حضور قلب در نماز با معرفت انسان حاصل می‌شود
مدرس مرکز تخصصی نماز قم گفت: هرچه معرفت انسان به نماز بالاتر رود، حضور قلب در نماز نیز بیشتر خواهد بود، شناخت ابعاد و اسرار نماز حضور قلب را بیشتر می‌کند، در واقع هر چه بیشتر اسرار نماز را مطالعه کنیم حضور قلب انسان نیز بالاتر می‌رود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی آرزومندی، مدرس مرکز تخصصی نماز قم در رابطه با راه‌های قبولی نماز در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، بیان کرد: در قرائت نماز بحث صحت نماز، تکمیل و قبولی نماز مطرح است که صحت نماز با رعایت احکام نماز واصل می‌شود، ازجمله اینکه تمامی واجبات نماز اجرا شود.
وی ادامه داد: رعایت مستحبات نماز سبب کمال و تکمیل نماز می‌شود که دعاها، نافله‌ها، اذان و اقامه ذکرهای مستحبی در رکوع و سجود و ... از جمله این مستحبات است، لذا جمله «همسایه مسجد نماز نمی‌خواند مگر اینکه به جماعت و در مسجد» به این معنا نیست که اگر در منزل نماز بخواند نمازش باطل است بلکه بدان معناست که اگر همسایه مسجد باشی و نماز را در مسجد بخوانی نمازت کامل‌تر است.
این کارشناس نماز در رابطه با اینکه چگونه متوجه شویم نماز و یا عباداتمان مورد رضایت و مقبول درگاه الهی است؟ بیان کرد: نه تنها نماز بلکه همه کارهای مستحب و واجب مانند حج و امثالهم اگر به گونه‌ای باشد که انسان را به خدا نزدیک کند و انسان را بعد از انجام آن عمل بیشتر به یاد خدا و قیامت بیندازد مشخص می‌شود که عمل انجام شده مورد رضایت خدا قرار گرفته است اما اگر شخص بعد از انجام آن عمل گناه کند مثلاً اگر شخصی صدقه دهد و با صدقه‌ای که می‌دهد منتی بر شخص صدقه‌گیرنده گذارد و یا سبب آبروریزی برای شخص باشد یعنی با عمل خیری که انجام داده به جای اینکه به خدا نزدیک شود از خدا فاصله گرفته پس صدقه او مورد قبول خدا قرار نگرفته است.
حجت‌الاسلام آرزومندی با بیان اینکه راه‌های پذیرش نماز نیز اینگونه است، اظهار کرد: اگر شخص نمازگزار مراقب اخلاق، رفتار و سکنات خود باشد و به گونه‌ای عمل کند که در هر شرایطی رضایت خدا را جلب کند قطعاً در نماز خواندن نیز رضایت خدا را جذب خواهد کرد.
وی افزود: شخص نمازگزار باید حضور قلب داشته باشد، ولایت‌پذیر باشد و همچنین در بُعد اخلاقی باید این نکات از جمله اصول اجتماعی، غیبت نکردن، دروغ نگفتن و ... را رعایت کند، البته مواردی از قبیل احسان به والدین، اخلاص در عمل که هرچه نماز و یا عمل خیری که انجام می‌دهد خالصانه‌تر باشد میزان و درصد قبولی آن عمل نیز بیشتر خواهد شد و ... نیز در قبولی نماز اثر دارند.
مراقبت پیش از نماز؛ اولین راه حضور قلب
این کارشناس مذهبی در رابطه با راه‌های کسب حضور قلب در نماز به مضامینی از کتاب اسرار نماز اشاره و بیان کرد: مراقبت قبل از نماز یکی از راه‌های کسب حضور قلب در نماز است، یعنی فرد نمازگزار قبل از اینکه نماز بخواند باید مراقب رفتار، اعضا و جوارح خود باشد، درواقع باید مراقب چشم، زبان، دست، پا و ... باشد.
مدرس مرکز تخصصی نماز تصریح کرد: نماز میزان است و درجه حضور خدا در اعمال انسان را نشان می‌دهد پس اگر شخص قبل از نماز حضور خدا را بر رفتار خود حس کند قطعاً در زمان نماز نیز این حضور و درجه خدا را حس می‌کند، اما اگر شخص نمازگزار قبل از نماز حواسش به اعمال و رفتارش نباشد و رضایت خدا را مدنظر قرار ندهد قطعاً در نماز نیز دنبال کسب رضایت خدا نخواهد بود.
وی به حدیثی از امام صادق (ع) خطاب به شخصی که در مورد راه‌های حضور قلب در نماز از ایشان سؤال می‌پرسد اشاره کرد و گفت: حضرت در پاسخ فرمودند «در وضو دقت کن» که منظور از دقت در احکام وضو نیست بلکه منظور دقت در سِر وضو یعنی سر شستن دست، سر شستن صورت، سر شستن دست و پا و ...است.
تفکر قبل از نماز؛ راهکار حضور قلب
حجت‌الاسلام آرزومندی تفکر قبل از نماز را یکی دیگر از راه‌های حضور قلب در نماز دانست و افزود: انسان قبل از نماز باید فکر کند که محضر چه کسی آمده؟ برای چه آمده؟ چه می‌خواهد؟ و در این لحظه باید چه چیزی را همراه خود بیاورد؟ تفکر در مورد نماز به نماز عظمت می دهد، در روایات سفارش شده که انسان قبل از هر کاری باید بر عاقبت آن کار فکر کند در این مقوله نیز همینگونه است و شخص نمازگزار قبل از نماز باید به عاقبت نماز فکر کند تا نمازهایش طبق عادت نباشد بلکه سبب رشد باشد.
تفکر؛ مانع عادت شدن نماز
وی ادامه داد: تفکر در مورد نماز بهترین گزینه برای فرار از جنبه عادت یافتن نماز است اگر همیشه فکر کنیم این نماز را برای چه کسی می‌خوانیم و چگونه باید بخوانیم نماز از حالت عادی بودن خارج می‌شود و جنبه رشد و تکاملی برای شخص پیدا می‌کند.
توسل قبل از نماز؛ عامل حضور قلب
حجت‌الاسلام آرزومندی توسل قبل از نماز را سومین مرحله حضور قلب در نماز دانست و گفت: نمازگزار تنها نماز خواندنش را نباید مورد توجه قرار دهد بلکه انسان با تمام عباداتی که انجام می‌دهد بازهم اعمالش ناقص است و باید واسطه‌ای را میان خود و خدایش قرار دهد تا خدا با واسطه نماز و اعمالش را قبول کند که این واسطه پیامبر(ص) و اهل بیتش هستند.
وی افزود: همچنین در دعای قبل از نماز که در مفاتیح توصیه شده است نیز همین مسئله را به ما یادآوری می‌کند و مضمون دعا این است که خدایا به واسطه پیامبر و آلش نمازمان را قبول کند و به واسطه آن‌ها مرا با این نماز به خودت نزدیک‌تر کن.
به‌گونه‌ای نماز بخوان که گویی آخرین نماز توست
مدرس مرکز تخصصی نماز قم وداع با نماز را یکی دیگر از راه‌های حضور قلب در نماز دانست و اظهار کرد: امام علی (ع) در این رابطه فرمودند «به گونه‌ای نماز بخوان که انگار آخرین نمازت است»، این جمله تنها به نماز خواندن اشاره نمی‌کند بلکه مؤمن در حین انجام هر کار خیری باید فکر کند که این کار خیر، آخرین کار خیر او است یعنی اگر در ماه رجب روزه می‌گیرد، یا در ماه رمضان بندگی می‌کند و یا هر روز صدقه می‌دهد و یا کار خیر دیگری انجام می‌دهد تصور کند که این آخرین عمل و رفتار او است که اگر اینگونه تفکر کند حضور قلب و دقت بیشتری در اعمالش خواهد داشت.
وی راه حل علمی را آخرین مرحله حضور قلب در نماز دانست و گفت: هرچه معرفت انسان به نماز بالاتر رود حضور قلب در نماز نیز بیشتر خواهد بود، شناخت ابعاد و اسرار نماز از جمله بُعد احکام، بعد آثار، بعد حکمت نماز و... میزان حضور قلب را بیشتر می‌کند، درواقع هرچه بیشتر اسرار نماز را مطالعه کنیم، حضور قلب انسان نیز بالاتر می‌رود و بیشتر به عظمت نماز و حقارت و کوچک بودن خود پی می‌بریم که این تنها با پی‌بردن به اسرار نماز امکان‌پذیر خواهد بود.
انتهای پیام
