چرا برخی زنان به بروز رفتارهای مردانه گرایش دارند؟ / جای خالی مجتهد تربیتی

به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، وقتی در مورد گرایش‌ها در زنان و مردان صحبت می‌شود باید دانست که هر زن در خود یک وجه مردانه دارد و هر مرد نیز دارای یک بُعد زنانگی است که هر فرد باید بتواند این دو وجه را در درون خود به تعادل برساند.

در صورتی که این تعادل در افراد به هم بخورد آنان دچار هویت‌های آشفته می‌شوند و در این صورت دختران یا پسران رفتارهایی در تضاد با جنسیت اصلی انجام می‌دهند که عوامل متعددی در ایجاد چنین حالتی دخیل هستند.

در این گزارش، نخست یک کارشناس خانواده به تشریح علل و ریشه‌های اصلی بروز رفتارهای مردانه از سوی برخی زنان می‌پردازد و برخی راهکارها را برای پیشگیری از این مشکل ارائه می‌دهد، سپس یک کارشناس مذهبی جایگاه حقیقی زن و ماموریت‌های مهم او در شاکله خانواده و جامعه را از منظر آیات و روایات اسلامی تبیین می‌کند.

سوگل فعال، کارشناس ارشد مرکز مشاوره دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، یکی از علل سوق یافتن زنان به بروز رفتارهای مردانه را القای تفکر ضعیف بودن جنس زن از حیث روحی و جسمی دانست و اظهار کرد: معمولا بسیاری از زنان برای قوی جلوه دادن خود به رفتارهای مردانه روی می‌آورند، این زنان به دلیل ترس از آسیب دیدن و مصون داشتن خود از آن، واکنش‌های افراطی و نمایشی را بروز می‌دهند.

کارشناس ارشد مرکز مشاوره دانشگاه شهرکرد گروه دیگری از زنان با رفتارهای مردانه را شامل افرادی دانست که از کودکی در خانواده به خاطر جنسیت خود مورد حمله شخصیتی قرار گرفته‌اند و شخصیت آنان به عنوان زن یا دختر مورد تحقیر و توهین و تمسخر قرار گرفته است، چنین افرادی گرایش بیشتری به بروز رفتارهای مردانه دارند در صورتی که از نظر فیزیولوژیک و هورمونی، این افراد مشکلی ندارند.

نقش والدین در بروز رفتارهای پسرانه در دختران

فعال دسته دیگر زنان را افرادی دانست که محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی در مورد زنان را نپذیرفته‌اند و گفت: به‌ویژه دختران نوجوانی که تصور می‌کنند، حقشان پایمال شده و آزادی آنان تحت‌الشعاع تفکرات غلط قرار گرفته است ناباورانه به سمت رفتارهای مردانه متمایل می‌شوند چرا که نمی‌خواهند جنسیت خود را به عنوان یک دختر، باور کنند.

وی با تاکید بر اینکه رفتار برخی پدر و مادرها در قبال فرزند دختر و پسر بر این مسئله دامن می‌زند، بیان کرد: بسیار اتفاق می‌افتد که پدر و مادر دائما در حال مقایسه و ایجاد تمایز و تبعیض بین فرزندان دختر و پسر هستند، یعنی پسر می‌تواند در بسیاری از موارد آزاد باشد اما دختر حق چنین آزادی‌هایی را ندارد. به این ترتیب به دلیل بروز چنین رفتارهای تبعیض‌آمیز و غلط در خانواده، دختر حس می‌کند که حقش پایمال شده است.

فعال بیان کرد: در بسیاری دیگر از خانواده‌ها اگرچه شاهد این رفتارهای مقایسه‌گونه و همراه با تبعیض نیستیم اما والدین تفکر برتری پسر بر دختر را با رفتارهای خود القا می‌کنند که پوشاندن لباس‌های پسرانه به دختر و القای این مطلب به او که تو باید مانند یک پسر قوی و نترس باشی و رفتارهای از این دست، از جمله مصادیق این موضوع هستند. چنین جهت‌گیری‌هایی از سوی پدر و مادر این تفکر را به‌صورت ناخودآگاه در دختر ایجاد می‌کند که برای تایید شدن باید مانند پسران رفتار کند.

راهکارها

کارشناس ارشد مشاوره خانواده در استان در تبیین راهکارهای مقابله با با این معضل، گفت: در گام نخست باید جایگاه زن را ارزشمند دانست، در آیات و روایات اشارات و تاکیدات فراوانی به جایگاه و ارزش زن در خانواده و جامعه وجود دارد و مقام معظم رهبری نیز بر این جایگاه و منزلت مهم تاکید دارند.

فعال تاکید کرد: باید با ارتقای سطح آگاهی والدین بتوان مقایسه و تبعیض‌ بین دو‌جنس دختر و پسر را در خانواده‌ها کاهش داد چرا که این امر به‌صورت ناخودآگاه باعث می‌شود که کودک و نوجوان از هویت و جنسیت خود دوری کند و رفتارهای نمایشی یا افراطی از خود بروز دهد که شدت و ضعف این واکنش‌ها در افراد متفاوت است.

کارشناس ارشد مرکز مشاوره دانشگاه شهرکرد تصریح کرد: در این راستا، برخی دختران و زنان برای فرار از تبعیض‌ها، مقایسه‌ها و ... ظاهر و پوشش مردانه را انتخاب می‌کنند، برخی دیگر نیز از حیث رفتاری به بروز رفتارهای کاملا مردانه و انجام کارهای سنگین یا ورزش‌ها و تمرینات سخت و به‌لحاظ عرفی مردانه، روی می‌آورند.

فعال با بیان اینکه بروز چنین رفتارهایی به واسطه هیجانات منفی در ما ایجاد می‌شود، ادامه داد: این حالت‌های رفتاری در بسیاری از موارد به‌صورت ناخودآگاه در ما پدید می‌آیند.

وی ورزش را یکی دیگر از راهکارهای مقابله با با این معضل دانست و بیان کرد: ورزش به‌ویژه برای تخلیه هیجانات منفی مانند خشم یا افسردگی بسیار موثر است. معمولا بسیاری از مردان با برون‌ریزی کلامی و حتی فیزیکی خشم خود را بروز می‌دهند و این رفتار در زنان کمتر به چشم می‌خورد لذا ورزش تا حدود زیادی باعث می‌شود که هیجانات منفی به ویژه خشم و افسردگی از زن دور شود.

فعال گفت: زنان درون‌ریزی، خودخوری و رفتارهای خودآسیب‌رسان بیشتری دارند و به این دلیل بیش از مردان دچار بیماری‌های روان‌تنی می‌شوند لذا پرداختن به یک ورزش در کنار برخورداری از مشاوره و راهنمایی، او را در رفع آسیب‌ها و مشکلات یاری می‌دهد. درواقع انجام ورزش سبب همسو شدن عضله و فکر می‌شود، تمرکز فرد را از مشکلات بر می‌دارد و جلوی نشخوارهای فکری را می‌گیرد که منجر به افسردگی و اضطراب می‌شود.

در ادامه گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین ابراهیم حجت‌پناه، رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان شهرکرد و حافظ کل قرآن کریم با اشاره به اینکه برخی امور دینی تعبدی و برخی دیگر اجتماعی است، اظهار کرد: برنامه‌های مناسکی مانند نماز، وضو و ... تعبدی هستند و خدا بدین وسیله ایمان، باور و اعتماد ما را می‌سنجد، لذا مهم‌ترین برش دین همین وجه تعبدی است چرا که باقی مسائل دینی در راستای ایجاد بُعد تعبد در انسان قرار دارند.

وی به بخش اجتماعی امور دینی اشاره کرد و افزود: خدا به درک و فهم انسان احترام گذاشته و مسائل را برایمان توضیح داده است سپس از ما خواسته فکر کنیم تا سره را از نا سره تشخیص بدهیم. یکی از نمونه مسائل اجتماعی دین، حقوق و جایگاه زن و مرد است و از مجموع آیات و روایات در این خصوص شاید بتوان به چند نکته دست یافت.

حجت‌الاسلام حجت‌پناه در تبیین اصل نخست در حوزه جایگاه زن و مرد از منظر اسلام، گفت: در مقام انسانیت هیچ تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد که شاخص‌ترین آیات در این خصوص در سور مبارکه احزاب و آل‌عمران آمده است.

ماموریت‌ها و تقسیم وظایف زن و مرد

این حافظ کل قرآن کریم تصریح کرد: اقتضای حیات بشر بر روی کره زمین ایجاب می‌کند که هر کدام از انسان‌ها ماموریت‌هایی را داشته باشیم و در راستای این ماموریت تقسیم وظایف صورت گرفته است، مهم‌ترین ماموریت ما عبادت و بندگی خداوند است و برای رسیدن به این هدف امکانات و شرح وظیفه‌ای به ما محول شده است.

حجت‌الاسلام حجت‌پناه افزود: مثلا برای ایجاد فرزندان و بر اساس اشاره صریح قرآن در آیه ۳۴ سوره مبارکه نسا، خدا مسئولیت اقتصادی نهاد خانواده را به مرد محول می‌کند و زن نیز ماموریت عاطفی و تربیتی را بر عهده دارد که برای انجام هر چه بهتر این ماموریت‌ها ابزاری در اختیار زن و مرد قرار گرفته است، از جمله اینکه مرد برای توانایی در تامین معیشت خانواده جسمی خشن و نیرومند دارد که می‌تواند کارهای یدی و سخت را به انجام برساند، زن نیز اقتضائات لازم را برای به دنیا آوردن و بزرگ کردن و تربیت فرزند در اختیار دارد.

وی با تاکید بر اینکه در قاعده کلی، در نظام خلقت برای زن و مرد تقسیم کار وجود دارد که زن دارای عقل عاطفی و مرد دارای عقل اجتماعی است، گفت: البته استثناهایی هم وجود دارد که در این قاعده کلی نمی‌گنجد، مثلا زن سرپرست خانواری که برای تامین معیشت فرزندانش مجبور است سخت کار کند.

حجت‌الاسلام حجت‌پناه با بیان اینکه زن یا مرد هر کدام باید در راستای ماموریت و اقتضائات خود گام بردارد با آوردن چند مثال، تصریح کرد: اگر زن یا مرد در راستای کارکردهای خود عمل نکنند مانند این است که یک کشاورز با لباس رسمی و مجلسی سر زمین حاضر شود و به کار مشغول شود و یا مصالح ساختمانی با یک ماشین آخرین مدل جابجا شوند که چنین کارهایی به لحاظ عقلی و منطقی پذیرفته نیست و مورد انتقاد و تمسخر دیگران قرار می‌گیرد. انسان‌ها نیز به اقتضای فطرت و طبیعت به ودیعه گذاشته در نهادشان ماموریت‌ها و وظایفی را بر عهده دارند.

این کارشناس مذهبی در استان با بیان اینکه در عین حال نباید نگاه یک‌سویه و چکشی به موضوع داشت، تصریح کرد: در تاریخ اسلام، زنی با نام صفیه را داریم که پیامبر بر جانباز بودن وی صحه می‌گذاشتند و افتخار می‌کردند، بسیاری از مردانی که پس از پیامبر(ص) کارگزاران حکومت شدند از جنگ فرار می‌کردند حال آنکه صفیه ایستادگی کرد و رسول خدا نیز وی را ستودند.

حجت‌الاسلام حجت‌پناه با بیان اینکه با اندکی تعقل و حتی بدون استناد به آیات و روایات می‌توان درک کرد که هر فرد بر اساس طبیعت و فطرت خود عمل نکند خود را از موهبتی بزرگ محروم کرده است، افرود: انسان سالم و عاقل چه در تعریف روانشناسی و چه دینی و معرفت‌شناسی انسانی است که بر اساس جایگاه و ماموریت خود عمل کند و عینک بندگی را بر چشم بزند.

رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان شهرکرد تاکید کرد: در این صورت فرد می‌تواند از توفیق الهی در حق خودش بهره ببرد و ماموریت خود را به‌نحو احسن و بدون به زحمت افتادن برای ادا در آوردن یا نقش بازی کردن، به انجام برساند.

حجت‌الاسلام حجت‌پناه در خصوص زنانی که بدون داشتن مشکلات هورمونی و فیزیولوژیکی به رفتارهای مردانه گرایش دارند، تاکید کرد: باید ریشه‌ها و علل اعم از جلب توجه، احساس عدم امنیت، رفتار خانواده و ... مشخص شود، گاه این امر یک نافرمانی مدنی محسوب می‌شود که فرد با این عمل ناهمگون با جنسیت سبب تشویش و ناهنجاری در جامعه می‌شوند، در این صورت برخورد قضایی لازم است.

رفع مشکلات به شرط تشخیص علت‌ها

وی تصریح کرد: گام بعدی پس از تشخیص ریشه‌ها و علل این دست رفتارها بدون پیش‌داوری و با در نظر داشتن تمام ابعاد ماجرا، این است که متولیان فرهنگی و تربیتی جامعه برای رفع مشکل بهترین رفتار را متناسب با علل اتخاذ کنند.

حافظ کل قرآن کریم با تاکید به اینکه جامعه به شدت محتاج مجتهد تربیتی است‌، ادامه داد: این صاحبنظران می‌توانند با یک معاینه خوب و همه‌جانبه در علت‌یابی ناهنجاری‌ها و آسیب‌ها اجتهاد کنند و بهترین معالجه را در پیش گیرند، چرا که معاینه و معالجه توامان لازم است.