«صبّار» و «شکور»؛ مدال افتخار قرآنی برای ملت ایران

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به استفاده مقام معظم رهبری از دو کلیدواژه «صبر» و «شکر» در بیانات اخیرشان، گفت: اهمیت این دو واژه در این مقطع از این جهت است که برای تعالی روحی فردی و اجتماعی و پیش‌برد اهداف کشور، صبر و شکر دو مقوله بسیار مهم و مورد تأکید قرآن است.

وی با بیان اینکه صبر و رضایت از نعمات الهی درجه عبودیت انسان را در برابر خداوند نشان می‌دهد، افزود: شخصی خدمت یکی از معصومان(ع) رسید و گفت که در برابر مشکلات صبر می‌کنم و امام معصوم فرمودند که صبر بسیار خوب است و خدا فرموده: «وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ»، ولی ما نه تنها در مشکلات صبر می‌کنیم، بلکه در آن پیش‌آمد شکرگزار هم هستیم.

شکرگزاری در مصیبت؛ مشی مردان خدا

مقیمی‌حاجی با بیان اینکه مشکلات بر سر راه انقلاب همواره بوده و هست و خواهد بود، تصریح کرد: امروز که کشور با کورانی از مشکلات به خصوص در بحث اقتصادی مواجه است، رهبر معظم انقلاب مردم را به صبر در برابر این مصیبت‌ها و شکر برای نعمت‌های خوبی که انقلاب در خدمت مردم قرار داده دعوت فرمودند و سخنانشان با صراحت برگرفته از آیه 5 سوره مبارکه ابراهیم(ع) «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ» بود.

وی با ذکر اینکه صبر وعده به آینده روشن است، اظهار کرد: دشمنان ملت ایران 41 سال متوالی علیه کشور توطئه‌های فراوانی ایجاد کردند که آخرین آن‌ها شهادت سردار سلیمانی و همراهان ایشان بود، ولی ملت صبور و شکور ایران قیام میلیونی را در تشییع پیکر ایشان به راه انداختند.

مسیر کلی جهان به سمت صلاح است

دبیر همایش کتاب‌ سال حوزه علمیه بیان کرد: مسیر کلی جهان به سمت صلاح است، گرچه کسانی که با این مسیر همراه نیستند به دنبال تأمین مطامع دنیوی خود هستند، ولی با رویکرد صبر و شکر، جامعه هم از ثواب الهی و رحمت خدا بهره می‌برد و هم نتیجه دنیوی صبر مطلوب برای فرد و جامعه حاصل می‌شود.

وی اضافه کرد: در مقطعی انسان ممکن است تصور کند که آنچه رخ داده به نفع او نیست، ولی با گذشت زمان می‌فهمد که دقیقاً آنچه حادث شده در جهت خیر او بوده است؛ صبر سبب می‌شود تا انسان به مصالح کارها آگاه شود و اگر شکر را هم ضمیمه صبر کند، به تعبیر قرآن باعث ازدیاد نعمت خواهد شد؛ در اینجا گویی قرآن درصدد بیان یک قاعده است: «لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ» یعنی رابطه مستقیم میان شکر و ازدیاد نعمت وجود دارد.

تغییر نگاه به جهان؛ مهم‌ترین لازمه صبر و شکر

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به این سؤال که صبر چگونه در جامعه نهادینه می‌شود؟ اظهار کرد: صبر منشأ مختلفی دارد و اگر می‌خواهیم صبر در وجودمان و جامعه نهادینه شود، باید نوع نگاهمان به دنیا را تغییر دهیم؛ اگر با مسائل به صورت روزمره برخورد کرده و مصالح آینده و عالیه را نبینیم طبیعی است که در برابر مشکلات جزع و فزع می‌کنیم، ولی اگر عمق دید ما توسعه یابد، تحمل مشکلات هم آسان‌تر می‌شود.

وی افزود: ایمان، توکل و تکیه بر خدا و انجام تکلیف به جای نتیجه‌گرایی صرف، سبب تقویت صبر در انسان می‌شود؛ زیرا قدرت الهی فوق همه قدرت‌هاست؛ در جنگ و پیروزی انقلاب به تجربه دیدیم که اگر مسائل به ید قدرت افراد بود، خیلی از پیروزی‌ها به دست نمی‌آمد، ولی چون قدرت در دست خداست نتایج زیادی در انقلاب حاصل شد.

مدال قرآنی بر سینه ملت

مقیمی حاجی با بیان اینکه در امور فرهنگی مهم‌تر از هر چیز تغییر زاویه نگاه مردم به حوادث از منظر صبر و شکر است، تصریح کرد: افرادی هستند که در مشکلات متعدد محاصره هستند، ولی با صبر راه خروج می‌یابند؛ در همین حادثه دردناک و تلخ هواپیما، خانواده‌هایی را شاهد بودیم که فرزند خود را از دست داده‌اند، ولی رسماً اعلام می‌کنند که ذره‌ای در حمایت از رهبر و انقلاب و آرمان‌ها کوتاه نمی‌آییم.

وی ابراز کرد: این نحوه سخن گفتن در عین داشتن داغ سنگین، نتیجه نوع نگاه فرد به حوادث است؛ تغییر زاویه دید به سمت نگاه توحیدی و معادباوری سبب تقویت صبر می‌شود و اگر برایند اجتماعی زاویه دید مردم به این سمت باشد، جامعه صبار و شکور خواهد بود. در واقع رهبر معظم انقلاب این مدال قرآنی را بر سینه ملت صبور و شکور ایران نصب کردند.

بروز و ظهور تجلی قدرت الهی در یوم الله

همچنین مقیمی‌حاجی در مورد تعبیر یوم الله که رهبر انقلاب در سخنانشان به کار بردند، تصریح کرد: همه روزها روز خداست و جهان در افاضه دائمی متصل از جانب خداست، اما برخی روزها که از آن به یوم‌الله تعبیر می‌شود؛ یعنی در آن روز تجلی و بروز و ظهور قدرت الهی نمایان‌‍تر است و انسانی که در غبار غفلت قرار دارد، قدرت الهی برای او نمایان‌تر بروز می‌یابد؛ لذا به خاطر این به برخی ایام، یوم‌الله یا ایام‌الله می‌گوییم.

این پژوهشگر و استاد حوزه علمیه گفت: در این ایام شاهد صبر ملت ایران در دو حادثه سخت و غمناک، یعنی شهادت سردار مقاومت و سقوط هواپیمای مسافربری از یک‌سو و انتقام سخت ملت ایران از آمریکا با اقدام قهرمانانه سپاه بودیم. به همین دلیل رهبر معظم انقلاب در این ایام بر این دو کلیدواژه برای تداوم مسیر انقلاب تأکید فرمودند؛ یعنی از یک‌سو مدال افتخار صبار و شکور بودن را به ملت دادند و از طرفی تأکید فرمودند که طبق آیه قرآن، رمز تداوم مسیر انقلاب هم در همین دو مسئله است که به یوم‌الله تعبیر می‌شود.