تبلور و تجلی رمضان پدیده‌ای مستمر در طول زندگی است / رسانه دینی هوشیارکننده و هشداردهنده باشد

حجت‌الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری سهروردی، پژوهشگر دین و معارف اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا، در پاسخ به این سؤال که بدون تردید یک ماه روزه‌داری و مبارزه عملی با هوا‌های نفسانی، تأثیر بسیار عمیقی در روح و روان و سلامت جسمانی انسان دارد، اما چه کنیم روزه و رمضان اثرش در طول سال باقی بماند و توالی داشته باشد، گفت: بخشی از احادیث بلندی که درباره جایگاه ماه مبارک رمضان آمده است به این موضوع اشاره دارند که رمضان را یک ماه نبینیم بلکه آن را یک سال ببینیم. همچنین تأکید دارند که رمضان را یک بازه زمانی خاص نبینیم بلکه یک استمرار زمانی ببینیم. اینکه حضرت رسول(ص) می‌فرمایند: «اگر مردم می‌دانستند چقدر در این ماه آثار و برکات هست آرزو می‌کردند که رمضان یک سال باشد نَه یک ماه»؛ به نظر می‌رسد به این جایگاه اشاره دارد که برای مؤمنان و خوبان ماه مبارک رمضان باید آرزوی سالانه و برنامه طول سال آن‌ها باشد.

 

 

وی افزود: احادیث نشان می‌دهند که عظمت و جایگاه ماه مبارک رمضان را برخی درک نمی‌کنند. برخی هم کمی از آن را درک کرده و برخی افراد هم رمضان را برنامه سالانه خود قرار می‌دهند. این یعنی رمضان باید یک پدیده مستمر در زندگی باشد. اگر رمضان یعنی آتش‌ گرفتن گناهان، این امر نباید محدود به یک بازه زمانی خاص باشد بلکه باید مستمر باشد.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: بسیار زیبا و شنیدنی است وقتی که ما به احادیث شب قدر نگاه می‌کنیم و می‌بینیم که اهل بیت(ع) هم شب قدر را شب استمرار معرفی کرده‌اند. معانی متعددی را برای این شب از جمله حقیقت حضرت زهرا(س) و حقیقت امامت بیان کرده‌اند. در حقیقت شب قدر باید استمرار وجودی در شما ایجاد کند. نباید آن را یک زمان ببینیم، چراکه این ماه و این شب باید در جوهره وجودی ما تجلی یابد تا بتوانیم حقیقت آن را درک کنیم. اگر شب قدر شما را به حضرت زهرا(س) تبدیل نکرد، آن شب محدود به همان زمان است.

 

وی با تأکید بر اینکه شب قدر زمانی می‌تواند قدر باشد که امکان زهرا(س) بودن، امام زمان بودن و استمرار امامت بودن در ما وجود داشته باشد، گفت: در واقع استمرار آن شب برای فرد ثابت می‌شود. خداوند در قرآن می‌فرماید: شب قدر «سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» است. یعنی شب قدر تا مطلع فجر و طلوع خورشید تماماً سلام است. در جای دیگری از قرآن کریم خداوند حضرت یحیی را سلام می‌دهد و می‌فرماید: «وَ سَلامٌ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَ یَوْمَ یَمُوتُ وَ یَوْمَ یُبْعَثُ حَیًّا» و این یعنی حضرت یحیی(ص) تمام روزگارش سلام شد و یا زمانی که در زیارت آل یاسین به سلام مخصوص امام زمان(عج) می‌رسیم، می‌فرماید: «السَّلاَمُ عَلَیْکَ حِینَ تَقُومُ السَّلاَمُ عَلَیْکَ حِینَ تَقْعُدُ السَّلاَمُ عَلَیْکَ حِینَ تَقْرَأُ وَ تُبَیِّنُ»؛ و در آخر هم می‌گوییم آقا جان بر صبحگاهان و همه لحظه‌های شما سلام؛ یعنی حضرت همه لحظه‌هایش را شب قدر کرده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی بیان کرد: اگر جامعه می‌خواهد شب قدرش در طول سال رقم بخورد، باید آثار و رفتار خود را در این شب تداوم دهد یا اگر می‌خواهد به سوی کلام حرکت کند، باید جامعه را به این سمت سوق دهد؛ چراکه جامعه امام زمانی همه اوقاتش رمضانی است و از گناهان دوری و به سوی خوبی حرکت می‌کند.

 

 

وی در ادامه درباره جایگاه رسانه‌ها و نهاد‌های فرهنگی در استمرار حرکت ماه مبارک رمضان گفت: متأسفانه برخی از رسانه‌ها مخصوصاً رسانه‌های دینی مناسبتی شده‌اند و خیال می‌کنند که فقط باید در مناسبت‌های خاص مانند ماه مبارک رمضان به این مسائل بپردازند؛ در حالی که رسانه‌ها باید در حوزه دینداری برای ذهن‌های خفته و ذهن‌هایی که اساساً به دنبال تنوع نیستند و مخصوصاً برای امتداد ارزش‌های اخلاقی همیشه هوشیارکننده و هشداردهنده باشند تا مردم بدانند که فضای دینداری نیاز هر لحظه جامعه است.

پژوهشگر حوزه دین و معارف اسلامی تصریح کرد: متأسفانه برخی رسانه‌ها با آغاز یک مناسبت فقط به آن مناسبت می‌پردازند و بعد از اتمام آن مناسبت، فعالیت‌های رسانه‌ای خود را در خصوص مناسبت معمول به پایان می‌رسانند و منتظر می‌شوند که دوباره آن مناسبت فرابرسد تا در همان باره تولید محتوا کنند؛ در حالی که باید در طول سال به موضوعاتی مانند شب قدر و رمضان بپردازیم. امام صادق(ع) می‌فرماید: «نیمه‌شعبان شب قدر است.» دلیل اینکه نیمه‌شعبان را شب قدر نامیده‌اند این است که در حکومت امام زمان(عج) جامعه کامل تجلی می‌یابد و همه تقدیرات، سرشت و سرنوشت آن به خوبی رقم می‌خورد و این جامعه «قدری» است.

 

وی با بیان اینکه رسانه‌های ما باید به مردم بگویند که شب قدر برای یکسری از افراد نیست، بلکه برای کل جامعه است، اظهار کرد: جامعه قدری در زمان حکومت امام زمان(عج) تجلی می‌یابد و همه باید به سوی آن حرکت کنیم. اتفاقاً باید به این موضوع در نیمه‌شعبان یا در بیست و دوم بهمن بپردازیم و بگوییم که تا چه حد جمهوری اسلامی در رشد جامعه انقلاب اسلامی به سوی جامعه‌محور و جامعه امام‌زمان‌محور قدم برداشته است؟ چراکه امام خمینی(ره) فرمودند: «حکومت ما زمینه‌ساز حکومت امام زمان(عج) است.»

 

 

وی افزود: سؤال اینجاست که امرز چقدر توانسته‌ایم «قدر محوری» عمل کنیم؟ در حالی که  شب قدر را محدود به یک شب یا ۳ شب خاص کرده‌ایم. باید حتی شب قدر را در بیست و دوم بهمن خودمان هم مطرح کنیم یا در روز قدس به این موضوع بپردازیم و بگوییم که روز قدس تا چه حد می‌تواند سبب تحقق‌ جامعه قدری شود. جامعه قدری جامعه‌ای است که باید تمام آن سلام باشد. سلام معنای فراتری از صلح دارد. اینکه غربی‌ها مدام کلمه صلح را بیان و بر آن تأکید می‌کنند تنها مفهومش صلح است، اما ما یک سلام داریم که مفهومش فراتر از صلح است؛ وقتی که مفهوم صلح و سلام کنار هم قرار می‌گیرند معنی بسیار بالاتری پیدا می‌کنند؛ لذا جامعه‌ای که می‌خواهد به سوی معرفت شب قدر حرکت کند باید در گستره سلام حرکت کند.

وی تصریح کرد: روز قدس باعث می‌شود خشونتی را که در جهان می‌بینیم محکوم کنیم. پس این حرکت هم یک فعالیت قدری است. رسانه‌ها نباید ماه مبارک رمضان را مناسبتی ببینند و با پایان آن فعالیت آنها خاتمه یابد، بلکه باید ارزش‌های این ماه را مدام بیان کنند.