خاستگاه شکل‌گیری نفاق از منظر قرآن در «پژوهشنامه تاریخ، سیاست و رسانه»

به گزارش ایکنا؛ نهمین شماره فصلنامه «پژوهشنامه تاریخ، سیاست و رسانه» به صاحب‌امتیازی اندیشکده مطالعات راهبردی کریمه(س) منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «شیوه ‌تاریخ‌نگاری مروج الذهب و معادن الجوهر مسعودی»، «خواستگاه اصلی شکل‌گیری جریان نفاق و ویژگی‌های منافقین در غزوه تبوک و حجه الوداع، (براساس آیات و روایات)»، «ریشه‌یابی نفاق به عنوان مهمترین تهدید انقلاب اسلامی و راهکارهای مقابله با آن از منظر آیات و روایات با تاکید بر اندیشه مقام معظم رهبری»، «جریان‌شناسی سیاسی از دیدگاه شهید سید محمد باقر صدر (ره)»، «حقوق خبرنگاران و مسئولیت دولت نسبت به خبرنگاران در حین بحران‌ها و درگیری‌ها»، «تحلیل فیلم کلوز آپ عباس کیارستمی بر اساس الگوی همنشینی و جانشینی».

شکل‌گیری جریان نفاق

در چکیده مقاله «خواستگاه اصلی شکل‌گیری جریان نفاق و ویژگی‌های منافقین در غزوه تبوک و حجه الوداع، (براساس آیات و روایات)» می‌خوانیم: «جریان نفاق و منافقین، دارای ویژگی‌های بسیار مخرب و دردسرساز برای رهبران و جامعه اسلامی می‌باشند. از جمله این ویژگی‌ها: بی‌اعتنایی منافقان به دستورات پیامبر اسلام(ص) در راستای ارتقاء جامعه اسلامی، بهانه‌گیری منافقان برای شرکت نکردن در غزوات و جنگ‌هایی که بقای جامعه در گرو آن است، تبلیغات سوء و ترویج شایعات جهت ایجاد ترس رعب و دل سرد کردن جامعه، تمسخر مسلمانان فقیر و تهیدستی که تنها به خاطر رضای خدا انفاق می‌کنند، تاسیس مراکزی برای طرح ریزی نقشه‌های فتنه‌انگیزی و به هم زننده آرامش جامعه اسلامی و در نهایت و پس از اینکه قادر به اجرای برنامه‌های خود نشدند، تصمیم بر آن می‌گیرند که رهبر جامعه اسلامی را حذف فیزیکی کنند. که در متن مقاله به طور مفصل به این ویژگی‌ها می‌پردازیم.»

جریان‌شناسی سیاسی از دیدگاه شهید صدر

در طلیعه مقاله «جریان‌شناسی سیاسی از دیدگاه شهید سید محمد باقر صدر (ره)» آمده است: «تفکر بنیاد‌گرایی در عراق به سبب سبغه شیعه‌گری، بیانگر نوعی خاص از فعالیت‌های اسلامی در جامعه عراقی بوده، این تفکر شیعه (۵۵درصدی) علیه رژیم بعثی، متکی بر اقلیت (۲۰ درصدی عرب سنی) به حساب می‌آید. در طلیعه مبارزاتی نهضت امام خمینی (رحمت الله علیه)‌، سال (۱۳۴۲ش) و تبعید ایشان به عراق از یک سو و نبوغ شخصیت فقهی شهید سید محمد باقر صدر در حوزه نجف اشرف از سوی دیگر؛ وی را برآن داشت که احساس مسئولیت نموده ونسبت به جریانات فکری وسیاسی جهان اسلام، به ویژه جامعه عراقی بی‌توجه نباشد. لذا این سوال مطرح است که شهید سید محمدباقر صدر چه قراینی از جریان‌شناسی و جریان سیاسی داشتند؟ این پژوهش با استفاده از روش توصیفی وتحلیلی به این پرسش پاسخ خواهد داد.»

شیوه ‌تاریخ‌نگاری مروج الذهب

در چکیده مقاله «شیوه ‌تاریخ‌نگاری مروج الذهب و معادن الجوهر مسعودی» آمده است: «ابوالحسن علی بن حسین مسعودی (م ۳۴۶ ه. ق) در نیمه‌ی دوم قرن سوم در بابل زاده شد و پس از سکنی گزیدن در بغداد علوم مختلف را در آن جا فراگرفت. اطلاعات روشنی در مورد زندگی و نشو و نمای او در منابع ارائه نشده است و سرگذشت وی را بیش تر مرهون دو کتاب باقیمانده وی «مروج الذهب و معادن الجوهر» و «التنبیه و الاشراف» هستیم که در آن منابع به شرح مشاهدات، مسافرت‌ها، وضع سیاسی و اجتماعی و... مناطق مختلف دنیای آن روز پرداخته است. «مروج الذهب و معادن الجوهر» یکی از تالیفات قابل‌ توجه در زمینه تاریخ عمومی در قرن چهارم ه.ق است که به دلیل توجه ویژه به منابع دست ‌اول، مشاهده و معاینه و سنجش درستی اخبار جایگاه ممتازی در میان تواریخ عمومی اسلامی دارد. روش تاریخ‌نگاری مسعودی در این کتاب مورد توجه ابن خلدون مورخ قرن هشتم ه.ق و برخی از مستشرقان قرارگرفته است و تحسین آن‌ها را به واسطه در پیش گرفتن این شیوه در قرن چهارم هجری در پی داشته است. این مقاله بر آن است تا با بررسی کتاب «مروج الذهب و معادن الجوهر» ضمن اشاره به موضوع و منابع آن، به شیوه تاریخ‌نگاری مسعودی در این کتاب بپردازد.»