آیا پولی که بیمه تکمیلی پرداخت می‌کند مشمول خمس است؟
گروه اقتصاد ــ کارشناس مرکز ملی پاسخ‌گویی به سؤالات شرعی در پاسخ به اینکه آیا به پولی که بیمه تکمیلی پرداخت می‌کند، خمس تعلق می‌گیرد؟ گفت: مقام معظم رهبری در این مورد فرموده‌اند: «اگر هزینه درمانی که پرداخت کرده‌اید از درآمد کسب شما بوده و پرداختی بیمه تا سر سال خمسی باقی بماند متعلق خمس است و اگر بیمه بعد از سال خمسی پرداخت کرد، باید فوراً خمس آن را بپردازید.»
حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر بیگی، مدرس احکام و مسائل شرعی در حوزه علمیه قم و از کارشناسان مرکز ملی پاسخ‌گویی به سؤالات شرعی، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره بیمه و احکام فقهی آن پرداخت و اظهار کرد: بيمه قرار و عقدى است بين بيمه‌كننده و مؤسسه يا شركت يا شخصی كه بيمه را مى‌پذيرد. اين عقد همانند ساير عقدها محتاج به ايجاب و قبول است؛ یعنی شرايطى كه در ساير عقود، معتبر شمرده می‌شود در اين عقد نيز معتبر است و مى‌توان اين عقد را با هر لغتى و زبانى اجراكرد.
شش شرط مهم و اختصاصی در عقد بیمه
وی به بیان نکاتی درباره شرایط اختصاصی و مهم در عقد بیمه پرداخت و اظهار کرد: در بيمه علاوه بر شرايطى از قبيل بلوغ، عقل، اختيار و غير آنها، كه در ساير عقود است، چند شرط دیگر هم معتبر است. از جمله «تعيين مورد بيمه» است كه فلان شخص، يا فلان مغازه، يا فلان كشتى، اتومبيل يا هواپيما است. «تعيين دو طرف عقد» شرط دیگر است که این دو طرف، اشخاص، مؤسسات، شركت‌ها يا دولت هستند. شرط سوم «تعيين مبلغى» است كه بايد طرفین بپردازند.
این مدرس احکام و مسائل شرعی افزود: شرط چهارم «تعيين اقساطى» است كه بايد آن‌را بپردازند و همچنین تعيين زمان اقساط، شرط دیگر، «تعيين زمان بيمه» كه از اول فلان ماه يا سال تا چند ماه يا چند سال است. شرط ششم نیز «تعيين خطرهايى» است كه موجب خسارت مى‌شود؛ همانند حريق، غرق، سرقت، وفات يا مرض، و مى‌توان كليه آفاتى كه موجب خسارت مى‌شود را قرار دهند.
حکم شرعی واگذاری دفترچه بیمه به فقیر
حجت‌الاسلام بیگی با اشاره به چند مسئله مهم و مورد ابتلا در مورد بیمه‌ها، تصریح کرد: یکی از این موارد درباره «واگذاری دفترچه بیمه به فقیر» است. در واقع بعضی از مردم سؤال می‌کنند آیا می‌توانیم به نیت کمک به نیازمندان، دفترچه بیمه درمانی را در اختیار آنان یا اقوامی که بیمه نیستند قرار دهیم؟ رهبر معظم انقلاب در این مورد پاسخ داده‌اند: استفاده از دفترچه بیمه فقط مطابق آئین‌نامه و مقررات شرکت صادرکننده دفترچه جایز است، در غیر این صورت جایز نیست و موجب ضمان است، هرچند در فرض سؤال شخص نیازمند و فقیر باشد.
یمه با آن شخصی که دفترچه ندارد تعهدی نسبت به پرداخت ندارد بنابراین هر مبلغی را که بابت ویزیت و دارو با این دفترچه دیگری تخفیف بگیرید و پرداخت نکند باید به شرکت بیمه برگرداند و ضامن و سبب حق‌الناس است.
کارشناس مرکز ملی پاسخ‌گویی به سؤالات شرعی اظهار کرد: علت این است که بیمه با آن شخصی که دفترچه ندارد تعهدی نسبت به پرداخت ندارد. بنابراین هر مبلغی را که بابت ویزیت و دارو با این دفترچه دیگری تخفیف بگیرید و پرداخت نکند باید به شرکت بیمه برگرداند و ضامن و سبب حق‌الناس است.
خمس پول پرداختی به بیمه‌شده
وی در پاسخ به این سؤال که فاکتور غیر واقعی توسط دندانپزشک یا عینک‌ساز به منظور دریافت بیمه کامل، چه حکمی دارد؟ گفت: در برخی موارد فرضاً هزینه ساخت عینک یا ترمیم دندان، پانصد هزار تومان شده اما بیمه شده به خاطر اینکه تمام این هزینه را از بیمه دریافت کند از شخص تقاضا می‌کند در فاکتور مبلغ را مثلا هفتصد هزار تومان بنویسد. درباره حکم این عمل باید گفت که اولاً یک دروغ به صورت نوشتاری صورت گرفته که حرام و از گناهان بزرگ است و لازم است توبه شود. ثانیاً بیمه متعهد است مطابق با مبلغ هزینه شده مبلغی را بپردازد. بنابراین اگر چنین کاری صورت گرفته شخص باید به بیمه مراجعه و تکلیف خود را مشخص کند.
این کارشناس احکام و مسائل شرعی در پاسخ به اینکه به پولی که بیمه تکمیلی پرداخت می‌کند، خمس تعلق می‌گیرد؟ یادآور شد: مقام معظم رهبری در این مورد فرموده‌اند اگر هزینه درمانی را که پرداخت کرده‌اید از درآمد کسب شما بوده و پرداختی بیمه تا سر سال خمسی باقی بماند متعلق خمس است و اگر بیمه بعد از سال خمسی پرداخت کرد، باید فوراً خمس آن را بپردازید.
حجت‌الاسلام بیگی در پاسخ به اینکه آیا پولی که بیمه طبق قرار داد و قانون بعد از مرگ بیمه شده به بازماندگان به عنوان حقوق و مستمری می‌پردازد، نیازمند پرداخت خمس است؟ اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در این مورد نیز فرموده‌اند: «برای دریافت‌کننده یعنی بازماندگان، هبه یا بخشش است و خمس ندارد و برای پرداخت‌کننده هم اگر فراتر از شأن نباشد جزء مؤونه است و خمس به آن تعلق نمی‌گیرد.»
انتهای پیام
