پایانی مهجور برای «هفته قرآن و دانشگاه» در سایه کرونا

به گزارش ایکنا از چهارمحال و بختیاری، ۱۸ تا ۲۴ آبان‌ماه به مناسبت سالروز تولد مفسر و فیلسوف بزرگ علامه طباطبایی، «هفته قرآن و دانشگاه» نامیده شده و این هفته مناسبتی است که از سال ۱۳۸۹ و پس از تصویب در شورای انقلاب فرهنگی وارد تقویم ملی کشور شد.

در ابلاغیه‌ای که هر ساله در آستانه این هفته از سوی دو وزارتخانه علوم و بهداشت به دانشگاه‌ها و مراکز علمی - پژوهشی ارسال می‌شود، بر اهمیت پاسداشت این هفته و پررنگ شدن فعالیت‌های قرآنی برای دانشگاهیان تأکید و مجموعه‌ای از برنامه‌های قرآنی و فرهنگی  برای اجرا با این هدف، ابلاغ می‌شود که از جمله می‌توان به برپایی محافل و مجالس انس با قرآن، برگزاری کلاس‌های قرآن و جلسات تدبر و تفسیر، برگزاری مسابقات کتابخوانی قرآنی و ... اشاره کرد.

امسال نیز هفته قرآن و دانشگاه در بی‌خبری گذشت و پیگیری‌های خبرنگار ایکنای چهارمحال‌وبختیاری از برخی دانشگاه‌های استان حاکی از آن است که دانشگاه‌ها به جز برگزاری جشنواره قرآن و عترت دانشجویان در سطوح و مراحل مختلف و همزمان با تقویم کشوری این رویداد، ویژه‌برنامه‌ای برای پاسداشت این هفته در دستور کار نداشتند.

طبق اعلام معاونت فرهنگی دانشگاه پیام نور استان، در کنار برگزاری مستمر و منظم دوره‌های روخوانی، روان‌خوانی و تجوید برای دانشجویان در بستر فضای مجازی، بسیج اساتید دانشگاه پیام نور استان در اقدامی ابتکاری نخستین محفل قرآن‌خوانی مجازی درون‌دانشگاهی در شب جمعه را با نیت شادی روح اموات و سلامتی همگان، همزمان با هفته قرآن و دانشگاه برگزار کرد که در این جلسه قرآنی صفحاتی از قرآن کریم از سوی مدرسان این دانشگاه برای سایر حضار تلاوت می‌شود. همچنین برگزاری جلسات مجازی تدبر در قرآن کریم ویژه اساتید دانشگاه پیام نور استان در دستور کار قرار دارد.

همچنین کارشناس فرهنگی و قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی استان و مسئول روابط عمومی دانشگاه فرهنگیان استان مهم‌ترین اقدام این دانشگاه‌ها را آماده‌سازی دانشجویان برای مرحله کشوری مسابقات قرآن دانشجویان و ضبط و ارسال آثار به دبیرخانه کشوری مسابقات اعلام کردند.

دفتر کانون قرآن و عترت دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد نیز از اجرای برنامه‌های قرآنی مجازی ویژه دانشجویان در هفته قرآن و عترت و برگزاری جشنواره مجازی قرآن و عترت وزارت بهداشت در سه بخش دانشجویان، اساتید و کارکنان خبر داد.

البته پرداختن به یک اقدام قرآنی با طیف مخاطبان محدود در این یا آن دانشگاه نمی‌تواند منجر به ایجاد گفتمان عمیق و فراگیر قرآنی در میان دانشگاهیان استان شود. وجود یک متولی واحد و پویا برای امور قرآنی دانشگاهی و برنامه‌ریزی محکم و گسترده برای جامعه دانشگاهی یکی از راهکارهایی است که سبب نهادینه‌سازی فرهنگ قرآنی در دانشگاه‌ها و تسری آن به جامعه می‌شود.

درست یک‌ سال پیش بود که نخستین جلسه «شورای استانی هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها» با حضور مسئولان فرهنگی دانشگاه‌های استان برگزار شد و آیین‌نامه تشکیل شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها در استان، راهکارهای گسترش گفتمان قرآنی در دانشگاه‌ها، راهکارها‌ی گسترش فرهنگ انس با نهج‌البلاغه حضرت امیر(ع) در دانشگاه‌ها، مورد بررسی قرار گرفت.

برپایی جلسات نهج‌البلاغه‌خوانی، ایجاد کانال مجازی ویژه مسئولان فرهنگی و قرآنی، ایجاد میل و رغبت به فعالیت‌های قرآنی در میان دانشجویان، ایجاد گروه‌های تحقیقاتی گسترده با هدف بررسی موضوعات قرآنی در سطح دانشگاه‌ها، حضور رئیس و مسئولان دانشگاه در برنامه‌های قرآنی و نمازهای جماعت، برپایی کلاس‌های حفظ قرآن ویژه دانشجویان و پرسمان‌های قرآنی خوابگاهی از جمله مباحث و پیشنهادات مطرح شده در این جلسه از سوی اعضای شورای استانی هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها بود.

همچنین برگزاری اردوهای قرآنی با موضوع قرآن و اهل بیت(ع)، استفاده از اساتید توانمند خاص شبهات دینی، انتخاب مسئولان قرآنی علاوه بر مسئولان فرهنگی در دانشگاه‌ها، تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت و استفاده از آن‌ها به‌ عنوان یک تقویم قرآنی، از دیگر موضوعات و طرح‌های پیشنهادی اعضا بود که به سمع حضار این جلسه رسید. این جلسه و مباحث بسیار خوب مطرح شده در آن و مشاهده عزم متولیان فرهنگی و قرآنی دانشگاه‌های استان و وحدت رویه‌ای که ایجاد شده بود، نوید حال و روز خوش قرآنی در دانشگاه‌ها را می‌داد اما باید گفت که بسیاری از این برنامه‌ها رنگ اجرا به خود ندید و سپس با شیوع کرونا، جلسات این شورا نیز تعطیل شد‌.

هفته قرآن و دانشگاه امسال اگر چه تحت‌الشعاع عدم حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها و تعطیلی جلسات و محافل حضوری در پی شیوع کرونا بود، اما در سال‌های گذشته نیز شاهد برنامه‌ریزی محکم، منسجم و مشخصی برای بزرگداشت این هفته در دانشگاه‌های استان نبودیم اگر اراده‌ای برای این کار در سطح کلان و سپس استانی وجود نداشته باشد، اوضاع به همین منوال خواهد بود.

تمامی مسئولان دانشگاه متولیان قرآن هستند

حجت‌الاسلام والمسلمین رضا قاسمی‌نژاد، مسئول نهاد نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه آزاد اسلامی استان و دبیر شورای استانی هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اینکه قرآن کریم یکی از مهم‌ترین ابعاد اعتقادی مسلمانان است، اظهار کرد: قرآن بهترین برنامه جامعه بشریت است که زندگی انسان را سر و سامان می‌دهد.

وی ادامه داد: ما امروزه در عصر ارتباطات و فناوری زندگی می‌کنیم اما با گرفتاری‌ها، مشکلات و بن‌بست‌های بسیاری برای بشریت در حوزه فردی و اجتماعی مواجه هستیم که موجودیت یک انسان سالم، آرام، با هویت و با اخلاق را به چالش کشیده است. در این شرایط، انسان گرفتار باید به تعبیر پیامبر اسلام(ص) که در حدیثی فرمودند «هر گاه كارها همچون پاره‌هاى شب تار بر شما تاريک و شبهه‌ناک شد، به قرآن روى آوريد»، راه چاره و رفع نیازهایش را در این کتاب آسمانی جستجو کند.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان، گفت: در واقع قرآن مهجور نیست بلکه ما دچار مهجوریت شده‌ایم و در وجود خود با فاصله گرفتن از دریای بیکران الهی قرآن کریم بی‌بهره مانده‌ایم. توجه ویژه به مباحث قرآنی در دانشگاه‌ها و نامگذاری یک هفته با عنوان قرآن و دانشگاه در راستای دور شدن دانشگاهیان از این مهجوریت و واماندگی از قرآن است تا هر چه بیشتر با قرآن همدم و مأنوس باشیم چرا که این کتاب وحیانی تنها منبعی است که راه صحیح را نشانمان می‌دهد.

حجت‌الاسلام قاسمی‌نژاد تصریح کرد: تأکید بر قرار دادن قرآن و دانشگاه در کنار یکدیگر و نامگذاری یک هفته با نام قرآن کریم بدان معناست که دانشگاهیان بیش از پیش با قرآن مأنوس شوند و از این برنامه جامع و هدفمند، که خداوند توسط بهترین مخلوقش پیامبر(ص) آن ‌را برای بشریت نازل کرد، در زندگی خود استفاده کنیم.

وی با ذکر اینکه همه مسئولان دانشگاه بايد متولیان قرآن باشند و نباید تنها مسئول و مدیر قرآنی را متولی قرآن دانست‌، افزود: همه افراد حاضر در دانشگاه از کارمند، استاد و مدیران دانشگاهی مسئول امر قرآن هستند و این تکلیف ماست که قرآن کریم را در قالب برنامه‌های منسجم و هدفمند به دانشجو ارائه دهند و دانشجو را جذب کنند.

نقش پررنگ‌ اساتيد در تربيت قرآنى دانشجويان

این مدرس حوزه و دانشگاه نقش اساتید را پررنگ‌تر از سایر ارکان دانشگاه برشمرد و توضیح داد: اگر استاد نگاه قرآنی و اخلاق و رفتار قرآنی را پیشه راه خود کند می‌تواند با شیوه‌های تبلیغی خاص خود دانشجویان را به سمت قرآن سوق دهد، یکی از وظایف اساتید تربیت بُعد اخلاقی و پرورش و تقویت صفات حسنه در دانشجویان است و چه منبعی متقن‌تر و جامع‌تر از قرآن کریم که اساتید با تأسى به آن و با استفاده از سبک‌های تربیتی ویژه خود می‌توانند به تربیت دانشجویان قرآنی بپردازند.

حجت‌الاسلام قاسمی‌نژاد با اشاره به مجازی شدن فعالیت‌های دانشگاه‌ها در شرایط کرونایی، بیان کرد: چقدر خوب است که برنامه‌های قرآنی متنوع و مطابق ذائقه جوانان تهیه شود و در شبکه‌های ارتباطی گسترده‌ای که دانشجویان حضور دارند به آنان ارائه شود و دانشجویان به انس با قرآن کریم تشویق شوند. با اطمینان می‌توانم بگویم و بارها تجربه کرده‌ام که اگر دانشجو را در قدم گذاشتن به پله اول یاری کنیم، قطعاً خودش ادامه مسیر را طی خواهد کرد.

دبیر شورای استانی هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها تأکید کرد: در سند چشم‌انداز فعالیت‌های قرآنی این شورا چند حوزه از جمله آموزش و پژوهش تعریف شده و یکی از بخش‌های مهم سند، تقویت فعالیت‌های قرآنی در فضای مجازی است که با شیوع کرونا عملاً این اتفاق افتاد و تمامی برنامه‌ها به این فضا منتقل شد. در شرایط کنونی، برگزاری جشنواره‌های قرآنی دانشگاه‌ها، کلاس‌های آموزش قرآن، جلسات تفسیر و تدبر و ...، محافل و مجالس انس با قرآن و دیگر برنامه‌های قرآنی دانشگاه‌ها در بستر فضای مجازی در جریان است که خوشبختانه حضور گسترده و استقبال خوبی را از سوی دانشگاهیان شاهد هستیم.

وی گفت: به دلیل بیماری و مشکلات ناشی از شیوع کرونا، شورای استانی هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها در هفته قرآن و دانشگاه برنامه ویژه‌ای برای پاسداشت این هفته در دستور کار نداشت اما فعالیت‌های قرآنی در بستر فضای مجازی طبق روال قبلی ادامه دارد و در این هفته دانشگاه‌ها مشغول برگزاری مجازی مسابقات و جشنواره قرآن و عترت دانشجویان در مراحل مختلف بودند.

به ‌نظر می‌رسد امسال شرایط کرونایی و حضور نداشتن دانشجویان در دانشگاه‌ها دلیل خوبی بود که مهجوریت دوباره قرآن کریم را این بار در محیط نخبگان دانشگاه‌ها راحت‌تر بپذیریم و بارقه‌های امید برای هفته‌های «قرآن و دانشگاه» بهتر و پربارتر در سال‌های آینده همچنان در ذهنمان باقی بماند.