خبر خوش حذف مالیات هم بازار نشر را گرم نکرد
گروه ادب ــ معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر، که ناشران و کتاب‌فروشان را نیز شامل می‌شود، خبر خوش هیئت دولت بود، اما این مسئله نیز نتوانست بازار نشر را گرم کند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ در نیمه اول آذرماه خبر خوش معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر منتشر شد، اما این خبر هم نتوانست کام تلخ اهالی این حوزه را از گرانی‌ها به ویژه افزایش نرخ بنزین شیرین کند. در طی این مدت نیز همانند ماه‌های گذشته کاهش چشمگیر آثار را به خصوص در حوزه دینی و قرآنی شاهد بودیم. البته آثار تخصصی و علمی در این زمینه منتشر می‌شوند، اما این دست آثار نیز با کاهش مواجه بوده‌اند، نه اینکه اثری نگارش نشود و تحقیقی صورت نگیرد، بلکه بسیاری از آثار به دلیل گرانی کاغذ ماه‌هاست که در انتظار انتشار‌ند. اسلام‌شناسی
کتاب «اسلام شناسی» به زبانی روان می‌خواهد آموزه‌های اساسی دین اسلام را در ساختاری منسجم ارائه دهد. حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، صاحب اثر، این کتاب را در ۱۴ فصل نوشته و انتشارات بوستان کتاب آن را روانه بازار نشر کرده است. در فصل اول با مفاهیم دین اسلام، فرقه‌ها و مذاهب موجود در اسلام، منابع شناخت اسلام و مرجع فهم و روشمند اسلام، آشنا می‌شویم. فصل دوم به چیستی معرفت، امکان معرفت، اقسام معرفت پرداخته می‌شود و در فصل سوم از مباحث خداشناسی مشتمل بر برهان‌های اثبات وجود خدا، توحید و مراتب آن، صفات ثبوتیه، سلبیه الهی و ... سخن گفته می‌شود.
مطالب فصل چهارم مبتنی بر شناخت جهان است. مسائلی از قبیل انواع جهان‌بینی، آشنایی با عوالم هستی، چگونگی پیدایش جهان طبیعت در قرآن است و در فصل پنجم به انسان‌شناسی به‌عنوان یکی از مباحث مهم هر مکتب، اعم از الهی و بشری پرداخته شده است. پس از مباحث انسان شناسی در فصل ششم با مفاهیمی از قبیل چیستی دین و نیاز انسان به آن و ضرورت الهی بودن دین آشنا می‌شویم و در فصل هفتم مباحثی همچون نبوت‌شناسی، نبوت عامه، خاصه و چیستی نبوت مطرح می‌شود. فصل هشتم، اما امامت‌شناسی را با موضوعاتی مثل چیستی و تعریف امامت، تفاوت‌های شیعیان و اهل سنت در موضوع امامت، مورد بررسی قرار گرفته است. فصل نهم به معاد‌شناسی پرداخته و فصل دهم مربوط به احکام و حقوق شرعی است و در فصل یازدهم از اخلاق و عرفان بحث می‌شود. در فصل دوازدهم نظام‌های اجتماعی مطرح می‌شوند و در فصل سیزدهم به سراغ موضوع اسلام و مدرنیته رفته می‌شود و در نهایت فصل چهاردهم به اسلام و تمدن اختصاص می‌یابد.
جستاری در مواجهات معنایی روحانیت و سینمای اجتماعی ایران
«جستاری در مواجهات معنایی روحانیت و سینمای اجتماعی ایران» نوشته مهدی منتظرقائم و محمدجعفر اسفندیاری، در پی آن است تا از رهگذر مطالعه کیفی مواجهات معنایی روحانیان با سینمای اجتماعی ایران، بصیرت‌های بدیعی پیرامون نسبت دین و ژانر سینمای اجتماعی فراهم آورد. به اعتقاد نویسندگان این کتاب که انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات آن را روانه بازار نشر کرده است، کانونی‌ترین مسئله در میدان امروز حوزه علمیه قم آن است که تحولات هستی‌شناختی، معرفت‌شناسانه و گفتمانی به وجودآمده در فضای حوزه، هنگام مواجهه با متون رسانه‌ای و هنری چه بروزات معنایی‌ای از خود به جا می‌گذارد؟ بر این پایه شاید بهترین نقطه برای آغاز سخن درباره این کتاب، مروری کوتاه پیرامون سرچشمه‌ها و عوامل شکل‌گیری موضوع و مسئله نزد محققان باشد.
بر این اساس، کانونی‌ترین مسئله در زمینه و میدان امروز حوزه و روحانیت قم، آن است که تکثرات و تنوعات معرفتی و گفتمانی به وجود آمده در مشرب‌ها و جریانات فکری روحانیت و حوزه علمیه قم، هنگام مواجهه با متون فرهنگی و رسانه‌ای روز جامعه چه بروزات تحلیلی از خود به جا گذاشته و مواجهه معنایی طیف‌های گوناگون روحانیت با متون فرهنگی و رسانه‌ای به واسطه کدام علل و عوامل تحلیلی سامان می‌یابد؟ اما در میان تمامی رهیافت‌های نظری و روش‌شناختی مطرح در علوم ارتباطات و مطالعات رسانه‌ای، رهیافت مخاطب‌پژوهی ـ و مفروضات محوری آن یعنی مفاهیم مخاطب فعال و معناسازی مخاطب ـ بیشترین سنخیت و تطابق را با مسئله این پژوهش و جایگاه هویتی روحانیت در جامعه ایران دارد. زیرا همان طور که «استوارت هوور» گفته است، «معناسازی دینی یکی از مؤلفه‌های اساسی درک معناسازی در عصر رسانه‌هاست.»
حیرت بازار
مجموعه نمایشنامه «حیرت بازار» تازه‌ترین اثر منتشر شده در حیطه ادبیات نمایشی از عبدالرضا فریدزاده است که در برگیرنده پنج نمایشنامه کوتاه از اوست و انتشارات کتاب نیستان آن را چاپ کرده است. فریدزاده در مقدمه این اثر با اشاره به اتمام نگارش آن در ایام ماه محرم سال ۱۳۸۷ عنوان کرده است که این نمایشنامه به دنبال انجام و ادای یک نذر هفت ساله در دست تألیف قرار گرفت که بر مبنای آن نویسنده با خود عهد کرده سالانه یک اثر در گونه ادبیات نمایشی و مرتبط با سیدالشهدا(ع) تولید کند، که در نهایت پس از اتمام این نذر در ایام محرم آن سال این کتاب به خود شکل و شمایل انتشار می‌بیند.
به گفته فریدزاده این کتاب در اسفند ماه ۹۷ با عنایت حضرت امام حسین(ع) پس از سال‌ها گذر زمان از تألیفش راه به بازنویسی برد و در نهایت در کنار سایر آثار قلمی و هم موضوع این نمایشنامه‌نویس در قالب کتابی با عنوان این نمایشنامه تألیف و منتشر شده است. گرچه نمایشنامه‌هایی با چنین پیشینه‌ای، تمی مذهبی و تاریخی را به ذهن مخاطب خود متبادر می‌کنند، اما فریدزاده آن‌ها را در قالب اتفاقی داستانی و درامی غیرتاریخی به قلم کشیده است و به حادثه درونی و الهامات قلبی به کاراکتر‌های داستانی بیشتر از جاری شدن آن‌ها در بستر زمان و مکان اهمیت نشان داده است. نمایشنامه‌های این مجموعه به زبانی ساده و به دور از استعاره‌های و ایهام‌های زبانی تألیف شده است و فریدزاده تلاش کرده تا در آن‌ها به فرهنگ مردم به ویژه در زمینه سنت عزاداری حسینی و نیز باور‌ها و اعتقادات جاری و ساری در آن نزدیک شود و به مدد آن در مخاطب خود تأثیری پدید آورد.
کاربرد علوم بلاغی
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، درس‌نامه کاربرد علوم بلاغی در تفسیر را که حاصل تلاش علمی محمد نقیب‌زاده در گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه است، روانه بازار نشر کرد. در معرفی کتاب به قلم مؤلف اشاره شده است که: علم بلاغت با در اختیار قرار دادن مبادی فهم، قرآن‌پژوه را برای وصول به فهمی درست از ساختار فصیح و بلیغ قرآن، یاری می‌رساند و بر سایر علوم پیش‌نیاز تفسیر، تقدم رتبی دارد. در این درس‌نامه با توجه به سه قلمرو علوم بلاغی (معانی، بیان و بدیع) نقش‌آفرینی این سه حوزه در تفسیر بیان و بررسی شده است. در این زمینه، با عنایت به مراحل سه‌گانه فهم واژگان و ترکی‌شناسی آیات و آسیب‌شناسی فهم بلاغی، با هدف ارائه کاربرد علوم بلاغی در تفسیر، ذیل هر بحث، نمونه‌های متعدد تفسیری و بلاغی از قرآن آمده است.
اندیشه و اندیشه‌ورزی
کتاب اندیشه و اندیشه‌ورزی تألیف فرهنگ رجایی به همت انتشارات فرهنگ جاوید منتشر شد. پرسش اصلی کتاب حاضر این است که انسان چگونه می‌تواند زندگی جمعی خویش را سامان دهد؟ پاسخ کلی نویسنده همانا اندیشه و اندیشه‌ورزی است، اما اندیشه در مورد چه مقوله‌ای؟ فرمایش موبد با بصیرت عهد ساسانی، موجز و کامل است: «قانون عقل جهانداری». از اینرو، کتاب در بخش اول (گفتمان اندیشه) در سه گفتار عبارت تَنسر را شالودهشکنی و تحلیل کرده است، اما اندیشه‌ورزی برای چه؟ نویسنده هدف اندیشه‌ورزی را یافتن بینش درست می‌داند. سپس بخش دوم (گفتمان اندیشه‌ورزی) در 9 گفتار به تحلیل آرای دانشوران شرقی و غربی ازجمله حمید عنایت، فریدون آدمیت، داریوش شایگان، ابن خلدون، هانا آرنت، لئو اشتراوس، فرنان برودل، و کِنِت تامسن می‌پردازد. مؤلف بر این باور است که هر یک از این دانشوران، بینش درستی برای فهم و اجرای جنبه‌هایی از قانون عقل جهانداری ارائه داده‌اند.
از ماست که بر ماست
حقیقت ماجرای آشنای این روز‌های ما که روزهایش پنجاه سال است به درازا یافته، در چیست که برخی بدون توجه به اتخاذ یک روش علمی و منطقی روشن و تنها با نظر به غرب و جامعه غربی، خلقیات انسان ایرانی و تاریخ و فرهنگش را مورد نقد غیرمنصفانه خود قرار داده و تلاش دارند همه چیز ما را با کعبه آمال یعنی غرب بسنجند؟ آیا عدم توسعه ما به دلیل خلقیات منفی ماست؟ آیا آنچه روشنفکران ایرانی درباره ایرانیان می‌گویند، جامعه‌شناسی ایرانیان است؟ آیا برچسب زدن‌هایشان معتبر است؟ آیا تعمیم دادن‌هایشان بجاست؟ آیا ایرانیان دروغگویند؟ سلطه‌جویند؟ بی‌بندوبارند؟ شجاعت ندارند؟ روحیه همکاری ندارند؟ متملق‌اند و صد‌ها خصوصیتی که تنها در ایرانیان است و بس! آیا سیطره پنجاه ساله این گفتمان بر افکار و گفتار ما صحیح است؟ این کتاب قرار است به این «آیاها» جواب دهد و با نقد این رویکرد، نسبت به ارائه تصویری واقعی ـ و نه غیر معتبر ـ از جامعه ایرانی، مسیر حرکت ایرانیان به سوی رشد و تعالی حقیقی را هموار کند. کتاب از ماست که بر ماست؛ نقد دیدگاه روشنفکران درباره خلقیات ایرانی تألیف جواد نظری مقدم به همت کانون اندیشه جوان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.
گام دیگر به سوی تمدن اسلامی
کتاب «گام دیگر به سوی تمدن اسلامی» به قلم حسینعلی رمضانی با مجوز رسمی از مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی (حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنهای) در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. انقلاب اسلامی پس از چهل سال بالندگی و رشد، در حالی گام در چهل سالگی دوم می‌نهد که رفتار و گفتار رهبران آن با شعار‌های انقلاب و اسلام کاملاً منطبق بوده است. امامین انقلاب، نماد انطباق حرف با عمل بودند و هستند و رمز ماندگاری انقلاب همین نقطه و علت کانونی است.
این کتاب در راستای تبیین لایه معرفتی و گفتمانی بیانیه گام دوم تدوین شد. مؤلف در این کتاب مدعی می‌شود که کلام و قلم رهبر انقلاب اسلامی، صرفاً یک بیان ارزشی در جایگاه رهبری کاریزما نبوده و نیست؛ بلکه بیانیه حاوی کلمات و گزاره‌هایی کاملاً نظریه‌مند، منطقی و علمی است. رهبر انقلاب با نشر این بیانیه بار دیگر نشان داد که گفتمان انقلاب اسلامی، گفتمانی در لایه معرفتی و بر اساس جنگ منطق تعاریف از جهان، انسان و معرفت است.
نویسنده کتاب در جهت فروکاست بسیاری از مفاهیم پس از لایه Conceptualization به لایه Modellization شیفت شده و به تولید و ترسیم مدل‌های مختلف پرداخته است. طراحی بیش از ۵۰ مدل علمی به همراه ۱۰ ماتریس که طول و عرض مفاهیم آشکار و پنهان بیانیه را برای انضمامی کردن به نمایش می‌گذارد، نتیجه جهاد علمی مؤلف علاوه بر تولید مفاهیم و گزاره‌ها در این کتاب بوده است.
مطالعات تمدنی
جلد اول مطالعات تمدنی؛ تحلیل نظری و تاریخی پیرامون مؤلفه‌های فرهنگ و تمدن اسلامی تألیف سید حسین حسینی به همت انتشارات نقد فرهنگ منتشر شده است. تمدن‌سازی مستلزم تمدن‌پژوهی است و امروزه فرهنگی که به سمت تمدن‌سازی حرکت نکند، قابلیت جامعه‌سازی خود را از دست خواهد داد و بدون تردید به لایه‌های درونی و فردی فروکاسته خواهد شد، شاید بر همین بنیان است که در دوره کنونی، تحلیل و بازکاوی مفهوم و ارزیابی منتقدانه مؤلفه‌های تمدن به یکی از ضروری‌ترین نیاز‌های پژوهشی جوامع علمی تبدیل شده است و مطالعات تطبیقی و میان رشته‌ای در حوزه فرهنگ و تمدن، پردامنه و پرآوازه گشته است و البته هم افقی فرهنگ‌پژوهی با تمدن‌پژوهی نیز بر همین نهاد تأکید می‌ورزد.
با این وصف، فرهنگ و تمدن از آن دست واژه‌ها و مفاهیمی هستند که به دلیل گستردگی حوزه‌های کارکردی‌شان، تلاش اندیشمندان در قرون گذشته نیز شناخت همه ابعاد آن را میسر نکرده است؛ و هر آینه این مشکل در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی دوچندان می‌کند، چرا که این حوزه با پرسش‌ها و چالش‌های روزافزونی روبرو است؛ تمدنی که محتاج بازشناسی و احیاء حیات پیشینی و نیز بازتولید ساختار‌های نو و پسینی است و البته که در شرایط کنونی جهان معاصر در عرصه ظهور و بروز سیطره تمدن رقیب نیز قرار دارد.
مبانی اخلاق در آیات و روایات
«مبانی اخلاق در آیات و روایات» در ۲ جلد مباحث فقهی از آثار علامه حسینی طهرانی که با مقدمه و تصحیح فرزند ایشان، مرحوم آیت الله حاج سید محمدمحسن حسینی طهرانی(ره) و به همت انتشارات مکتب وحی منتشر شده، مشتمل بر متن سلسله سخنرانی‌های علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی(ره) در مدت اقامت و اقامه نماز در تهران است که پس از ویرایش به صورت مکتوب در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. مرحوم علامه حسینی طهرانی ـ رضوان الله علیه ـ از زمان رجوع از نجف به ایران، همچنان که خود در سیر و سلوک الی الله دارای برنامه خاصی بودند، همچنین نسبت به تشکیل مجالس اخلاقی و سوق دادن افراد به وادی توحید و تعلیم راه و مرام ائمه اطهار(ع) اهتمام داشته و در این زمینه به برگزاری مجالس وعظ و سخنرانی اقدام می‌کردند.
کتاب «مبانی اخلاق در آیات و روایات» نمونه‌ای است از طرح مبانی اخلاقی توسط ایشان که در زمینه تفسیر آیات قرآن و سایر متون دینی در مناسبت‌های مختلف ایراد شده است که برخی عناوین این مجموعه دوجلدی عبارتند از: شرایط استجابت دعا، حرمت اعانت بر ظلم و گناه، بیاناتی پیرامون نکات اخلاقی سوره‌های حجرات، اسراء، ملاک ارزش عمل، خطبه‌های اعیاد فطر و قربان، تفسیر فقراتی از حدیث قدسی یا عیسی و .... همچنین بیان قسمتی از رساله حقوق امام سجاد(ع) و شرح و تبیین احکام اجتهاد و تقلید؛ شرکت؛ کفار ذمی و حربی؛ ضمان؛ قصاص و دیات؛ ازدواج و مهریه از بخش‌های این کتاب است.
