نگاهی به بخش فروش نمایشگاه مجازی قرآن / سایتی که کاربر را همراهی نمی‌کند

به گزارش ایکنا، نخستین نمایشگاه مجازی قرآن‌ کریم از روز یازدهم اردیبهشت‌ماه در دو بخش فروشگاهی و‌ محتوایی آغاز به کار کرده و تا روز بیستم همین ماه دایر خواهد بود تا علاقه‌مندان به معارف قرآن کریم فرصتی برای حضور یافتن در محضر کلام وحی پیدا کنند.

مسائل سایت فروش 

بخش فروشگاهی نمایشگاه‌ مجازی قرآن کریم که مجری برگزارکننده آن (خانه کتاب و ادبیات ایران) تجربه برپایی نمایشگاه مجازی کتاب تهران را نیز در کارنامه دارد تلاش کرده است تا در ایامی که ناشران هر روز درگیر معضلات متعددی از گرانی کاغذ تا کاهش فروش و ... مسائلی از این دست هستند، کمکی هرچند کوچک به اقتصاد آنها داشته باشد و البته در کنار آن و در شرایط خلأ نمایشگاه فیزیکی قرآن کریم، بر بار معنوی جامعه در ایام ماه مبارک رمضان بیفزاید.

اما آیا بخشی که بیش از 500 ناشر در آن حضور یافته و محصولاتی در سه حوزه قرآن، دین و دفاع مقدس ارائه داده است، با گذشت پنج روز از ایام برپایی نمایشگاه مجازی قرآن کریم توانسته است، دو انتظار مطرح شده، به خصوص انتظار اقتصادی ناشران را برطرف کند یا خیر؟ این البته سؤالی است که برای رسیدن به پاسخ قطعی برای آن، باید تا پایان نمایشگاه صبر کرد اما تا رسیدن به آن زمان خالی از لطف نخواهد بود اگر نگاهی کوتاه به وضعیت بخش فروش داشته باشیم و در ادامه پای صحبت‌های برخی از ناشران حاضر در این دوره بنشینیم تا بیشتر با ضعف و قوت این بخش آشنا شویم.

هر کاربر برای ورود به صفحه فروش نمایشگاه قرآن، ابتدا باید به آدرس iqfa.ir مراجعه کند، بعد از ورود به صفحه اصلی نمایشگاه مجازی قرآن لینک بخش فروش و بخش محتوایی در پایین نیم صفحه اول سایت، قرار گرفته، کاربر با کلیک بر روی بخش فروش به صفحه فروش راهنمایی می‌شود. با ورود به صفحه فروش قبل از هر چیز و پیش از آنکه کاربر خود را در نمایشگاه مجازی قرآن تصور کند، نمایشگاه مجازی کتاب تهران به ذهن خطور می‌کند. گرافیک سایت بجز تغییر نام نمایشگاه مجازی قرآن کریم همان صفحه نمایشگاه کتاب تهران است با اندکی تغییرات. البته از گرافیک ساده سایت که نتیجه یک هوشمندی بوده است، نباید به سادگی عبور کرد، همین گرافیک باعث شده تا کاربرانی که اینترنت ضعیف نیز دارند بتوانند به راحتی به آن وارد شوند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی هایی که هر سایت فروش کالا باید داشته باشد، قرار دادن کالا به هر بهانه‌ای در جلو دید کاربر است، سایت بخش فروش نمایشگاه مجازی قرآن این سیاست را نداشته و گویا درصدد بوده تا چیزی را در دید کاربر قرار ندهد. این البته شاید به خاطر تأکید بر طراحی ساده سایت بوده است. از دیگر مواردی که سایت‌های فروش کالا برای جلو دید قرار دادن کالاهای خود انجام می‌دهند، معرفی کالاهای مشابه است، به این معنی که وقتی کاربر یک کالا را جست‌وجو می‌کند، فهرستی از کالاهای مشابه آن موضوع نیز نشان داده می‌شود، در نمایشگاه مجازی قرآن اما از این مورد استفاده نشده است. 

یکی دیگر از مواردی که سایت‌های فروش کالا برای معرفی بیشتر محصولات خود انجام می‌دهند، جست‌وجوی هوشمند است، در این نوع از جست‌وجو کاربر حتی اگر کالایی را همراه با اشتباه ویرایشی تایپ کند، سایت به او فرم درست کلمه را پیشنهاد می‌دهد و از او سوال می‌کند «آیا منظور شما این است؟» در نمایشگاه مجازی قرآن اما چنین چیزی دیده نشد.

برای خرید با اطلاعات کامل وارد سایت شوید

در سایت فروش نمایشگاه مجازی قرآن کریم، کاربر باید اطلاعات نسبتاً زیادی از کتاب مد نظر داشته باشد تا بتواند مستقیم به آن برسد. برای نمونه دو عنوان کتاب که ابتدا از حضور آنها در نمایشگاه اطمینان حاصل شد، مورد جست‌وجو قرار گرفت که در هر دو مورد با عبارت «کتاب یافت نشد» مواجه شدیم. این در حالی است که در سایت‌های فروش کالا در کمترین زمان و با کمترین اطلاعات و جست‌وجوی ساده کلمات کاربر را به کالای مورد نظر می‌رساند.

دسته‌بندی محصولات و کتاب‌ها نیز کلی است؛ برای مثال در حوزه دین به موضوعاتی همچون «قرآن»،‌ «حدیث»، «‌فقه و اصول»، «کلام»، «فرق و مذاهب اسلامی»، «اخلاق اسلامی» و «سایر موضوعات دین اسلام» اشاره شده است. در صورتی که موضوعات دیگر نیز می‌توانست در این دسته‌بندی قرار بگیرد و موضوع قرآن خود می‌توانست ریزتر از این نیز در نظر گرفته شود.

مواردی که در بالا اشاره شد با یک نگاه کلی به سایت و یک جست‌وجوی ساده به دست آمد، مطمئناً با بررسی بیشتر بر روی سایت فروش نمایشگاه مجازی قرآن کریم، به موارد بیشتری دست خواهیم یافت.

اطلاع از وضعیت ناشران و میزان رضایت آنها از بخش فروش می‌تواند تصویر بهتری از این بخش را ترسیم کند. در همین راستا با چند نفر از ناشرانی که پیش از این در فهرست ناشران برگزیده نمایشگاه کتاب و نمایشگاه قرآن بوده‌اند، تماس گرفته شد که بجز دو مورد سایر ناشران صحبت در مورد نمایشگاه و وضعیت آن را به بعد از نمایشگاه یا حداقل روزهای پایانی آن موکول کردند. اما مدیر بازرگانی انتشارات «محراب قلم» و مدیر انتشارات «جمال» که هر دو آثاری در حوزه کودک و نوجوان را به نمایشگاه ارائه داده‌اند، حاضر به صحبت در مورد نمایشگاه شدند که در ادامه آمده است.

مشکلات فنی ثبت سفارش‌ها

انتشارات محراب قلم در سال ۱۳۶۰ تاسیس شده و به عنوان نخستین ناشر خصوصی کودک و نوجوان پس از پیروزی انقلاب اسلامی شناخته می‌شود، خسرو رحمت‌اللهی، مدیر بازرگانی انتشارات محراب قلم، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، با اشاره به اینکه در نمایشگاه مجازی قرآن همان تمهیداتی که برای نمایشگاه مجازی کتاب تعریف شده بود در این نمایشگاه در نظر گرفته شده است، گفت: با وجود گذشت چند روز از نمایشگاه مجازی قرن هنوز نمی‌توان در مورد جزئیات بحث کرد.

وی در پاسخ به این سؤالی در مورد وضعیت فروش در روزهای ابتدایی نمایشگاه مجازی قرآن، افزود: امروز وارد صفحه سفارشات شدم یک سری سفارشات برای ما ثبت شده، اما امکان مشاهده وجود ندارد. از طرف نمایشگاه اعلام شد که مشکل فنی وجود داشته است. یعنی سفارش برای ما ثبت شده، اما امکان اینکه وارد شوم و تعداد را بررسی کنم، هنوز فراهم نشده است. لذا میزان فروش مشخص نیست.

رحمت‌اللهی در ادامه به برخی کمبودها و نقص‌ها در بخش فروش نمایشگاه قرآن اشاره کرد و افزود: امروز از طرف نمایشگاه پیغامی دریافت شد که در آن اعلام شده بود «اگر بسته‌های پستی آسیب ببیند، ناشر موظف است با هزینه خود بسته را ارسال کند». این انداختن بار بیشتر بر دوش ناشر است،‌ هرچند خود ناشر نیز به دنبال جلب رضایت مشتری است، اما چنین مواردی می‌تواند دلسرد کردن بیش از حد ناشر را به دنبال داشته باشد.

مدیر بازرگانی انتشارات محراب قلم با تأکید بر اینکه این انتشاراتی با 37 عنوان کتاب در نمایشگاه حضور یافته است، گفت:‌ حضور ما در بخش فروش نمایشگاه مجازی قرآن کریم بیشتر به واسطه ارائه آثار در بخش کودک و نوجوان است که 37 عنوان کتاب در این بخش عرضه شده است.

طراحی با هویت غرفه‌های نمایشگاه مجازی

انتشارات جمال نیز که در حوزه کودک و نوجوان فعال است، حضور پررنگ‌تری از انتشارات محراب قلم در نمایشگاه مجازی قرآن کریم داشته است. حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سبحانی‌نسب، مدیر این انتشارات، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، با بیان اینکه آمار فروش تاکنون ضعیف بوده است،‌ در مورد دلایل فروش پایین، گفت:‌ یکی از دلایل این است که هنوز به میزان کافی اطلاع‌رسانی نشده است و مردم خیلی شور و حال نمایشگاه را که در سال‌‌های قبل از تلویزیون می‌دیدند، احساس نکرده‌اند. لذا در ایام باقیمانده باید تمهیدی اندیشیده شود تا اطلاع‌رسانی از این دست بیشتر شود.

وی در ادامه به برخی نقص‌های سایت طراحی شده برای فروش محصولات نیز اشاره کرد و افزود: برخی مواقع کتاب‌های انتشارات خودمان را که جست‌وجو می‌کنم با مشکل مواجه می‌شوم و کتاب مورد نظر پیدا نمی‌شود. این یک مشکل اساسی است که مخاطب پس از یک بار جست‌وجو به گمان اینکه کتاب عرضه نشده است،‌ سایت را ترک می‌کند. این بر روی فروش تأثیر می‌گذارد.

سبحانی‌نسب اظهار کرد: باید تمهیداتی اندیشیده شود که غرفه‌ها برای مردم مقداری ملموس‌تر شود و هویت پیدا کند. من در این زمینه پیشنهاداتی را ارائه دادم اما ظاهراً نتوانسته‌اند آن را اجرایی کنند. پیشنهاد دادم پس از اختصاص دادن بخشی به هر نشر،‌ تنظیمات چینش کتاب‌ها و غرفه‌آرایی بر عهده خود ناشر گذاشته شود. این گونه وقتی مخاطب وارد سایت می‌شود با کتاب‌های چند سال قبل مواجه نمی‌شود، بلکه قبل از هر چیز کتاب‌های نشر روز را مشاهده می‌کند.

افزایش تمهیدات برای اطلاع‌رسانی

وی افزود: مشکل دیگری که سایت فروش دارد، تعداد صفحات هر ناشر است که به خوبی واضح و مشخص نیست و مخاطب متوجه نمی‌شود که آثار ارائه شده از سوی این انتشارات در صفحات دوم و سوم سایت نیز وجود دارد یا خیر. در نمایشگاه مجازی قرآن بیشتر بنا بر این گذاشته شده است تا هر کسی با شناخت قبلی بیاید و کتاب مورد نظر خود را انتخاب کند، چیزی به نام کتاب‌های مرتبط نداریم که طرف وقتی کتابی را انتخاب می‌کند بداند حق 10 انتخاب دیگر هم دارد.

مدیر انتشارات جمال بیان کرد: روز چهارشنبه 15 اردیبهشت‌ماه، روز پنجم نمایشگاه مجازی قرآن کریم بود و انتشارات من تا پایان روز چهارم به اندازه نصف روز اول نمایشگاه فیزیکی قرآن کریم که خلوت‌ترین روز نمایشگاه هم هست، فروش نداشته است. بیشتر حدس من این است که ورودی هنوز ناقص است؛ یک زمان ورودی به سایت زیاد است، اما کتاب‌های من را نپسندیده‌اند، که این ایراد باید در کار من باشد، اما گمان من این است ترافیک سایت پایین است و این باید با تبلیغ بیشتر و با تمهیدات بهتر در سایت برطرف شود.

وی در پایان بیان کرد: دوست دارم در نمایشگاه قرآن دو اتفاق بیفتد؛ یکی اینکه ناشر در نمایشگاه فروش خوبی داشته باشد و بتواند در شرایطی که کرونا ضربات سنگینی وارد کرده است، بخشی از مشکلات را برطرف کند و اتفاق دیگر هم اینکه مخاطبان ما بدانند در دوران کرونا که همه چیز تعطیل بوده کسانی بوده اند که برای فرزندان آنها اثر تولید کنند. من بیشتر این حس دوم را می‌پسندم.

بر اساس گزارش ایکنا، با وجود اینکه نمایشگاه مجازی قرآن کریم نخستین دوره خود را پشت سر می‌گذارد و نخستین‌ها کارها هم خالی از اشکال نیستند، اما نباید تجربه برپایی نمایشگاه مجازی کتاب تهران را نادیده گرفت. نمایشگاهی که تیم برگزار کننده آن همین تیم فعلی بخش فروش نمایشگاه قرآن بودند، با وجودی که نیمی از نمایشگاه مجازی قرآن کریم پشت سر گذاشته شده است، اما سایت فروش هنوز مشکلاتی دارد. لذا مجموعه از عوامل باعث شده تا ناشران فروش کمی داشته باشند. میزان فروشی که اگر به همین منوال ادامه داشته باشد، شاید در پایان نمایشگاه مجازی قران بخش فروش را بخش شکست خورده نمایشگاه امسال بدانیم. البته برای رسیدن به این موضوع باید تا انتهای نمایشگاه قرآن و اعلام میزان دقیق فروش صبر کرد.