تقویت می‌کند.
وی ادامه داد: آداب و رسوم ملی و محلی از پوشش گرفته تا آیین‌ها و غذاها و گویش‌ها و غیره ناظر به فرهنگ عمومی هستند که باید حفظ و حراست شوند؛ در فرهنگ دیرپا و غنی ایرانی، مردمان هر منطقه لباس ویژه خود را داشته‌اند که متأسفانه در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شده است، این در حالیست که امروزه در عصر مدرنیته، مردم بسیاری از کشورها هنوز پوشش اجداد و نیاکان خود را حفظ کرده و رهبران و سیاستمدارانشان نیز با لباس ویژه کشور خود در انظار حاضر می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
- معاونت فرهنگی از سایر بخش‌ها مجزا نیست
- مردم و مدیریت جهادی؛ ملزومات بازسازی فرهنگ
- نقش محوری دانشگاهیان در بازسازی عقلانی ساختار فرهنگ
- دوری از عقلانیت و آسیب‌هایی که بر فرهنگ تحمیل شد
بازسازی فکر و اندیشه؛ زیربنای بازسازی ساختار فرهنگ
رئیسی احیای پوشش بومی و محلی را یکی از ابعاد چندین‌گانه اقدامات در راستای احیای ساختار ایرانی ـ اسلامی فرهنگ برشمرد و توضیح داد: همانطور که امروزه شاهد توجه عمومی بیش از پیش به صنایع دستی ایرانی هستیم، احیای پوشش‌های بومی محلی نیز می‌تواند یکی از ساحت‌های بازسازی ساختار فرهنگی در کشور باشد که برای تحقق این مهم فکر و اندیشه مردم باید اصلاح شود و به این باور برسند که پوشش اصیل ایرانی را حفظ کنند.
مدرس حوزه و دانشگاه در استان با تصریح اینکه پوشش کنونی مردم به‌ویژه جوانان از سبک پوشش جهان غرب عاریت گرفته شده است، افزود: امروز دختران و پسران در انتخاب لباس و پوشش خود از مُدهای غربی تقلید می‌کنند و ناهنجاری‌های فراوانی را در حوزه حجاب و عفاف در جامعه شاهد هستیم؛ حال آنکه لباس‌های ایرانی از پوشیدگی و نجابت برخوردارند.
رئیسی بیان کرد: توجه به گویش‌ها و لهجه‌های محلی و حفظ و حراست از آن‌ها و نیز پرداختن به برخی آیین‌های فاخر و غنی ایرانی به‌ویژه آیین‌هایی که با فرهنگ اسلامی گره خورده‌اند، در دایره فرهنگ عمومی جای می‌گیرند که برای احیای عادت‌های فراموش شده و حفظ و حراست از عادات و مؤلفه‌های بر جای مانده تا امروز باید در فرآیند بازسازی ساختار فرهنگی دیده شوند و در گام نخست، تفکر و باور مردم که از تفکر ایرانی دور شده باید با کار عمیق و اصولی، اصلاح شود. همچنان که دشمن با ابزار تبلیغاتی عظیم و گسترده به‌دنبال تغییر در نگرش و تفکر مردم به‌ویژه جوانان بوده و موفق عمل کرده است، ما نیز برای ترمیم و بازسازی این تفکر آسیب‌دیده و غرب‌زده بای کار و تبلیغات گسترده انجام دهیم.
وی با تأکید بر اینکه نگاه و تفکر عامه مردم باید معطوف بر نگاه ایرانی ـ اسلامی باشد، گفت: تا زمانی که نگاه و فکر و باور عمومی مردم که غالباً از فرهنگ و اندیشه غربی متأثر شده و لطمه دیده به ریل اصلی بازنگردد بازسازی فرهنگ امکان‌پذیر نخواهد بود، این مهم جز با یک حرکت گسترده و نظام‌مند همه‌جانبه از سوی همه نهادها از حوزه و دانشگاه تا تلویزیون و رسانه‌ها، میراث فرهنگی و گردشگری، تبلیغات اسلامی و غیره امکان‌پذیر نیست.
یک مصداق از آسیب به زیربنای فکری مردم
رئیسی، علم‌زدگی را یکی از مصادیق آسیب به فکر و اندیشه مردم بیان کرد و توضیح داد: امروز جامعه به این تفکر رسیده است که هر فردی حتماً باید مدرک دانشگاهی داشته باشد تا از شخصیت و جایگاه والایی برخوردار شود، حال آنکه اکثر فارغ‌التحصیلان دانشگاه توانمندی و مهارت لازم را برای ورود به بازار کار ندارند و بسیاری از دانشجویان گاه حتی بدون توجه به علاقه‌مندی خود وارد رشته‌ای می‌شوند و تنها هدفشان اخذ مدرک است. بخشی از این نقیصه متوجه آموزش عالی و بخش دیگر آن مربوط به آموزش و پرورش است و بیش و پیش از هر چیز باید باور و تفکر عمومی در خصوص مدرک‌گرایی اصلاح و بازسازی شود.
توجه به ترمیم فرهنگ اقتصادی در فرآیند بازسازی ساختار فرهنگ
این مدرس حوزه و دانشگاه در استان با اشاره به اینکه در کنار توجه به حفظ فرهنگ ملی، باید به فرهنگ اسلامی نیز در فرآیند بازسازی ساختار فرهنگی توجه شود، افزود: بر کسی پوشیده نیست که باورهای اعتقادی بخشی از مردم در سال‌های اخیر دچار آسیب و لطمه جدی شده است که بخشی از علت آن، مربوط به اقتصاد و معیشت است. تا زمانی که معاش مردم تأمین نشود نمی‌توان تضمین داد که ایمان و اعتقادشان در امان بماند؛ لذا در کنار توجه به تفکر و باور مردم به‌عنوان زیربنا، باید ساختار فرهنگ اقتصادی کشور را نیز ترمیم و اصلاح کرد.
رئیسی تصریح کرد: فرهنگ اقتصادی طیف وسیعی از مباحث اقتصاد و معیشت مانند الگوی مصرف، ساختار اداری و اقتصادی و بانکداری و غیره را شامل می‌شود. ساختار اقتصادی و اداری نیاز به ترمیم و بازسازی دارد تا جلوی فساد و رانت‌خواری و سوءاستفاده و تبعیض گرفته شود.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام نور شهرکرد با اشاره به اینکه باور دینی بخشی از مردم لطمه دیده است، گفت: این دسته از مردم دین را به‌خوبی می‌دانند اما به آن باور ندارند چرا که اگر اینگونه بود، باورشان تبدیل به رفتار می‌شد و این رفتار، آداب و عادات جامعه را شکل می‌داد؛ فکر و اندیشه در زیربنای تمام این لایه‌ها قرار دارد لذا اگر فکر و اندیشه بازسازی نشود، رفتار و کردار و عادات جامعه ترمیم نمی‌شود. کار کردن در حوزه فکر و اندیشه و ارتقای آن، نیازمند تبلیغ و کار فرهنگی و آموزشی و ترویجی است.
رئیسی با یادآوری اینکه فقر فرهنگ دینی نیز در کنار فقر اقتصادی و معیشتی ممکن است منشأ آسیب و تهدید باشد، ادامه داد: تمام نهادهای باواسطه و بلاواسطه فرهنگی در غنی‌سازی فرهنگی به‌ویژه فرهنگ دینی در میان نوجوانان و جوانان مسئولند؛ امروز این قشر جامعه با امواج سهمگین شبهه‌زایی و شبهه‌پراکنی دینی مواجهند و در بسیاری از موارد پاسخی برای شبهات اعتقادی و دینی نمی‌یابند لذا باور و رفتار آنان دچار آسیب‌های جدی شده است. پرسش اینجاست که آیا نهادهای فرهنگی احساس خطر می‌کنند و قدمی در راستای بارور کردن باورها و تقویت مبانی اعتقادی جوانان و نوجوانان بر می‌دارند؟
روش تبلیغی پیامبر(ص) و الگوی انقلاب فرهنگی در عصر جاهلیت
وی تصریح کرد: در روند بازسازی ساختار فرهنگ دینی و اسلامی نخست باید فکر و اندیشه و باور دینی مردم و اخلاق و معنویات بازسازی شوند، همچنین آگاهی‌بخشی و معرفت‌افزایی در دستور کار قرار گیرد و باید بتوان عدالت را در جامعه حکمفرما و از تبعیض و ظلم پیشگیری کرد. مردم باید حس کنند که حقوق یکسانی دارند و در تمامی ساحت‌ها از جمله توزیع منابع مالی و امکانات مملکت با آنان با عدالت برخورد می‌شود.
این مدرس حوزه و دانشگاه در استان در خصوص روش کار پیامبر(ص) در بازسازی فرهنگ دینی جامعه، تصریح کرد: آن حضرت در مدت ۱۰ سال در مدینه، مردم را از حیث باورهای اعتقادی اقناع کردند و از اعراب جاهلی شخصیت‌های معتقد و باورمندی تربیت کردند که در راه اسلام حاضر به ایثار مال و جان بودند، ایشان اخلاقیات و معنویت و سطح آگاهی جامعه را ارتقا دادند و عدالت را در جامعه حکمفرما ساختند که این سیره پیامبر(ص) در بازسازی فرهنگ دینی جامعه باید الگوی کار ما قرار گیرد.
رئیسی تأکید کرد: مسئولیت بازساری فرهنگ دینی نه‌تنها متوجه تمامی نهادهای فرهنگی و دینی مانند حوزه و دانشگاه می‌شود بلکه تمامی اقشار فرهنگی و صاحب کلام و قلم باید وارد میدان شوند و به بازسازی تفکر و اندیشه، باور، اعتقادات، رفتارها، اخلاقیات و معنویت جامعه مشغول شوند. حکومت با کمک مردم باید بتواند با اصلاح ساختارها، عدالت را در جامعه حکمفرما کند.
وی با تأکید بر اینکه الگوی حکومتی ما باید حکومت نبوی و علوی باشد، گفت: همانطور که پیامبر گرامی اسلام(ص) در مضیقه و سختی فراوان و با انقلاب فرهنگی توانستند قاطبه جامعه را از جاهلیت نجات دهند و قلب آنان را به نور ایمان و معنویت روشن کنند، ما نیز با تلاش همه‌جانبه باید بتوانیم ساختار بیمار و معیوب فرهنگ جاری را که عقبه‌ای درخشان و غنی دارد، بازسازی و اصلاح کنیم.
انتهای پیام
