چرا نتایج کم‌فروغ نمایندگان چهارمحال‌وبختیاری در مسابقات قرآن تکرار شد؟
امسال شیوع ویروس نوپدید کرونا سبب شد که شیوه برگزاری مسابقات سراسری قرآن کریم متفاوت از سال‌های گذشته باشد و مسیری نو را در فرایند برگزاری مسابقات قرآن پیش روی همگان قرار بدهد، اما نگاهی به عملکرد چهارمحال‌وبختیاری در این دوره از مسابقات قصه پرغصه کم‌فروغی نمایندگان استان را در مرحله کشوری مسابقات، مانند سال‌های گذشته، تکرار کرد.
پرونده چهل‌وسومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم جمعه، 21 آذر، با برپایی مراسم اختتامیه و اعلام اسامی برگزیدگان به کار خود پایان داد. شیوع ویروس نوپدید کرونا سبب شد که شیوه برگزاری مسابقات امسال متفاوت از سال‌های قبل باشد و مسیری نو را در فرایند برگزاری مسابقات قرآن پیش روی همگان قرار بدهد، اما نگاهی به عملکرد استان در این دوره از مسابقات، قصه پرغصه کم‌فروغی نمایندگان استان را در مرحله کشوری مسابقات قرآن، مانند سال‌های گذشته، تکرار کرد.
بر کسی پوشیده نیست که چهارمحال‌وبختیاری با داشتن مردمانی مؤمن و معتقد، استعدادهای قرآنی و علاقه‌مندان بسیاری را در خود جای داده است و گواه این ادعا جایگاه ویژه حفظ قرآن در میان مردم است که ریشه در گذشته و باورهای دینی آنان دارد، به طوری که در جای‌جای استان و در دورترین روستاها می‌توان چند حافظ کل قرآن یافت که در خانه‌های قرآن به آموزش مشغول هستند اما پرسش اینجاست که آیا فرایند نخبه‌پروری قرآنی در استان مسیر صحیحی را طی می‌کند؟ آیا برنامه‌ای برای شناسایی، هدایت و تربیت استعدادهای قرآنی بیشتر و جمعیت جوانان و نوجوانان علاقه‌مند به مباحث قرآنی وجود دارد؟ چرا با وجود تعداد بسیار حافظان قرآن، امسال این استان نماینده‌ای در رشته حفظ در گروه آقایان نداشت؟ ایکنا چهارمحال‌وبختیاری برای رسیدن به پاسخ این پرسش‌ها به گفت‌وگو با یک مدرس و حافظ کل قرآن کریم و نیز مسئولان قرآنی اوقاف و امور خیریه و تبلیغات اسلامی استان پرداخته است که این گفت‌وگوها را با هم می‌خوانیم.
غلامحسین فاتحی، مدرس و حافظ کل قرآن کریم، در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه استان ما معمولاً در جریان مسابقات سراسری قرآن متکی به تک‌چهره‌ها بوده است، اظهار کرد: این امر سبب شده که به غیر از کسب عنوان این تک‌چهره‌ها، توفیقات پررنگ و درخشانی در مرحله کشوری مسابقات نصیب استان نشود. حقیقت این است که فراگیری قرآن در اولویت خانواده‌ها قرار ندارد و استقبالی از آموزش قرآن نمی‌شود، برخی‌ها کمبود استاد را دلیل ضعف در حیطه آموزش و عدم نهادینه شدن مبحث آموزش و فراگیری قرآن می‌دانند حال آنکه اساتید خوبی در استان وجود دارد و از اساتید خارج از استان نیز استفاده می‌شود اما مورد استقبال قرار نمی‌گیرند.
این مدرس قرآن در استان با اشاره به موفقیت‌های پررنگ استان‌های دیگر در مسابقات سراسری قرآن، گفت: استان‌هایی مانند خوزستان و یزد در سال‌های اخیر توانسته‌اند به مدد تقویت آموزش و پرورش استعدادهای قرآنی توفیقات خوبی را در کشور کسب و انحصار رتبه‌ها را از استان‌هایی مانند تهران، قم، مشهد و اصفهان خارج کنند.
تقویت انگیزه و رونق آموزش؛ راهکار تربیت نخبگان قرآنی
فاتحی گفت: امسال به دلیل شرایط ویژه کرونایی، مسابقات شهرستانی و استانی ادغام و در یک روز برگزار شد که متأسفانه کاهش چشمگیری در تعداد متسابقان حاضر در مسابقات اتفاق افتاد تا جایی که در طی سه ساعت مسابقات بخش آقایان در همه رشته‌ها به اتمام رسید و از میان انبوه حفاظ استان تنها دو شرکت‌کننده آقا در رشته حفظ ۱۰ جزء و حفظ کل قرآن در این مسابقات شرکت کردند که امسال شاهد رونق کم مسابقات بودیم.
این فعال قرآنی استان با بیان اینکه برای نخبه‌پروری و رونق آموزش قرآن ابتدا باید انگیزه را در دل نوجوانان و جوانان تقویت کنیم، تصریح کرد: تا انگیزه‌ای برای یادگیری نباشد، استاد قرآن نیز بیکار خواهد ماند؛ برای کسب توفیقات قرآنی در عرصه ملی در کنار تقویت انگیزه و رونق آموزش باید بتوان مسابقات را به‌صورت قوی و پررونق و با حضور حداکثری قرآنیان استان برگزار کرد و فرصتی برای آماده‌سازی متسابقان راه‌یافته به مراحل بالاتر در اختیار آنان قرار داد. تا زمانی که این زیرساخت‌ها اصلاح نشوند تا سال‌های سال به غیر از توفیق تک‌چهره‌ها که گاهی موفقیت پایداری هم ندارند، نمی‌توان به موفقیت‌های اصول‌مند و درخشان نمایندگان استان در مسابقات خوشبین شد؛ مجموع نمایندگانی که در تاریخ برگزاری مسابقات سراسری قرآن کریم حائز عناوین کشوری شده‌اند از تعداد انگشتان دست بیشتر نیست.
فاتحی تبلیغات مسابقات امسال را ضعیف ارزیابی کرد و افزود: در سال‌های قبل شاهد تبلیغات تلویزیونی و نصب بیلبورد مسابقات در سطح شهر بودیم که به اطلاع‌رسانی رویداد کمک می‌کرد؛ متولیان فرهنگی و قرآنی باید بتوانند با جذب اعتبارات قرآنی فعالیت‌های قرآنی از جمله رویداد مهم مسابقات سراسری قرآن را با رونق هر چه بیشتر و همراهی پررنگ آحاد جامعه پیش ببرند.
شمار اندک حافظان مسابقه‌ای در استان
این حافظ کل قرآن کریم در استان با ذکر اینکه سطح حفاظ استان ما با حفاظ کشوری فاصله دارد، ادامه داد: دو مشکل در زمینه حفظ وجود دارد، نخست آنکه با وجود وضعیت مطلوب کیفی حافظان در استان، حافظ مسابقه‌ای که تجوید و صوت و لحن قوی داشته باشد و بتواند خود را تا مرحله کشوری برساند، اندک است. مشکل دوم مربوط به دیدگاه حفاظ است که شرکت در مسابقات را اولویت خود ندانسته و اعتقادی به این موضوع ندارند، حال آنکه مسابقه یکی از بهترین ابزارها برای افزایش تسلط حفاظ است. این فرهنگ باید تبیین شود که حافظان مسابقات بزرگ را ببینند تا تسلط خود را افزایش دهند، حافظ قرآن در مسیر مسابقات تقویت می‌شود و بزرگ می‌شود؛ برای اینکه این امکان برای حفاظ بیشتری فراهم شود، یک راهکار این است که حد نصاب نمرات برای استان‌های کم‌برخوردار پایین‌تر از استان‌های قوی باشد تا حافظان امکان کسب حدنصاب و فرصت حضور در مرحله بالاتر مسابقات سراسری را داشته باشند.
وی لیگ‌بندی مسابقات را راهکار دیگر دانست و توضیح داد: می‌توان تمهیدی اندیشید که استان‌های هم‌سطح در لیگ‌های سطوح مختلف با یکدیگر به رقابت بپردازند تا حافظان و قاریان و متسابقان بیشتری امکان حضور در مرحله کشوری را داشته باشند و از این فرصت در جهت تقویت مهارت و دانش خود بهره بگیرند.
استقبال از تعامل و هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی
در ادامه، آیت‌الله روحانی، رئیس امور قرآنی اوقاف و امور خیریه استان در پاسخ به این پرسش که علت نبود توفیق متسابقان در مرحله کشوری مسابقات امسال را در چه می‌دانید، اظهار کرد: امسال اگرچه مرحله کشوری برای متسابقان به دور از فضای مسابقه‌ای و استرس حضور داوران برگزار شد اما متأسفانه نمایندگان ما به‌ویژه در رشته دعاخوانی و اذان در سطح خودشان ظاهر نشدند و اجراهای در حد انتظار نداشتند.
وی دلیل اصلی آماده نبودن متسابقان در مرحله کشوری را نبود استاد تراز اول در استان دانست و تصریح کرد: برای بهره‌گیری این افراد از اساتید کشوری باید اعتبار خوبی از سوی سازمان یا دیگر نهادهای متولی قرآنی دیده می‌شد تا بتوان سطح نمایندگان حاضر در مرحله نهایی را تقویت کرد که این اتفاق نیفتاد.
روحانی با استقبال از تعامل و هم‌افزایی با نهادهای قرآنی استان به‌ویژه اداره‌های تبلیغات اسلامی استان و ارشاد، بیان کرد: در سایر استان‌ها، معمولاً اداره اوقاف استان یک دوره آموزشی قوی را برای متسابقان خود برگزار می‌کند اما در استان ما به دلیل نبود اعتبارات این امکان وجود نداشت، لذا می‌طلبد که با همکاری و استفاده از ظرفیت دیگر نهادها بتوان متسابقان را برای مراحل بالاتر آماده کرد که امیدواریم با تعامل و هم‌افزایی بیشتر بتوان نتایج بهتری را در آینده کسب کرد.
سپس حجت‌الاسلام والمسلمین ابوذر کارگر، سرپرست اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی چهارمحال‌وبختیاری، مسابقات قرآن را یکی از فرصت‌های تقویت و ارتقای قرآنیان در رشته‌های گوناگون دانست و اظهار کرد: شرکت قاریان، حافظان و فعالان سایر رشته‌های قرآنی در مسابقات بزرگ سبب رشد و بالا رفتن انگیزه و تلاش برای افزایش دانش و مهارت آنان می‌شود.
بایسته‌های آماده‌سازی نمایندگان استان در مرحله کشوری
کارگر مشکل استان در مسابقات قرآن را یادآور شد و گفت: در استان، وقت و انرژی لازم برای حضور قوی و پررنگ در مسابقات اختصاص نمی‌یابد، روش معمول این است که متسابقان در مراحل شهرستانی و بالاتر دوره‌هایی را برای تقویت دانش و مهارت در رشته خود بگذرانند تا با آمادگی بهتر در مرحله بعدی حضور یابند، بنابراین منتخبان استانی به‌عنوان نمایندگان استان حاضر در مرحله کشوری با همکاری نهادهای متولی قرآنی استان با آمادگی حداکثری به این مسابقات اعزام می‌شوند که این اتفاق در استان ما نیفتاده است.
وی با ذکر اینکه برگزاری اردوهای قرآنی برای متسابقان می‌تواند سبب آمادگی هر چه بهتر آنان شود، ادامه داد: در اردوهای ورزشی رسم است که بازیکنان چند روزی فارغ از دغدغه‌های زندگی در یک مکان جمع می‌شوند و شبانه‌روز مشغول تمرین و آمادگی برای یک مسابقه مهم می‌شوند، این فرایند را می‌توان در مورد متسابقان قرآن نیز پیاده کرد. اداره اوقاف به‌عنوان متولی مسابقات سراسری قرآن می‌تواند با جلب همکاری دیگر نهادهای متولی قرآنی، از مرحله شهرستانی دوره‌های آموزشی و اردوهای قرآنی را برای متسابقان برگزار کند و با بهره‌گیری از اساتید مجرب کلاس‌های فشرده‌ای برای این افراد مهیا کند؛ حضور متسابقان در اردوهای قرآنی در هر مرحله سبب ارتقای قابل توجه سطح آنان می‌شود و راه‌یافتگان به مرحله نهایی با آمادگی خوب در این مسابقات حاضر می‌شوند.
کارگر تکمیل نشدن فرایند آموزش قرآن در استان برای قرآن‌آموزان استان را یادآور شد و بیان کرد: افراد پس از طی آموزش‌های عمومی، به دلیل کمبود استاد از ادامه و تکمیل آموزش باز می‌مانند و یا فرایند فراگیری قرآن به دلیل مشغله‌های زندگی از اولویت آنان خارج می‌شود. آماده‌سازی متسابق برای مسابقات، تمرین شیوه حضور در صحنه، آشنایی با آئین‌نامه اجرایی مسابقات، نکات فنی، شیوه‌های کنترل اضطراب و ... به طور حتم از حیث روانی به متسابق کمک می‌کند که با تسلط بیشتری به اجرا بپردازد.
وی با اشاره به ظرفیت فضای مجازی، بیان کرد: می‌توان از این ظرفیت نیز برای بهره‌گیری از اساتید تراز اول کشوری استفاده کرد تا با کاهش هزینه‌ها بیشترین بازدهی را داشته باشیم و در کنار این دوره‌های مجازی از حضور استاد در استان یا اعزام افراد به محضر استاد برای ساعاتی محدودتر نیز استفاده کرد. یک راهکار دیگر برای آماده‌سازی متسابقان حاضر در مسابقات سراسری قرآن، برگزاری محافل قرآنی و شبیه‌سازی فضای مسابقات است که در این باره طرح‌هایی در دست بررسی است تا با بهبود شرایط کرونایی اجرا شوند.
کارگر با ذکر اینکه در موضوعاتی مانند مسابقات قرآن نباید چشم‌انتظار اعتبارات ملی باشیم، افزود: در این فقره، صحبت از این یا آن نهاد نیست بلکه خروجی کار شامل کل جامعه قرآنی استان می‌شود، لذا می‌توان با یک برنامه‌ریزی قوی از ظرفیت نهادهای فرهنگی و قرآنی و سایر دستگاه‌ها و نیز کمک خیران بهره گرفت و نمایندگان استان را با آمادگی هر چه بیشتر عازم مسابقات کرد. اگر نمایندگان استان توفیقات خوبی در مسابقات سراسری کسب کنند قطعاً انگیزه دیگر جوانان قرآنی استان برای کار بیشتر و مشارکت در این مسابقات افزایش می‌یابد. می‌توان با تقسیم‌بندی وظایف، متسابقان حاضر در مسابقات در مراحل گوناگون را تحت حمایت آموزشی قرار داد تا آمادگی لازم را در مرحله کشوری کسب کنند که در این راستا همکاری سه نهاد اوقاف، تبلیغات اسلامی و ارشاد بسیار تأثیرگذار است، همچنین از ظرفیت‌های دیگری مانند سپاه، خیران، کمک‌های مشارکتی و ... می‌توان استفاده کرد.
اگرچه این سخنان نوشدارویی پس از مرگ سهراب است، مشاهده عزم جدی مسئولان قرآنی استان برای آسیب‌شناسی توفیق نیافتن متسابقان در مرحله کشوری و نیز اتفاق‌نظر درباره هم‌اندیشی و هم‌افزایی بیشتر، بذر امید را در دل می‌کارد تا سال آینده شاهد درخشش نمایندگان استان در بزرگ‌ترین رویداد قرآنی کشور باشیم.
انتهای پیام
