درمان غفلت از یاد خدا، عمل خالصانه به قرآن است

به گزارش ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی آرزومندی، مدرس مرکز تخصصی نماز قم امروز 26 بهمن‌ماه در «کارگاه آموزشی روش‌های نوین تفسیر قرآن کریم» که ویژه مربیان قرآن کریم در اداره امور قرآنی استان برگزار شد، با اشاره به اینکه انسان دارای دو بُعد جسمانی و روحانی است، اظهار کرد: برای رسیدن به عظمت قرآن کریم باید به انسان‌شناسی پرداخت و شناخت انسان نیز در بعد جسمی و روحی مورد بررسی قرار می‌گیرد که جسم انسان فرجامی جز مرگ ندارد.

وی ادامه داد: انسان مأمور پرورش روح است و این پرسش پیش می‌آید که بدترین درد روحی چیست که پاسخ آن غفلت و دوری از خدا است، خداوند در آیه 10 سوره مبارکه بقره به این درد روحی «فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ» اشاره دارد.

حجت‌الاسلام آرزومندی با بیان روایت «اَلْغَفْلَةُ اَضَرُّ الاَعْداءِ» از امیرمؤمنان(ع)، گفت: معنای غفلت وسیع است و غفلت از یاد خدا، کتاب خدا، حجت خدا، نعمات خدا، آخرت خدا و دشمن خدا را شامل می‌شود که بنا بر آیه 6 سوره مبارکه فاطر، «إِنَّ الشَّيْطانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوا»، شیطان دشمن اصلی انسان به شمار می‌رود که با عنوان طاغوت نیزآن‌را می‌شناسیم.

غفلت از یاد خدا؛ بدترین درد روحی

این کارشناس دینی در ادامه با طرح این پرسش که چرا غفلت بدترین درد روحی است، گفت: بر اساس آیه 179 سوره مبارکه اعراف «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولَٰئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولَٰئِك»، 5 بلای بد در اثر غفلت به انسان می‌رسد.

حجت‌الاسلام آرزومندی با بر شمردن این بلاها، تصریح کرد: بر اساس آیه مذکور، قلب انسان بر اثر غفلت، بر خدا و حقیقت مهر و موم و به روی شیطان باز می‌شود، گوش بر شنیدن حقایق کر می‌شود، چشم انسان بر دیدن حقیقت کور می‌شود، انسان در دنیا به مرحله حیوانتیت و بلکه بدتر سقوط می‌کند و در آخرت گرفتار عذاب جهنم می‌شود، حال آنکه کمترین قیمت انسان بهشت است.

وی با اشاره به دلایل روایی این پرسش که چرا غفلت بدترین درد روحی است، گفت: بر اساس روایتی از امام صادق(ع) که فرمودند «فانّ الغفلة مصطاد الشّيطان، و رأس كلّ بليّة و سبب كلّ حجاب و خلوة البيت عمّا لا يحتاج اليه فى‌الوقت» غفلت سه مشکل را برای انسان ایجاد می‌کند یعنی شیطان را بر انسان مسلط می‌کند، اگر نتوانست انسان را دچار بلا و زخم می‌کند و اگر باز هم نتوانست، بر سر راه انسان مانع ایجاد می‌کند تا رسیدن او را به هدف به تأخیر بیندازد.

حجت‌الاسلام آرزومندی در تشریح معنای واژه «مصطاد» در این حدیث، بیان کرد: مصطاد در لغت به معنای آلت و ابزار یا مکان صید است، لذا در این حدیث اشاره دارد که غفلت مانند کشتارگاه و قتلگاه روح است و هر گناهی از انسان سر بزند، سرچشمه‌اش غفلت است، لذا تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر قوی بودن از جمله ناظر به همین معنا است.

وی با اشاره به آیه 3 سوره مبارکه هود، تصریح کرد: یکی از راه‌های قوت یافتن استغفار است، یعنی به همان صورت که گناه سبب ضعف می‌شود، استغفار نیز به قوت انسان می‌انجامد.

حجت‌الاسلام آرزومندی با بیان مصداقی از مراحل بلاهایی که در اثر غفلت بر انسان می‌رسد، فضای مجازی را مورد تأکید قرار داد و گفت: برخی افراد صید فضای مجازی شدند و چه خانوده‌ها که از این فضا پاشیده شدند لذا فضای مجازی قتلگاه انسان‌ها شده است، افرادی نیز هستند که فضای مجازی مانع رسیدنشان به هدف شده و یا رسیدنشان به هدف را به تأخیر انداخته است.

داروی غفلت چیست؟

مدرس مرکز تخصصی نماز در ادامه با طرح پرسش دیگری مبنی بر اینکه دارو و درمان غفلت چیست، تصریح کرد: دارو به معنای ابزار و مقدمه درمان، و خود درمان هدف است، هر چیزی است که ما را به خدا وصل و از غیر خدا دور کند داروی غفلت به شمار می‌رود، باید دانست که دارو فراوان است اما درمان وجود ندارد.

حجت‌‎الاسلام آرزومندی با اشاره به مصادیق درمان، گفت: مصادیق درمان همان ذکر خدا، قرآن، عبادت، اطاعت، شکر، نماز، انفاق، تقوای الهی و ... است، قرآن نسخه شفابخش است، لذا وصل شدن به خدا با هر ابزاری، می‌تواند درمان غفلت باشد.

وی وصل شدن به خدا را در سایه ذکر دانست و ادامه داد: وصل شدن به خدا از طریق ذکر عملی یعنی قرآن، اهل بیت و نماز سبب دوری از غفلت می‌شود، باید توجه داشت که مراد از ذکر، ذکر لسانی یا قلبی نیست بلکه ذکر عملی مدنظر است که در سه مقوله قرآن، اهل‌بیت(ع) و نماز، بروز و ظهور می‌یابد.

عمل خالصانه به قرآن؛ درمان غفلت

حجت‌الاسلام آرزومندی تأکید کرد: قرآن زمانی ما را به خدا وصل و غفلت را درمان می‌کند که به دستورات خداوند در قرآن خالصانه عمل شود و در این مسیر، می‌توان نردبانی را برای رسیدن به قله متصور شد که پله‌های آن از پایین به بالا عبارتند از تعلم قرآن، تعلیم قرآن، تلاوت، تحفیظ، تدبر، تفکر و تفسیر که این 7 پله هیچکدام انسان را نجات نمی‌دهند بلکه مسیر را برای او هموار می‌کنند.

وی تصریح کرد: این مراحل که قدم‌های اولیه شناخت دستورات خدا هستند، منجر به انس می‌شوند و وقتی ثمربخش خواهند بود که به عمل ختم شوند، لذا عمل به قرآن اصل مطلب و ضامن سلامت دنیا است، ضمن اینکه عمل باید خالصانه باشد تا آخرت را نیز آباد کند.

این کارشناس مذهبی با اشاره به آخرین وصیت امام علی(ع) در لحظات شهادت، بیان کرد: ایشان می‌فرمایند «اللَّهَ اللَّهَ فِي الْقُرْآنِ لَا يَسْبِقُكُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُكُم»، لذا آخرین توصیه ایشان عمل به قرآن کریم است، عمل به قرآن امری دنیایی است و زمانی ارزش می‌یابد که با اخلاص همراه و برای آخرت نیز ماندگار شود.

حجت‌الاسلام آرزومندی با اشاره به وصیت آن حضرت، گفت: ایشان بیم دارند که مبادا کافران در عمل به قرآن از مسلمانان سبقت بگیرند زیرا عمل به قرآن دنیایشان را آباد می‌کند، خدا از ما مسلمانان عمل خالی نمی‌خواهد بلکه عمل با اخلاص مورد قبول خداوند و باقیات صالحات است.

تبیین معنای اخلاص

وی در تبیین معنای اخلاص، یادآوری کرد: اخلاص به معنای عمل بر طبق دستور خدا و ولی‌خدا است و معنای ولایت نیز همراهی است، ولی‌خدا همراه به شمار می‌رود و عملی که همراه ولی‌خدا باشد، رنگ و روی اخلاص خواهد داشت، لذا کسی می‌تواند خالص باشد که ولایت و همراهی با خدا و ولی‌خدا را در دستور کار قرار دهد.

حجت‌الاسلام آرزومندی با نقل روایتی از حضرت زهرا(س) در خصوص اخلاص، گفت: ایشان می‌فرمایند «مَنْ أَصْعَدَ إِلَى اللَّهِ خَالِصَ عِبَادَتِهِ أَهْبَطَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ إِلَیْهِ أَفْضَلَ مَصْلَحَتِهِ» یعنی هر کس که عبادت خالص خود را به سوى خدا بالا بفرستد خداى عزوجل بالاترین مصلحت را برایش فرو مى‌فرستد، لذا راهکار اصلی برای درمان غفلت عمل خالصانه است.

مدرس مرکز تخصصی نماز قم با بیان مصداقی از عمل خالصانه از سردار شهید سلیمانی نام برد و بیان کرد: این مرد خدایی عبادات خالصش را برای خداوند فرستاد و نماز و سبک زندگی و حیات و مماتش برای خدا بود، لذا خدا بهترین مصلحت را برای او مقدر فرمود.