کسب رتبه نخست در تواشیح، مرحله فروپاشی گروه است/ دفاع از داوری‌ها
گروه مسابقات ــ یکی از اعضای برترین گروه تواشیح در چهل و دومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم ضمن پاسخ به تمام نقدهای درباره این مسابقات، گفت: معمولاً برای یک گروه تواشیح رسیدن به رتبه اول معادل فروپاشی این گروه خواهد بود.
به گزارش ایکنا؛ چهل‌ودومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در رشته‌های مختلف از جمله مدیحه‌سرایی و همخوانی قرآن کریم هفته گذشته در شهر اصفهان برگزار شد و گروه العباد که از استان خوزستان در این مسابقات حضور یافته بود، با کسب بیشترین امتیاز و با اختلافی بیش از دو و نیم نمره با گروه بعدی که فاصله نسبتاً زیادی محسوب می‌شود، موفق به کسب رتبه برتر شد. در همین راستا با مرتضی طرفی، یکی از اعضای این گروه، گفت‌وگویی انجام شد که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد:
ایکنا ــ برای شروع بحث بهتر است پیشینه‌ای در مورد گروه العباد و موفقیت‌هایی که تاکنون به دست آورده است، بگویید.
گروه العباد استان خوزستان حدود 15 سال است که به اجرای تواشیح و و همخوانی قرآن کریم می‌پردازد، اما به صورت حرفه‌ای و مسابقاتی حدود 10 سال است که فعالیت می‌کند. گروه العباد متشکل از قاریان، مبتهلین و دعاخوان‌های برجسته کشور است و دو نفر از اعضای گروه طی سال‌های گذشته حائز رتبه اول در رشته دعاخوانی و ابتهال هستند.
ایکنا ــ آیا این گروه تاکنون سفرهای تبلیغی و ترویجی در خارج از کشور داشته است؟
به کشور افغانستان سفر داشتیم، حدود 10 روز در این کشور حضور داشتیم و اجراهای نسبتاً زیادی را در استان‌های مختلف این کشور انجام دادیم.
ایکنا ــ با توجه به اینکه گروه العباد تجربه نسبتاً زیادی هم در مسابقات کشوری دارد، چه رتبه‌هایی کسب کرده است؟
امسال برای پنجمین‌بار متوالی بود که در مسابقات سراسری قرآن حضور می‌یافتیم و خوشبختانه در این دوره توانستیم رتبه اول را به دست بیاوریم.
ایکنا ــ دوره چهل و دوم مسابقات سراسری قرآن را که آغازگر آن برگزاری رقابت در رشته مدیحه‌سرایی و همخوانی قرآن بود چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا رقابت‌های این دوره همان رقابتی بود که بتواند همه گروههای تواشیح را راضی نگه دارد؟
اینکه در هر رقابتی تنها گروه یا افراد برگزیده راضی باشند، یک امر طبیعی است و معمولاً سایر گروههای شرکت‌کننده رضایت چندانی ندارند. با وجود اینکه در مواردی برخی ایرادات وجود داشت، اما گروه ما از این دوره از مسابقات رضایت داشت و همه تقریباً راضی بودیم.
از جمله ایراداتی که اشاره شد بحث حضور مردم بود که جای کار بیشتری داشت؛ متأسفانه در این دوره حضور مردم در سالن مسابقات نزدیک به صفر بود و این مسئله می‌توانست بر کیفیت اجرای گروه‌ها نیز تأثیر بگذارد.
ایکنا ــ بخش مدیحه‌سرایی و همخوانی قرآن کریم از جمله بخش‌های جذاب مسابقات است و با مقداری حمایت ظرفیت جذب مخاطب را دارد. به اعتقاد شما علت اینکه استقبال از اجراها در سالن مسابقات به عمل نیامد چه چیزی بود؟
همیشه جذابیت بخش مدیحه‌سرایی در حدی بوده است که با آغاز اجرای گروه‌ها مخاطبان و حاضران در سالن به ضبط اجراها با گوشی‌های خود بپردازند. این می‌تواند یکی از دلایل جذاب بودن بخش تواشیح باشد. تواشیح متشکل از صداهای مختلف است و شنونده و مستمع با شنیدن تواشیح می‌تواند با آن انس بگیرد.
به اعتقاد من با یک سری تدابیر و برگزاری جلسات هماهنگی و دریافت ایده‌ها می‌توان به یک خروجی خاص برای جذب مخاطبان به سالن مسابقات رسید. معتقدم جذب مردم به سالن مسابقات کار سختی نیست و همان گونه که گفتم با یک سری نشست‌ها و ایده‌ها می‌توان مردم را به مسابقات جذب کرد.
ایکنا ــ حضور نداشتن مردم در سالن مسابقات تأثیر منفی روی اجرای گروه‌ها داشت یا خیر و چقدر توانست توانمندی گروه‌ها را پنهان یا آشکار کند؟
قطعاً حضور مردم در مسابقات خیلی مهم است، زمانی که یک گروه یا یک قاری اجرا می‌کند بخشی از اجرای او به ارتباطی که با مستمع یا حضار برقرار می‌کند، بستگی دارد. حضور مردم در سالن انرژی مثبتی را از طریق تشویق و ... به گروه‌ها القاء می‌کند. متأسفانه دومین یا سومین دوره از مسابقات است که حضور مردم را خیلی کمرنگ می‌بینیم. دوره قبل یا مرحله قبل که مقدماتی بود و مسابقات در شهر قم که یکی از شهرهای مذهبی کشور هم هست، شاهد بودیم که بدون حضور بیننده مسابقات برگزار شد.
ایکنا ــ در مورد سطح گروه‌هایی که امسال به فینال مسابقات راه پیدا کردند بگویید. اگر بخواهید مقایسه‌ای بین رقابت‌های این دوره با ادوار گذشته داشته باشید به چه نکاتی اشاره می‌کنید؟ آیا سطح گروه‌ها ارتقا یافته بود یا پیشرفتی مشاهده نشد؟
به جرئت می‌توانم بگویم در این دوره گروه‌هایی که فینالیست بودند همه باسابقه بودند؛ یعنی به استثنای یک یا دو گروه جدید سایر فینالیست‌های دوره‌های قبل حضور داشتند، همین موضوع به تنهایی می‌تواند، بیانگر سطح بالای مسابقات این دوره باشد.
ایکنا ــ به باور شما اینکه فینالیست‌های ادوار گذشته در فینال این دوره نیز حضور داشتند، نمی‌تواند به عنوان ضعف این دوره تلقی شود و مبین این موضوع باشد که گروههای دیگر تلاشی برای ارتقای سطح خود انجام نداده باشند یا اینکه رتبه‌ها بین چند گروه دست به دست شود؟
نه، این طور نیست، در مسابقات گروهی که باتجربه است، با اصول می‌خواند، لحن خوب دارد و شعر خیلی قوی انتخاب می‌کند، باید هم رتبه کسب کند. معمولاً گروه‌هایی که باتجربه هستند شعر و لحن قوی دارند. برای کسب رتبه آهنگ و هماهنگی باقی می‌ماند که بحث هماهنگی با تمرین زیاد درست می‌شود. اعتقاد ندارم که حضور گروههای فینالیست ادوار گذشته در فینال این دوره نقطه ضعف تلقی شود.
برای مثال گروه ما که امسال رتبه نخست را کسب کرد، جلسات تمرینی بسیار زیادی برای رسیدن به هماهنگی انجام داد. حدود 50 روز به صورت مداوم تمرین طاقت‌فرسا و سنگین داشتیم. برای اینکه هماهنگی بیشتری پیدا کنیم، به مساجد زنگ می‌زدیم تا از اهالی مسجد دعوت کنند و برای آن‌ها اجرا داشته باشیم، یعنی جلسات تمرینی ما با حضور مردم و در مسجد برگزار می‌شد.
ایکنا ــ امسال نیز همچون سال‌های گذشته شاهد اعتراض برخی گروه‌ها به داوری‌ها بودیم. این اعتراضات را ناشی از ناداوری می‌دانید یا اینکه طبیعت مسابقات است؟
در هیچ دوره از مسابقاتی که تاکنون برگزار شده به یاد ندارم که اعتراضی به هیئت داوران نشده باشد. همیشه به غیر از گروه اول سایر گروه‌ها به نتایج اعتراض داشته‌اند.
ایکنا ــ شما که در ادوار گذشته رتبه کسب نمی‌کردید به نتایج اعتراضی نداشتید؟
معمولاً بعد از حضور در هر دوره از مسابقات، به جای اعتراض به داوری و ... ضعف‌های خودمان را پیدا و درصدد رفع آن‌ها بر می‌آییم. نکته بسیار مهمی که جا دارد اینجا بگویم، این است که ستاد مسابقات قبل از شروع مسابقات فهرست داوران را منتشر می‌کند؛ گروه‌هایی که به تیم داوری اعلام شده اعتراض دارند، با اینکه می‌دانند این گروه داوری حضور دارد، اما در مسابقات حضور می‌یابند.
به نظر من گروهی که اعتقاد دارد، تیم داوری توان داوری مسابقات را ندارد، نباید در مسابقات آن دوره شرکت کند و اگر شرکت کرد، یعنی داورها را قبول دارد؛ لذا اینکه در رقابتی شرکت کنیم و پس از نرسیدن به موفقیت شروع به نقد داوران کنیم و آن‌ها را تضعیف کنیم، کار درستی نیست. هیئت داوران مسابقات سراسری قرآن کریم بالاخره جزء اساتید بارز و مطرح کشور هستند و نباید تضعیف شوند همه بدون هیچ استثنایی جزء پیشکسوتان هستند و دستی بر آتش دارند، خود آن‌ها سال‌ها عضو گروههای تواشیح بوده‌اند و درست نیست آنان را تضعیف کنیم.
معتقدم داوری این دوره از مسابقات در سطح خوبی بود. با وجود این، بحثی که وجود داشت سطح نمرات مقداری پایین آمده بود. می‌توانستند برای اینکه روحیه گروه‌ها تضعیف نشود، میانگین نمرات را بالاتر بگیرند.
ایکنا ــ پایین بودن نمرات علت خاصی داشت؟ به اعتقاد شما بیشتر به سلیقه داوران مربوط می‌شد یا اینکه واقعاً توانایی گروه‌ها در همان حد بود؟
مطمئناً گروه‌ها نتوانسته‌اند آنچه را مد نظر داوران بوده اجرا کنند که نمره پایین را کسب کرده‌اند. بنابراین اجرای گروه‌ها برای داوران راضی‌کننده نبوده است.
ایکنا ــ معمولاً در هر دوره نقدهایی از سوی دیگر گروه‌ها به گروه اول وجود دارد. گروه شما هم در این دوره از گزند این نقدها در امان نبود؛ از جمله نقدهایی که به گروه شما وارد شد، انتخاب شعر تکراری بود. قبل از اینکه به سؤال اصلی پاسخ بدهید به معرفی آثار خود در فینال بپردازید و بگویید این نقدها تا چه میزان وارد است؟
اگر دوستان آیین‌نامه را مطالعه کرده باشند، در اثر چهار دقیقه‌ای محدودیتی در نظر گرفته نشده است؛ یعنی یک گروه می‌تواند در این آیتم اثر سال‌های قبل خود را اجرا کند، اما در اثر شش و نیم دقیقه‌ای کار جدیدی را اجرا کردیم؛ «ملحن» این دو اثر استاد «ناصر دغاغله» که از ملححین بسیار برجسته کشور هستند و جا دارد از همین جا از آن‌ها تشکر کنم؛ لذا اجرای اثر تکراری در فینال منعی ندارد.
ایکنا ــ سؤال فوق از آن جهت پرسیده شد که بسیار از گروه‌ها اعتقاد داشتند اگر قرار باشد اثر تکراری اجرا کنیم، تکلیف نوآوری در شعر و لحن و آهنگ و مسائلی از این دست چه می‌شود؟ نظر شما در این زمینه چیست؟
به جرئت می‌توانم بگویم گروه العباد و کلاً گروههای خوزستانی لحن‌های بسیار سختی را انتخاب می‌کنند. در بحث شعر نیز جالب است بدانید که گروه ما در هر دو مرحله بالاترین نمره را کسب کرد. اساتید و داوران از شعر ما بسیار راضی بودند که بالاترین نمره را دادند. به اعتقاد من باید گروه‌ها را مجاب کرد که به لحاظ ادبی از اشعار غنی استفاده کنند.
ایکنا ــ اگر صحبت یا حرف خاصی در مورد محتوای گروه تواشیح در مسابقات ندارید به بحث میزبانی استان اصفهان بپردازیم. میزبانی این استان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
استان اصفهان و مسئولان این استان تلاش کرده بودند تا کاستی‌ای در مسابقات وجود نداشته باشد، اما مشکلات اقتصادی موجود در کشور مستقیماً بر روی میزبانی‌ها تأثیر گذاشته و همین باعث می‌شود تا میزبانی یک استان در یک دوره از دوره گذشته ضعیف‌تر یا سخت‌تر شود.
ایکنا ــ اینکه مسابقات تواشیح درست در امتداد مسابقات تلاوت، حفظ کل و بقیه رشته‌ها برگزار شد و در عین در امتداد بودن مجزا نیز بود، به نظر شما مطلوب است یا خیر؟
در مسابقات تواشیح بحث همخوانی قرآن کریم نیز داریم؛ بنابراین مسابقات تواشیح مسابقه قرائت قرآن نیز هست؛ یعنی عملاً تلاوت انجام می‌دهیم، قطعه شش و نیم دقیقه‌ای که امسال در فینال اجرا کردیم با استاد «احمد ابوالقاسمی» هماهنگ کردیم و ایشان راهنمایی کردند. به اعتقاد من نباید مسابقات و شرکت‌کنندگان را از هم جدا کرد.
در بین فعالیت‌های قرآنی کشور بحث تواشیح بیشتر از همه مظلوم است؛ چرا که هیچ توجهی به آن نمی‌شود. برای مثال در استان خوزستان گروه العباد و یک یا دو گروه دیگر نیز به مسابقات کشوری اعزام شدند، جالب است که اوقاف استان خوزستان به هیچ وجه از این اعزام اطلاع نداشتند. آیا این در شأن فعالان عرصه قرآن و عترت است؟
به هیچ وجه در شأن یک قاری یا یک گروه تواشیح نیست که بعد از حضور در مسابقات دغدغه پیگیری هزینه‌های ایاب و ذهاب را داشته باشد. کما اینکه چندسالی می‌شود هزینه ایاب و ذهاب را نداده‌اند. گفتن این‌ها شاید درست نباشد و در شأن نیست، اما واقعیت‌هایی است که وجود دارد و می‌تواند باعث بی‌انگیزگی شود.
در صورتی که هزینه گروههای تواشیح بسیار زیاد است، حتی برای شعر نیز باید هزینه پرداخت کنیم، برای اجرای یک تواشیح خوب، هزینه شعر، هزینه لحن و بسیاری هزینه‌های دیگر را نیز باید پرداخت کنیم.
امسال گروه ما به لحاظ شرایط سخت‌ترین شرایط را در بین گروه‌ها داشت، تعدادی از اعضای گروه به لحاظ شیفت کاری امکان حضور در یک زمان خاص را نداشتند و مجبور می‌شدیم به محل کار برخی از دوستان مراجعه کنیم و همان‌جا تمرین انجام دهیم. برای همین چندین بار در نمازخانه ادارات تمرین می‌کردیم.
ایکنا ــ چند سالی می‌شود که آئین‌نامه مسابقات تواشیح دست‌خوش تغییر می‌شود. طی سال‌های گذشته این تغییرات به حدی بود که برخی اعلام می‌کردند اوقاف کمر به حذف تواشیح بسته است. نظر شما در مورد این تغییرات چیست؟ آیا در نهایت به تواشیح کمک خواهد کرد یا آن را به انحراف خواهد کشاند؟
خوشبختانه تواشیح به یک ثبات نسبی رسیده است، قبلاً مشکلات عدیده‌ای وجود داشت، برای مثال استان خوزستان که همیشه یکی از استان‌های مطرح در تواشیح بوده، سهمیه خاصی داشت و بقیه استان‌ها نیز از سهمیه خودشان برخوردار بودند، بعد از اینکه آن شیوه برداشته شد، همیشه از استان خوزستان تعداد گروههای بیشتری نسبت به زمانی که سهمیه وجود داشت به فینال می‌رسد.
حتماً اطلاع دارید که در یکی دو سال اخیر رتبه‌های برتر مسابقات حتی گاهی رتبه اول تا چهارم به نمایندگان خوزستان رسیده است. بنابراین این تغییرات به نفع تواشیح استان خوزستان و به نفع تواشیح کشور بوده است. به جرئت می‌گویم استان خوزستان استان تواشیح‌خیز و قرآن‌دوست است، ولی بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی‌ها خیلی زیاد است.
ایکنا ــ کسب این رتبه‌ها نتوانسته توجه‌ها را جلب کند؟
خیر؛ بعد از کسب رتبه در مسابقات سراسری پس از بازگشت به اهواز هیچ خبری نبود، انگار گروهی اعزام نشده بود. هرچند معاون قرآنی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان و همچنین از بیت آیت‌الله کعبی، نماینده استان در مجلس خبرگان رهبری، به استقبال آمدند. جا دارد در این فرصت از شخص آیت‌الله کعبی به صورت ویژه تشکر کنم و همچنین از استاد و سرور عزیزم جناب استاد جلیل بیت‌مشعل نیز قدردانی می‌کنم.
معمولاً به مسائل قرآنی اهمیت داده نمی‌شود، این دوستانی هم که اسم بردم و اهمیت می‌دهند، هم به لحاظ مالی و هم به لحاظ سخت‌افزاری محدودیت دارند.
ایکنا ــ جوایزی که برای نفرات یا گروههای برتر در نظر می‌گیرند در حدی هست که ایجاد انگیزه کند؟
اصلاً اعلام نکرده‌اند که جوایز چقدر است، البته معمولاً گروه اول را به سفر حج تمتع اعزام می‌کنند. در مورد بحث اعزام نیز یک نکته وجود دارد و آن هم اعزام پنج نفر به این سفر است، در حالی که گروههای تواشیح شش یا هشت نفر هستند. با توجه به اینکه فریضه حج یک سفر معنوی است و معمولاً کم هم پیش می‌آید، راضی کردن نفر ششم بسیار سخت است و نیامدن آن یک نفر می‌تواند کل سفر گروه را تحت تأثیر قرار دهد. اگر مسئولان این اعزام ترتیبی اتخاذ کنند تا نفر ششم نیز همراه گروه باشد اثرگذاری کل گروه نیز بهتر خواهد شد.
ایکنا ــ بعد از این مرحله برنامه‌ای دارید؟
بله، برنامه داریم، بعد از یک زمان استراحتی که در نظر گرفته‌ایم تمرینات خودمان را ادامه خواهیم داد و بعد هم برنامه‌ای در مورد ضبط آثار خواهیم داشت. یک سری برنامه ویژه را برای گروه تدارک دیده‌ایم که ان‌شاء الله باعث خواهد شد تا این تشکیلات قرآنی که سال‌ها زحمت کشیده تا به این جایگاه برسد، به راه خود ادامه دهد.
ایکنا ــ در پایان اگر صحبت خاصی باقی مانده است بفرمایید.
امیدوارم روزی برسد که گروههای تواشیح و دوستان قرآنی دغدغه مادی و دغدغه شغلی نداشته باشند؛ چون واقعاً بسیاری از گروه‌ها درگیر این موضوع هستند. بسیاری از اعضای گروههای تواشیح درآمد خاصی ندارند.
در نهایت یک خواهش از مسئولان دارم و آن هم اینکه به مسائل قرآنی اهمیت بیشتری بدهند. مقام معظم رهبری همیشه بر توجه به مسائل و امور قرآنی تأکید دارند. وقتی مقام معظم رهبری تأکید روی یک بحث قرآنی دارند، عملاً جذابیت خاصی در بین مردم پیدا می‌کند. می‌توانیم فرهنگ قرآنی، سیره اهل بیت(ع) را از طریق تواشیح از طریق همخوانی قرآن کریم در برنامه‌های تبلیغاتی ترویج بدهیم.
مشکلی که در مورد تواشیح وجود دارد اینکه بسیاری از گروه‌ها با اول شدن معمولاً گروه یا از هم می‌پاشد و یا اینکه کاملاً رها می‌شود. ای‌کاش مسئولان فکر یا ایده‌ای بدهند تا گروههای تواشیح بعد از اول شدن به چنین سرنوشتی دچار نشوند.
انتهای پیام
