نسبت‌سنجی فقه و اخلاق در دوفصلنامه «معرفت اخلاقی»
بیست و هفتمین شماره دوفصلنامه علمی ترویجی «معرفت اخلاقی» شامل هفت مقاله علمی منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ بیست و هفتمین شماره دوفصلنامه علمی ترویجی «معرفت اخلاقی» به صاحب‌امتیازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «اخلاق پژوهش با تأكيد بر علوم انسانی اسلامی»، «مقايسه و نسبت‌سنجی فقه و اخلاق از منظر گزاره و هدف»، «معادباوری ضامن اصول و افعال اخلاقی»، «بررسی تعارضات اخلاقی محيط زيست در جنگ و راههای برون‌رفت از آن با رويكرد اسلامی»، «خوف و حزن ممدوح و مذموم مؤمنين در قرآن و نهج‌البلاغه»، «تكاليف والدين در قبال تربيت فرزند در اسلام و يهوديت»، «مقايسه سعادت فردی در آثار ابن‌سينا و رساله ظفرنامه».
اخلاق پژوهش
در چکیده مقاله «اخلاق پژوهش با تأكيد بر علوم انساني اسلامي» می‌خوانیم: «پژوهش در حوزه علوم انسانی اسلامي در سال‌های اخير با رشد فزاينده‌ای روبرو بوده است و موافقان و مخالفان آن با بهره‌گيری از تبيين‌های گونا‌گون در مقام اثبات مدعای خود برآمده‌اند. فارغ از هرگونه قضاوت درباره نتايج به‌دست‌آمده از پژوهش‌های فراوانِ اين حوزه فکری، توجه به اخلاق پژوهش به صورت عام و التزام به آن در تحقيقات علوم انسانی اسلامی به‌طور خاص اهميت ويژه‌ای دارد. به نظر می‌رسد غفلت از اين نکته، برخی ديدگاه‌ها به‌ويژه ديدگاه‌های مخالف علوم انسانی اسلامی را در تأمين واقع‌بينی و بی‌طرف علمي با مشکل روبرو کرده است. نويسندگان مقاله پيش رو، با استفاده از روش تحليلی ـ انتقادی به واکاوی اخلاق پژوهش در حوزه علوم انسانی اسلامی پرداخته، با برشمردن بايسته‌ها و نبايسته‌های اخلاقی اين کنش انسانی به اين نتيجه دست يافته‌اند که حق‌طلبی با انگيزه الهی، اصلِ اخلاقی محوری در اين حوزه است.»
نسبت‌سنجی فقه و اخلاق
در طلیعه مقاله «مقايسه و نسبت‌سنجی فقه و اخلاق از منظر گزاره و هدف» آمده است: «يکی از محورهای مهم فلسفه‌های ناظر به علوم اسلامی، به‌ويژه علم اخلاق و فقه، شناخت مؤلفه‌های معرفتی هر دو علم و نيز تعامل و تأثير متقابل چنين رشته‌های علمی است. اين دو علم، هرچند هر يک عهده‌دار ساحت خاصی هستند، شباهت‌ها و تفاوت‌هايی دارند که شايسته بررسی و تحليل است. براين‌اساس، اين پژوهش به بررسی و مقايسه مؤلفه‌های مهمی مانند شناخت گزاره (موضوع، محمول و مسئله) پرداخته است؛ امری که پرداختن به آن، قبل از ورود در هر علم و مباحث و دستيابي به مسائل آن، ضروري است. نگارنده با روش مقايسه‌ای و با بهره‌گيري از منابع مکتوب، به تحليل و نسبت‌سنجی اين مؤلفه‌ها پرداخته و شباهت‌ها و تفاوت‌ها و نيز نقاط قوت و ضعف هر يک از اين دو دانش فقه و اخلاق را آشکار کرده است.»
معادباروی ضامن اصول و افعال اخلاقی
در چکیده مقاله «معادباوری ضامن اصول و افعال اخلاقی» می‌خوانیم: «بی‌شک افعال اخلاقی نيازمند ضمانت عملی هستند. ضمانت يا بيرونی است؛ مانند نظارت‌ها و کنترل‌ها؛ يا درونی است؛ مانند باورها و اعتقادات. باور به معاد، از جمله مهم‌ترين باورهايی است که ضامن اجرای اصول و افعال اخلاقی است. هدف اين تحقيق نشان دادن کيفيت ضمانت معادباوری با روش عقلی ـ نقلی است. تحقق عدالت در معاد، سوق‌دهنده‌ای قوی به سمت خوبی‌ها و اِعراض از بدي‌هاست. همچنين رسوايی اخروی و ايصال عذاب‌های اُخروی به فاعلِ امور قبيح، با توجه به حب انسان‌ها به ذات خود، عاملی بی‌نظير در ترک زشتي‌هاست. همچنين اعتقاد به جهاني بي‌انتها و ابدي و مقايسه آن با دنياي فاني و زودگذر، ارزش را به جهان اخروي مي‌دهد و دنيا و مافيها را در چشم باورمند به معاد کم‌ارزش، بلکه بی‌ارزش می‌کند. در نتيجه، خود را براي آن هزينه نمی‌کند. محبت به کمال مطلق و مواجهه با کامل مطلق در آخرت، عاملی بی‌همتا برای اعراض از بدی‌ها و موانع کمال است. چنين نتايجی که در سايه اعتقاد و باور به معاد حاصل مي‌شود، ضمانت اجرای اخلاق خواهند بود.»
انتهای پیام
