فاصله بسیار زیاد ترتیل‌های امروزی با استانداردها / سطح بالای رقابت در ترتیل
گروه چهره‌ها ــ نماینده کشورمان در رشته ترتیل سی و هفتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن با اشاره به اینکه ترتیل‌های امروزی بیشتر تحقیق است، گفت: تحقیق‌هایی که می‌شنوم فاصله بسیار زیادی با اسلوب‌ها و استانداردهای تحقیق در دنیا دارد.
به گزارش ایکنا، سی و هفتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران در حالی اواخر فروردین سال آینده برگزار می‌شود که در این دوره برای اولین بار رشته ترتیل نیز به رقابت‌ها اضافه شده است. آزمون انتخابی این رشته برای معرفی نماینده کشورمان نیز طی روزهای گذشته برگزار شد و در نهایت احسان محمدی به عنوان نماینده ایران در این مسابقات معرفی شد.
احسان محمدی متولد شهریور 1372 در شهر مشهد است. انتخاب او به‌عنوان اولین شرکت‌کننده ایران در رشته ترتیل مسابقات بین‌المللی قرآن فارغ از هر نتیجه‌ای که کسب کند میتواند ماندگاری نام او در عرصه مسابقات را به دنبال داشته باشد، زیرا در تاریخ‌نگاری رویدادها همیشه نامی از اولین‌ها برده می‌شود. در ادامه گفت‌وگویی با این قاری مشهدی صورت گرفته است تا در جریان فعالیت‌های او برای حضور در مسابقات بین‌المللی قرار بگیریم. مشروح این گفت‌وگو در ادامه می‌خوانید.
ایکنا - ابتدا خلاصه‌ای از فعالیت‌ها و سوابقتان در عرصه مسابقات برایمان شرح دهید و اینکه از چه سالی حضور در عرصه قرآنی را آغاز کردید؟
از حدود هفت سالگی کار تلاوت قرآن را در جلسات آغاز کردم و همین حضور باعث شد تا در ادامه به صورت حرفه‌ای تلاوت قرآن کریم را دنبال کنم. پس از دوران راهنمایی وارد جلسه استاد خلوصی شدم و بحث آموزش تخصصی از آنجا آغاز شد و حدود سه یا چهار سال بعد هم وارد جلسه نخبگان استاد مجتبی سادات فاطمی شدم، این حضور حدود 12 سال طول کشید و بیشترین آموخته‌ای که داشته‌ام مربوط به همین جلسه بوده است.
در زمینه تحصیلات نیز در رشته مهندسی مکانیک گرایش ساخت و تولید تحصیل کرده‌ام و در مقطع ارشد نیز در رشته علوم قرآن و حدیث ادامه تحصیل دادم. در حال حاضر با چند نفر از دوستان در یک شرکت به عنوان مدیرعامل مشغول فعالیت هستم.
ایکنا - بسیاری از قاریان امروز خروجی جلسه استاد خلوصی هستند، این جلسه چه شاخصی دارد؟
استاد خلوصی آموزش را از پایه شروع می‌کند و بعد از رشد مقدماتی افراد را به جلسات اساتید دیگر معرفی می‌کند. استاد سه جلسه آموزش در مشهد دارد که در این سه جلسه در مجموع 4000 قرآن آموز حضور می‌یابند و همین سبب شده تا شاهد جلسه منحصر به فردی باشیم.
ایکنا - شما بیش از اینکه به عنوان قاری قرآن شناخته شوید به عنوان یک مرتل مطرحید، شما خودتان را در کدام دسته‌بندی می‌بینید؟
من در اصل و از ابتدا در زمینه قرائت فعالیت کردم، اما پس از سن بلوغ که صدایم در آستانه تغییر بود به پیشنهاد استاد خلوصی به ترتیل گرایش پیدا کردم، قرار نبود کار ترتیل را به صورت حرفه‌ای دنبال کنم بعد از اینکه در مقطع بالای 16 سال صاحب عنوان شدم به صورت خودجوش در عرصه مسابقات ترتیل حضور یافتم و این حضور تا به امروز ادامه پیدا کرد. البته در حال حاضر در زمینه قرائت هم کار می‌کنم و فقط ایام در مسابقات بیشتر در زمینه ترتیل تمرین می‌کنم.
سال 97 در جشنواره ملی قرآن دانشجویان رتبه دوم قرائت تحقیق را کسب کردم و در سال 1396 نیز در مسابقات دارالقرآن امام علی(ع) با «علیرضا رضایی» قاری حائز رتبه اول در مسابقات بین‌المللی قرآن ایران به صورت مشترک رتبه سوم را کسب کردم.
ایکنا – شما در بحث ترتیل یکی از صاحب عنوان‌ترین مرتلین کشور شناخته می‌شوید، تاکنون چند رتبه در این رشته کسب کرده‌اید؟
در رشته ترتیل دو سال رتبه چهارم مسابقات سراسری قرآن را کسب کردم، در جشنواره ملی قرآن دانشجویان و دارالقرآن امام علی(ع) و همچنین جشنواره داخلی دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنم در سطح کشوری، نیز رتبه اول ترتیل را کسب کرده‌ام. اما خاص‌ترین رتبه تا کنون کسب شده شاید کسب متوالی رتبه در مسابقات سراسری قرآن باشد. از این حیث تنها کسی هستم که دو سال متوالی حائز رتبه ممتاز مسابقات سراسری قرآن شده‌ام.
ایکنا – تا جایی که اطلاع دارم محدودیت آیین‌نامه‌ای مانع از چنین حضوری می‌شود، چگونه این امر میسر شد؟
محدودیت وجود دارد اما این محدودیت تا سال 95 بود و در ادامه پس از مسابقات سال 96 این محدودیت لحاظ شد و من پس از برداشته شدن محدودیت توانستم در مسابقات حضور داشته باشم.
ایکنا - حضور همزمان در دو عرصه ترتیل و تحقیق تأثیری بر روی میزان توانمندی شما در هر کدام از این دو رشته داشته است؟
با توجه به اینکه اسلوبی که هر کدام از ترتیل و تحقیق دارد، اگر تأثیری هم باشد مثبت است. این تأثیر مثبت به خصوص از جانب رشته ترتیل است. در ترتیل آشنایی قاری با آیات مختلف و پیدا کردن سریع آن در غلط نخواندن تأثیر دارد. من به هیچ عنوان در مسابقات قرائت غلط اعرابی نداشته‌ام که این از تأثیرات ترتیل بر روی قرائت است، یعنی کسی که ترتیل کار می‌کند کمتر در قرائت تحقیق غلط اعرابی دارد.
تأثیر قرائت بر ترتیل هم بیشتر شدن دامنه لحنی و افزایش وسعت صوت و تحریرهای مختلف است؛ با این وجود این دو از یکدیگر متفاوت‌اند. بسیاری از قاریان هستند که ترتیل می‌خوانند اما تسلطی بر روی اسلوب ترتیل ندارند. این افراد اگر می‌خواهند مرتل باشند و بر ترتیل خوانی تسلط داشته باشند و آن را بیاموزند نه اینکه چون قاری هستند می‌توانند مرتل نیز باشند.
ایکنا – مایلید در عرصه قرائت هم به صورت حرفه‌ای کار کنید؟
امسال قصد داشتم در مسابقات قرائت شرکت کنم که بحث رقابت‌های بین‌المللی ترتیل پیش آمد و باعث شد تمرکزم را بر روی ترتیل بگذارم. البته همچنان با تمرکز کمتری در این زمینه هم شرکت می‌کنم، در حال حاضر بیشترین تمرکزم را بر روی ترتیل گذاشته‌ام.
ایکنا – در مورد اضافه شدن رشته ترتیل به مسابقات بین‌المللی چه نظری دارید، بسیاری معتقدند این تصمیم شتابزده بوده، از دیدگاه شما این اضافه شدن چه آسیب‌ها و چه مزایایی میتواند به دنبال داشته باشد؟
شاید به خاطر اینکه من در این رشته نماینده ایران شده‌ام برای برخی قابل پذیرش نباشد اما از این دید نگاه می‌کنم که هر ساله در کشور طی ماه رمضان در شبکه‌های مختلف تلویزیونی و در شهرهای مختلف ترتیل پخش می‌شود، در حالی که خیلی از ترتیل‌هایی که شنیده می‌شود با اسلوب ترتیل بسیار فاصله دارد و قرائتی است که دور آن تند شده و لذا ایرادات بسیاری دارد.
به اعتقاد من اضافه شدن رشته ترتیل به مسابقات بین‌المللی قرآن یک انگیزه‌ای ایجاد می‌کند تا قاریانی که تلاوت قوی‌ای دارند اما به لحاظ سطح بسیار بالای قرائت امکان کسب رتبه در آن رشته را ندارند، این موضوع را از طریق ترتیل پیگیری کنند و همین باعث شود تا ترتیل در کشور رشد پیدا کند.
موضوع دیگر اینکه به اعتقاد من ترتیل مقوله جدایی از حفظ است بسیاری می‌گویند حافظ هم به نوعی ترتیل می‌خواند در صورتی که اینگونه نیست، بسیاری از دوستان من حافظ قرآن هستند، در مسابقات بسیاری از حافظان قرآن خیلی بر روی ترتیل تمرکز ندارند و فقط تلاش می‌کنند تا به محفوظات جواب بدهند برای همین به اعتقاد من نیاز است بر روی ترتیل تمرکز شود و کار شود، بسیاری از کشورها همچون عربستان در بحث ترتیل از ما جلوتر هستند و این موضوع به حدی عمومی شده است که بسیاری از مردم در ماشین ترتیل گوش می‌دهند. بنابراین شاید مسابقات باعث شود حتی مردم عادی از این طریق جذب قرآن شوند.
موضوع دیگری که وجود دارد این است که ترتیل آرامش خاصی دارد اما قرائت هیجانی‌تر است و شاید تنها قشر خاصی را پاسخگو باشد، در صورتی که ترتیل همگانی‌تر است و همه مردم می‌پسندند. بنابراین حرکت زیبایی بود که برگزار کنندگان مسابقات رشته ترتیل را به رقابت‌ها اضافه کردند.
ایکنا - در ترتیل سبک خاصی را پیگیری می‌کنید یا بیشتر در لحظه و بدون اینکه سبکی در ذهن داشته باشید، اجرا می‌کنید؟
بسیاری می‌پرسند که چه کنند تا ترتیل قوی‌ای داشته باشند. من فکر می‌کنم برای داشتن یک ترتیل قوی باید ترتیل‌های استاد منشاوی را زیاد گوش کنند. همین افراد از من می‌پرسند پس چرا احسان محمدی در ترتیل منشاوی را اجرا نمی‌کند در پاسخ می‌گویم؛ من قبلاً منشاوی را با دقت و دائم گوش کرده‌ام تا اسلوب و چارچوب ترتیل من شکل بگیرد. قرار نیست تا ابد منشاوی بخوانم که اگر اینگونه بود الان همه منشاوی خوان بودیم و ترتیل‌ها همه شبیه به هم بود.
بنابراین کسانی که می‌خواهند قوی باشد اسلوب و پایه ترتیل را از اساتیدی همچون منشاوی و خلیل الحصری یاد بگیرند. من چارچوب ترتیل خودم را بر این اساس شکل داده‌ام. با توجه به اینکه قاری بوده‌ام و الحان تلاوت در ذهن دارم، یک سری الحان را جمع‌آوری کرده و در ترتیل یک چیدمان برای خودم دارم که مجموع آن ترتیل فعلی من است. دایره لحنی من به خاطر بحث قرائت مقداری گسترده‌تر است و همین به من کمک کرده است.
ایکنا – موافقان اضافه شدن رشته ترتیل به مسابقات بین‌المللی اعتقاد دارند که این موضوع باعث می‌شود تا در جلسات آموزش قرآن ترتیل نیز آموزش داده شود و همین باعث عمومی‌تر شدن ترتیل شود، آیا واقعاً اینگونه است؟ در حال حاضر در موضوع ترتیل جلسه تخصصی آموزش وجود دارد یا خیر؟
به اعتقاد من یکی از اثرگذاری‌هایی که مسابقات ترتیل میتواند داشته باشد همین موضوع است. البته با توجه به اینکه رتبه‌های متعددی در بخش ترتیل دارم افراد بسیاری به جلسه می‌آیند تا با آن‌ها تمرین ترتیل کنم، به اعتقاد من بعد از مسابقات بین‌المللی جلسات مختص ترتیل شکل خواهد گرفت.
ایکنا – شما برای حضور در مسابقات بین‌المللی در آزمون انتخابی شرکت کردید، نقدی که به این آزمون وارد بود این بود که برگزیدگان ادوار محدودی را دعوت کرده بودند، در صورتی که این فراخوان می‌توانست شامل ادوار بیشتری شود، به اعتقاد شما این نقد وارد است؟
با توجه به اینکه در بخش ترتیل افرادی که رتبه کسب می‌کنند و حتی افراد فعال در این رشته برای اجرا در محافل دعوت نمی‌شوند، لذا کسی که بیشتر از پنج سال قبل رتبه آورده است از ترتیل فاصله گرفته و دیگر شرایط حضور در مسابقه را به سختی میتواند داشته باشد. خود من با اینکه دو سال بیشتر از حضور نداشتن در مسابقات فاصله نداشتم اما واقعاً از ترتیل فاصله گرفته بودم و دیگر ترتیل مسابقاتی کار نمی‌کردم. لذا به اعتقاد نه تنها این نقد وارد نیست بلکه حتی پنج دوره هم زیاد بود و حتی اگر از ادوار بیشتر دعوت به عمل می‌آمد آمادگی زمان مسابقات را نداشتند.
در حین برگزاری مسابقات به افراد حاضر در رقابت‌ها و مسئولان پیشنهاد دادم از سال‌های آینده افرادی که قبلاً در مسابقات رتبه ممتاز کسب کرده‌اند، امکان حضور در رشته ترتیل در مسابقات سراسری را داشته باشند تا اگر مسابقات بین‌المللی ادامه یافت بتوانند شرکت کنند آن رشته باشند. به اعتقاد من در این صورت رقابت عادلانه‌تر خواهد شد و افراد مدعی می‌توانند حضور داشته باشند.
نکته دیگر در مورد مرحله انتخابی، فضای بسیار پر اضطرابی بود که در نظر گرفته بودند. در نوبت صبح آزمون در سالن جلسات برگزار شد و فاصله متسابق با داور کمتر از نیم متر بود به طوری که متسابق نمره داور را و تمام حرکات او را متوجه می‌شد و این فضای اضطراب‌زایی را به وجود آورده بود. با توجه به این وضعیت در نوبت اول هیچ کدام از شرکت‌کنندگان نتوانستند خوب بخوانند اما در نوبت دوم با توجه به تغییر وضعیت، اضطرابی وجود نداشت. فضای رقابت انتخابی به حدی پرفشار بود که بعد از مسابقات کار من به بیمارستان کشیده شد و دو روز درگیر پزشک، آزمایش‌های قلبی، نوار قلب، اکو و ... بودم.
ایکنا - امکان اینکه این آسیب‌ها کمتر شود وجود دارد؟
حتماً شدنی است خود داوران می‌گفتند فضای پرفشاری را به وجود آورده‌اند تا تحمل شرکت‌کنندگان سنجیده شود، اما نباید باعث فشار بیش از حد به شرکت کنندگان شود. به اعتقاد من دیدگاه درست این نیست که فضا مضطرب باشد تا فرد تحت فشار قرار بگیرد و کیفیت فدا شود.
ایکنا – پیش‌بینی می‌کنید مسابقات بین‌المللی نیز چنین فضای پراسترسی داشته باشد؟
من هیچ استرسی برای مسابقات بین‌المللی ندارم زیرا فضا را دیده‌ام، مخاطبان هم حضور دارند و جایگاه خوب است اما فضای انتخابی خیلی سخت‌تر بود زیرا نه پخش خوبی تعبیه شده بود و نه فضا مناسب بود.
ایکنا – همه اذعان دارند که جایگاه تحقیق در کشور بالاتر از ترتیل بوده و به تبع آن کسانی که تحقیق کار می‌کنند بیشتر دیده می‌شوند، این نگرانی برای شما وجود ندارد که با کسب رتبه در رشته ترتیل دیگر به این عنوان شناخته شوید و جایگاهی که در تحقیق دنبال آن بودید را به دست نیاورید؟
با اینکه این موضوع صادق است اما من از آن به عنوان یک نگرانی یاد نمی‌کنم، بالاخره ترتیل خوان حرفه‌ای قرآن بودن و شناخته شدن به این عنوان هم افتخار بزرگی است.
من قصد داشتم با شرکت کردن در مسابقات و کسب رتبه در قرائت تحقیق به عنوان یک قاری شناخته شوم و همچنان هم اگر دنبال این عنوان باشم باید به تلاش خودم ادامه دهم و این مسیر را طی کنم.
ایکنا – به بحث مسابقات بین‌المللی بازگردیم؛ در حال حاضر برای مسابقات آماده هستید؟
برای این مسابقات آماده‌ام اما با توجه به اینکه این دوره آزمایشی است و سال اول است و همچنین در گذشته مسابقات بین‌المللی در این سطح نبوده است، لذا هیچ تصویر ذهنی از آیتم‌ها و آیین‌نامه مسابقات ندارم. اگر مسئولان برگزاری مسابقات تا زمان شروع آن بتوانند در این زمینه اطلاع رسانی کنند، با آمادگی بیشتری حضور خواهم یافت.
اطلاع از آیین‌نامه در نتیجه‌گیری بسیار مهم است، برای مثال در دوره انتخابی اطلاعی از بارم‌بندی نمرات نداشتم و بر اساس تصورات ذهنی خودم در نوبت اول تلاوت کردم که یک نمره از نفر اول عقب افتادم، اما در نوبت دوم پس از اینکه از آیین‌نامه اطلاع پیدا کردم تغییراتی در اجرا صورت دادم و با اختلاف سه نمره نفر اول شدم.
ایکنا - به نظر می‌رسد در مسابقات بین‌المللی قرآن رقابت در رشته ترتیل سخت‌تر از تحقیق باشد، زیرا ترتیل در اغلب کشورها از محبوبیت بیشتری برخوردار است و مرتلان خوبی به مسابقات می‌آیند. این تحلیل به نظر شما درست است؟
دقیقاً همین طور است و واقعاً رقابت در رشته ترتیل حتی میتواند از قرائت سخت‌تر باشد، چون کشورهای دیگر اکثراً ترتیل خوان هستند و قاری نیستند و کسانی که در مسابقات حضور دارند نیز ترتیل خوان هستند.
انتهای پیام
