وقف‌نامه‌ها حامل فرهنگ و تمدن پیشینیان هستند
مدیرکل اوقاف و امور خیریه چهارمحال‌وبختیاری وقف‌نامه‌ها را حامل فرهنگ و تمدن قوی پیشینیان این مرز و بوم دانست و گفت: حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها از پرداختن به عمق و محتوا و ساختار این وقف‌نامه‌ها که الگویی از مدیریت و برنامه‌ریزی جوامع در ساحت‌های مختلف به‌ویژه اقتصادی هستند، غفلت کرده‌اند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن امیری، مدیرکل اوقاف و امور خیریه چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه وقف از دیرباز عامل توسعه فرهنگی و اجتماعی جوامع بشری بوده است، اظهار کرد: ساحت‌های وقف محدودیتی ندارد و این سنت حسنه در تمامی حوزه‌ها اعم از سلامت، بهداشت و درمان، آموزش، علم و فناوری، تقویت فرهنگ، اشتغال‌زایی، دانش‌بنیان، رفع یا تقلیل بزه‌ها و آسیب‌های اجتماعی و غیره توانسته است راهگشا باشد؛ درواقع تنوع وقف زمانی آشکار می‌شود که بگوییم این فعل خیر تمامی ساحت‌هایی را که به زندگی انسان و توسعه و رشد جامعه مربوط است، در بر می‌گیرد.
وی با ذکر اینکه دایره وقف یک محدوده ضیق نیست بلکه گستره وسیعی دارد و با گذر زمان و به‌روزرسانی دائمی می‌تواند ساحت‌های جدیدی را نیز شامل شود، ادامه داد: وقف از دیرباز تمدن‌ساز، فرهنگ‌ساز و جامعه‌ساز بوده و به فراخور نیاز جامعه توسعه یافته است. به جرئت می‌توان گفت فردی را نمی‌توان یافت که ادعا کند در زمان حیاتش از برکات و خدمات وقف در جامعه بهره‌مند نشده است چرا که وقف دایره گسترده‌ای از مسجد و حسینیه و روضه گرفته تا بیمارستان، مدرسه، پل و بسیاری دیگر از خدمات را در جامعه شامل می‌شود.
امیری با تأکید بر اینکه سنت حسنه وقف از احکام امضایی است، تصریح کرد: این بدان معناست که این سنت در ادیان گذشته و پیش از پیامبر(ص) نیز مرسوم بوده است که رسول خدا(ص) این سنت را امضا و تأیید فرمودند تا از طریق اسلام بیش از پیش گسترش یابد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان بیان کرد: متأسفانه در اقتصاد اسلامی آنچنان که باید و شاید به وقف نپرداخته‌ایم و دامنه و گستره‌ای که می‌تواند عامل پویایی شریعت و آیین و مذهب و مردم شود، آنگونه که پیامبر(ص) برنامه‌ریزی کرده‌اند مورد توجه واقع نشده است.
امیری با اشاره به اینکه وقف‌نامه‌ها مدلی فاخر از نظام برنامه و بودجه هستند، بیان کرد: سازمان برنامه و بودجه که موجودیت آن در دولت‌های مختلف با فراز و نشیب مواجه بوده است معمولاً بودجه‌بندی‌ها را در بازه‌های زمانی شش ماهه و یکساله یا نهایتاً افق ۱۰ ساله برنامه‌ریزی و نهایی می‌کند حال آنکه در قاطبه وقف‌نامه‌های موجود، واقف در وقفنامه یک برنامه‌ریزی و پیش‌بینی مادام‌العمر در مورد ریزترین جزئیات مربوط به موقوفه را ذکر و مشخص می‌کند.
وی ادامه داد: مثلاً با بررسی وقفنامه یکی از مدارس علمیه استان که موقوفه‌ای مربوط به حدود چهار قرن پیش است می‌توان دریافت که مسائل جزئی نظیر آب آشامیدنی، کشت و کار در باغچه مدرسه، برف‌روبی، مزد کارگران، مدرسان و اساتید و نگهبان مدرسه و حتی نوع تغذیه طلاب مورد توجه قرار گرفته و واقف نسبت به این موارد توضیحاتی داده و تأکیدات بسیار جزئی فراوانی دارد، از جمله اینکه مثلاً مبادا آب مدرسه کدر یا باغچه بدون گل بماند یا گل‌هایش پژمرده باشند. به این ترتیب اکثر واقفان با تنظیم وقف‌نامه‌های کامل و جامع، نظام برنامه و بودجه آن موقوفه را کاملاً تعیین و تصریح کرده‌اند.
امیری تصریح کرد: اکثر وقف‌نامه‌های موجود به امضای علما رسیده و با لعن و نفرین بر کسانی پایان یافته است که به مفاد وقفنامه عمل نکنند. درواقع در پایان بسیاری از وقف‌نامه‌های چهارمحال‌وبختیاری جملاتی با این مضمون وجود دارد: لعنت خدا و انبیای الهی، اوصیاء و تمام جن و انس بر کسانی باد که خلاف این وقفنامه عمل کنند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان با تأکید بر اینکه امروزه به کارکرد وقف نپرداخته‌ایم، تصریح کرد: در طول تاریخ، وقف منشأ فرهنگ و تمدن‌سازی بوده و جامعه را سمت و سو داده است حال آنکه امروزه وقف دیگر چنین کارکردی ندارد؛ در دوران صفوی، بیشترین وقف‌ها به ثبت رسیده است و بسیاری از مراکز علمی و دینی، کاروانسراها، آب‌انبارها و مساجد و اماکن مهم در این دوران وقف شدند و در وقف‌نامه‌ها یک برنامه‌ریزی مادام‌العمر برای موقوفه در تمام مناسبت‌های دینی پیش‌بینی می‌شد.
امیری وقف‌نامه‌ها را حامل فرهنگ و تمدن قوی پیشینیان این مرز و بوم دانست و توضیح داد: حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها از پرداختن به عمق و محتوا و ساختار این وقف‌نامه‌ها که الگویی از مدیریت و برنامه‌ریزی جوامع در ساحت‌های مختلف به‌ویژه اقتصادی هستند، غفلت کرده‌اند.
وی موقوفات و امامزادگان را پایه‌های اصلی شریعت عنوان کرد و گفت: اگر امامزادگان بزرگوار از سلاله حضرت زهرا(س) که به برکت وجود مقدس امام رضا(ع)، حضرت فاطمه معصومه(س) و حضرت شاهچراغ(ع) به ایران سفر می‌کردند، نبودند امروز ما مفتخر به قرار داشتن تحت لوای تشیع نبودیم.
انتهای پیام
