رویکرد متعادل به همه جوانب دین، ویژگی دیندار واقعی است
گروه اندیشه: دیندار واقعی رویکردی متعادل نسبت به احکام، اخلاق و اعتقادات دارد، اگر هر کدام از این بخشهای عمده در ما کمتر از دیگری رشد کنند، دینداری ما کامل نیست.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از ایلام، حجتالاسلام محسن عبادی، مدرس حوزه علمیه ایلام امروز، 16 تیر در نشست «اخلاق در زندگی» که در سالن جلسات جهاد دانشگاهی این استان با حضور اعضای این نهاد برگزار شد، اظهار کرد: ماه مبارک رمضان، فرصتی مناسب برای اندیشیدن و تفکر است.
از مفاهیم دینی برداشت صحیحی صورت نگرفته است
وی با بیان اینکه در جامعه امروز از بعضی از مفاهیم دینی برداشت صحیحی صورت نگرفته است، گفت: دین را میتوان به سه بخش اخلاق، اعتقادات و احکام تقسیم کرد که امروز، بیشتر مردم با بخش احکام دین در ارتباط هستند، با بایدها و نبایدها، حلال و حرام، واجب و ...؛ لذا این نگاه به نوعی خشک، خیلی از افراد را از دین گریزان میکند.
حجتالاسلام عبادی اصلیترین و عمدهترین بخش دین را «اخلاق» دانست و بیان کرد: در جامعه ما به مسائل فقهی بیشتر از مسائل اخلاقی توجه میشود، حتی در آموزشهایی که به کودکان ما ارائه میشود، مباحث فقهی را عظیمتر از مفاهیم اخلاقی بیان میکنیم؛ لذا توجه صرف به این مباحث در مخاطب مقداری دلزدگی ایجاد میکند.
این کارشناس مذهبی افزود: وقتی اولین ارتباطی که با مسائل دینی برقرار میشود بایدها و نبایدها باشد، انسان بر اساس طبیعت خود در مقابل آنها جبهه میگیرد. فراموش نکنیم عمدهترین عاملی که باعث گسترش اسلام شد همین اخلاق بود. در آیه 159 سوره آلعمران خداوند خطاب به پیامبر(ص) میفرماید: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ؛ پس به [برکت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعاً از پیرامون تو پراکنده مىشدند پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکلکنندگان را دوست مىدارد».
«اخلاق» مغفول واقع شده است
مدرس حوزه علمیه ایلام با تأکید بر اینکه در تبلیغ دین، توجه به اخلاق نکته مهمی است که باید بهویژه در ماه مبارک رمضان به آن توجه کنیم، گفت: در جامعه ما تا حدی «اخلاق» مغفول واقع شده و باید این رویکرد را برای تعالی دین تغییر داد.
وی در ادامه به موضوع رشد معرفت دینی اشاره و بیان کرد: بعضی همان اعتقادات دینی دوران کودکی خود را تا دوره بزرگسالی توسعه ندادهاند، به اصطلاح جامه دینی خود را نو نکردهاند و معرفت دینی آنها در همان دوره کودکی مانده است؛ لذا یک دیندار واقعی کسی است که علاوه بر آگاهی و عمل به مسائل فقهی و احکام به اخلاق و اعتقادات نیز توجه دارد و جهت ارتقای همه جوانب دینی خود اهتمام میورزد.
معرفت دینی باید به مرور زمان رشد کند
حجتالاسلام عبادی با بیان اینکه دیندار واقعی رویکردی متعادل نسبت به احکام، اخلاق و اعتقادات دارد، گفت: اگر هر کدام از این بخشهای عمده دین در ما کمتر از دیگری رشد کنند، تقریباً میتوان گفت، دینداری ما دینداری کاملی نیست؛ مثل کودکی که یکی از اعضای بدن او خیلی رشد کند و عضوی دیگر کمتر یا اصلاً رشد نکند.
این کارشناس دینی تأکید کرد: معرفت دینی ما باید به مرور زمان رشد کند، همانطوری که بزرگ که میشویم از جامه بزرگتر استفاده میکنیم، دینداری ما و معرفت دینی ما هم باید توسعه پیدا کند. بهعنوان مثال اگر انسانی 50 سال رشد کند اما عقل او در همان دوران کودکی باقی بماند قطعاً این فرد، انسان نرمالی نیست.
این مدرس حوزه علمیه افزود: همینطور اگر انسانی از لحاظ جسمی و عقلی رشد کند اما معرفت دینی او همان دانستههای کودکی باشد باز هم نمیتوانیم بگوییم این انسان یک دیندار واقعی است. خداوند بر اساس عقلانیت انسان به او ثواب میدهد؛ اگر روزها و شبها را عبادت کنیم اما معرفت دینی ما ضعیف باشد باز هم یک دیندار متعادل و واقعی نیستیم.
باید نگاه خودمان را به بعضی از مفاهیم دینی اصلاح کنیم
حجتالاسلام عبادی با بیان اینکه باید نگاه خودمان را به بعضی از مفاهیم دینی اصلاح کنیم، گفت: در مورد موضوعات مختلفی از قبیل توکل، زهد، ریا، عجب و ... در عصر حاضر باید بازبینی داشته باشیم؛ مثلاً تعریف «زهد» در کتابهای اخلاقی صد سال پیش نسبت به امروز همخوانی چندانی ندارد.
وی با اشاره به جمله معروف سیدجمالالدین اسدآبادی مبنی بر اینکه، به غرب رفتم، اسلام را دیدم ولی مسلمان ندیدم؛ برگشتم به شرق مسلمان دیدم اما اسلام ندیدم، بیان کرد: ما مسلمانان باید در راه شناخت صحیح مفاهیم اسلامی و عمل به آنها بیشتر تلاش کنیم و نقایص معرفت دینی خود را اصلاح کنیم؛ مثلاً وقتی من میخواهم یک انسان دیندار باشم باید معیارها را برای خود مشخص کنم که چگونه باید باشم و با آگاهی کامل به معارف و آموزههای دینی عمل کنم نه فقط بیان کنم.
این کارشناس دینی با بیان اینکه باید مفاهیم را از مصادیق جدا کرد، گفت: نگاهی که در عصر حاضر به دین داریم، آن نگاه مطلوب نیست. بعضی کتب اخلاقی ما رویکردی بیروح و خشک دارند که باید این نگاه به دین تغییر کند؛ ماه مبارک رمضان فرصت مناسبی برای اندیشیدن به دینداری خودمان است، کسی که میخواهد یک دیندار واقعی باشد باید معرفت دینی خودش را بالا ببرد.
