دبیرکل خانه پرستار تشریح کرد؛
پرستاران زخمی از بی‌عدالتی/ مردم درد می‌کشند
گروه سلامت ــ دبیرکل خانه پرستار همزمان با روز پرستار با اشاره به نبود دیدگاه‌های عدالت‌محور در مورد پرستاران در نظام سلامت، مردم و دریافت‌کنندگان خدمات سلامت را قربانی این نگاه خواند.
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار، در گفت‌وگو با ایکنا؛ همزمان با ولادت حضرت زینب(س) و روز پرستار با بیان اینکه گروه پرستاری بزرگترین گروهی است که بیشترین خدمات بهداشتی و درمانی را به مردم ارائه می‌دهد، گفت: این حرفه جایگاه ویژه‌ای در دنیا دارد. سال ۲۰۲۰، که از امروز آغاز می‌شود، از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان سال پرستار نامگذاری شده است، در حالی که سازمان بهداشت جهانی تاکنون هیچ سالی را به نام هیچ گروهی نامگذاری نکرده و به دلیل اهمیت این گروه از نظام سلامت، برای اولین‌بار چنین اقدامی کرده است.وی با بیان اینکه سازمان بهداشت جهانی بر این اعتقاد است که پرستاری نقش اول را در تأمین سلامت مردم ایفا می‌کند، گفت: نقش پرستاری در تأمین سلامت مردم در کشور‌هایی که در حوزه سلامت موفق بوده‌اند بسیار حائز اهمیت است، بسیاری از کشور‌های اروپایی به سویی می‌روند که در بیمارستان‌ها تخت‌زدایی کرده و به خدمات سطح اول برسند؛ به طوری که با تشکیل گروهی متشکل از پزشک، پرستار، ماما و کارشناس بهداشت، وضعیت سلامت مردم را پایش کرده و در نتیجه تعداد کمتری از مردم بیمار و بستری می‌شوند؛ در این شرایط پرستار هم می‌تواند خدمات با کیفیت‌تری را به دلیل کوچک شدن دایره بیماران به آنان ارائه دهد.
شریفی‌مقدم ادامه داد: امروز سلامت بخش بسیار مهمی از زندگی افراد را تشکیل می‌دهد، به همین سبب مدیریت نظام آن را به افرادی می‌دهند که از دانش مدیریت اقتصادی بهره‌مند باشند. در کشور ما تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیرنده برای مدیریت نظام سلامت را گروه پزشکان تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر در بسیاری از کشور‌ها نظارت بر روند‌های بهداشتی و درمانی بر عهده مراکزی خارج از سیستم‌های بهداشتی و درمانی است، اما در ایران این جریان بر عکس و نظارت هم برعهده نظام سلامت است.
وی ابراز کرد: در نظام سلامت ایران گروهی پزشک بدون مشارکت سایر گروه‌ها تصمیماتی اتخاذ می‌کنند. این تصمیمات براساس منفعت‌های ثانویه این گروه‌ها گرفته می‌شود. به همین دلیل در کشور ما این گروه نمی‌خواهد پرستار باسواد و باتجربه تربیت شود، چرا که اگر سواد داشته باشد جلوی پزشک کم‌تجربه‌ای را که احتمال خطا دارد می‌گیرد و نمی‌گذارد مرتکب خطا شود. پرستاران در بخش‌های خصوصی از اعتماد به نفس بیشتری برخوردارند، چون بینش و سواد آنها بالاتر است.
بی‌عدالتی آموزشی و کیفیت نازل آموزش‌های پرستاری
دبیرکل خانه پرستار با بیان اینکه سیاست‌های آموزشی نظام سلامت دوگانه است، اظهار کرد: تعداد فارغ‌التحصیلان پرستاری طی سال‌های گذشته دو برابر شده است. سالیانه شش هزار دانشجوی پرستاری فارغ‌التحصیل می‌شدند، اما طی دو سال اخیر این تعداد به ۱۲ هزار نفر رسیده است، در حالی که نه امکانات آموزشی افزایش داشته و نه اساتید جدید پرستاری جذب شده‌اند. بخش دیگر این سیاست دوگانه مربوط به زمانی است که قرار بود ظرفیت پذیرش پزشکی را افزایش دهند اما با حساسیت خاصی تمامی نهاد‌ها را بسیج کردند تا جلوی این اتفاق را به بهانه کاهش کیفیت خدمات پزشکی بگیرند.
وی بیان کرد: گروه خاصی در نظام سلامت علی‌رغم نیاز شدیدی که به پزشک وجود دارد، با افزایش جمعیت آنان مخالفت می‌کنند چرا که درآمد آنان به خطر می‌افتد. در پرستاری تعداد را زیاد کرده‌اند، در حالی که بیمارستانی وجود ندارد تا آنان آموزش‌های بالینی را تجربه کنند. ورودی دانشکده‌های پرستاری را افزایش می‌دهند تا عرضه زیاد شود و قیمت خدمات پرستاری به دلیل کم بودن تقاضا کاهش پیدا کند. از سوی دیگر با افزایش دانشجویان پرستاری، کیفیت این آموزش‌ها نیز کاهش می‌یابد.
شریفی‌مقدم تأکید کرد: زمانی که می‌گوییم بی‌عدالتی علیه پرستاران وجود دارد، منظور فقط بی‌عدالتی در پرداخت کارانه و اضافه‌کار نیست، بلکه در آموزش، امکانات آموزشی و پاویون نیز وجود دارد. اگرچه دانشگاه‌ها سطح‌بندی شده‌اند و در برخی از دانشگاه‌ها کیفیت آموزش پرستاری مناسب است، اما در بسیاری از دانشگاه‌ها سطح آموزش پرستاری بسیار نازل است و اصلاً استاد پرستاری در آنجا حضور ندارد.
وی ادامه داد: در دانشگاه‌های تیپ یک نیز سطح آموزش تئوری خوب است، اما در عملیاتی کردن آن ضعیف هستیم؛ دلیل آن نیز نبود هیئت علمی و مربی در بیمارستان است. ضمن اینکه معمولاً از مربیان کم‌تجربه یا دانشجویان ارشد برای انتقال تجربه به دانشجویان کارشناسی استفاده می‌کنند؛ از سوی دیگر تعداد زیادی دانشجو را در اختیار یک مربی قرار می‌دهند و عملاً دانشجو نمی‌تواند مهارت لازم را کسب کند، چنین دانشجویی در زمان فارغ‌التحصیلی نمی‌تواند مهارت لازم را در بالین داشته باشد.
مردم نیمی از کف خدمات پرستاری را دریافت می‌کنند
وی بیان کرد: گروه خاصی در نظام سلامت علی‌رغم نیاز شدیدی که به پزشک وجود دارد، با افزایش جمعیت آنان مخالفت می‌کنند چرا که درآمد آنان به خطر می‌افتد. در پرستاری تعداد را زیاد کرده‌اند، در حالی که بیمارستانی وجود ندارد تا آنان آموزش‌های بالینی را تجربه کنند. ورودی دانشکده‌های پرستاری را افزایش می‌دهند تا عرضه زیاد شود و قیمت خدمات پرستاری به دلیل کم بودن تقاضا کاهش پیدا کند. از سوی دیگر با افزایش دانشجویان پرستاری، کیفیت این آموزش‌ها نیز کاهش می‌یابد.
شریفی‌مقدم تأکید کرد: زمانی که می‌گوییم بی‌عدالتی علیه پرستاران وجود دارد، منظور فقط بی‌عدالتی در پرداخت کارانه و اضافه‌کار نیست، بلکه در آموزش، امکانات آموزشی و پاویون نیز وجود دارد. اگرچه دانشگاه‌ها سطح‌بندی شده‌اند و در برخی از دانشگاه‌ها کیفیت آموزش پرستاری مناسب است، اما در بسیاری از دانشگاه‌ها سطح آموزش پرستاری بسیار نازل است و اصلاً استاد پرستاری در آنجا حضور ندارد.
وی ادامه داد: در دانشگاه‌های تیپ یک نیز سطح آموزش تئوری خوب است، اما در عملیاتی کردن آن ضعیف هستیم؛ دلیل آن نیز نبود هیئت علمی و مربی در بیمارستان است. ضمن اینکه معمولاً از مربیان کم‌تجربه یا دانشجویان ارشد برای انتقال تجربه به دانشجویان کارشناسی استفاده می‌کنند؛ از سوی دیگر تعداد زیادی دانشجو را در اختیار یک مربی قرار می‌دهند و عملاً دانشجو نمی‌تواند مهارت لازم را کسب کند، چنین دانشجویی در زمان فارغ‌التحصیلی نمی‌تواند مهارت لازم را در بالین داشته باشد.
مردم نیمی از کف خدمات پرستاری را دریافت می‌کنند
شریفی‌مقدم با بیان اینکه تعداد کم پرستار در مقایسه با بیمار هم یکی از دلایل عدم انتقال مهارت به پرستاران تازه‌کار است، گفت: زمانی که برای هر هزار نفر جمعیت تنها دو پرستار وجود دارد، پرستار باتجربه فقط می‌تواند به کار روزمره خود یعنی مراقبت از بیمار بپردازد، چه برسد به اینکه فرصت انتقال دانش به پرستاران جوان‌تر را داشته باشد. همچنین اگر یک پرستار با دانش تخصصی و مهارت لازم فارغ‌التحصیل شود، به دلیل مشغله زیاد کاری کمتر می‌تواند از دانش تخصصی خود استفاده کند.
وی یادآور شد: دریافت حداقل مراقبت‌های پرستاری از سوی مردم نیاز به حداقل سه پرستار یا به صورت متوسط پنج پرستار و حداکثر ۱۰ پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت دارد. در حال حاضر این میزان ۱.۵ پرستار است، یعنی مردم در حال حاضر نیمی از حداقل خدمات لازم پرستاری را دریافت می‌کنند.
اولویت بیمارستان‌ها به جای بیمار، کسب درآمد است
وی یادآور شد: دریافت حداقل مراقبت‌های پرستاری از سوی مردم نیاز به حداقل سه پرستار یا به صورت متوسط پنج پرستار و حداکثر ۱۰ پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت دارد. در حال حاضر این میزان ۱.۵ پرستار است، یعنی مردم در حال حاضر نیمی از حداقل خدمات لازم پرستاری را دریافت می‌کنند.
اولویت بیمارستان‌ها به جای بیمار، کسب درآمد است
شریفی‌مقدم با بیان اینکه پیش از نظام پرداخت کارانه‌ها در دهه ۷۰ اولویت بیمارستان‌ها بیمار بود، گفت: در آن زمان همه کادر درمانی اعم از پزشک و پرستار حقوق ثابتی با تفاوت ۱.۵ برابری داشتند، اما در حال حاضر اینگونه نیست؛ براساس کتاب ارزش‌های نسبی خدمات، شش هزار خدمت درمانی تعرفه دارند که به ازای آنها پول دریافت می‌شود. این اقدامات اگر ثبت و ضبط نشوند تبدیل به پول نمی‌شود. تا پایان ساعات اداری این ثبت و ضبط توسط کارمندان یا منشی‌ها انجام می‌شود و بعد از این ساعت، پرستاران باید این کار را انجام دهند، در حالی که اصلاً وظیفه آنان نیست و اگر این کار را انجام ندهند مورد مؤاخذه قرار می‌گیرند چرا که اولویت بیمارستان‌ها کسب درآمد از طریق تعرفه‌ها برای پزشکان است. این مورد حقوق بیماران را نیز از بین می‌برد.
مطالبات پرستاران
مطالبات پرستاران
وی به مطالبات اصلی جامعه پرستاری پرداخت و افزود: رفع کمبود کادر پرستاری در بیمارستان‌ها نه تنها مطالبه پرستاران بلکه مطالبه عموم مردم است. در حال حاضر نیاز به استخدام سالانه ۱۰ هزار پرستار در کشور وجود دارد.
دبیرکل خانه پرستار یادآور شد: تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری نیز مطالبه دیگر پرستاران است که قانون هم از آن حمایت می‌کند و تکلیف دولت است، اما وزارت بهداشت زیر بار آن نمی‌رود؛ در حالی که تمامی خدمات بیمارستانی تعرفه دارند و فقط پرستاران از آن محروم هستند. همچنین، عدالت و رفع تبعیض بین پزشکان مطالبه دیگر جامعه پرستاری است.
انتهای پیام دبیرکل خانه پرستار یادآور شد: تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری نیز مطالبه دیگر پرستاران است که قانون هم از آن حمایت می‌کند و تکلیف دولت است، اما وزارت بهداشت زیر بار آن نمی‌رود؛ در حالی که تمامی خدمات بیمارستانی تعرفه دارند و فقط پرستاران از آن محروم هستند. همچنین، عدالت و رفع تبعیض بین پزشکان مطالبه دیگر جامعه پرستاری است.
