بازگشت دسته‌جمعی به خدا؛ پیام نماز باران

بر اساس آخرین آمار سازمان هواشناسی چهارمحال و بختیاری، میزان بارش‌ها در استان نسبت به میانگین بلندمدت با کاهش ۶۴ درصدی مواجه شده است، در گذشته ارتفاع برف در مناطقی مانند شهرستان کوهرنگ در این فصل سال به چندین متر می‌رسید، این یخچال‌های طبیعی برف منبع تغذیه‌ای برای چشمه‌ها و رودخانه‌ها محسوب می‌شد، اما امروز ذخیره برف در این منطقه صفر است و شاهد بارش‌های سنگین برف در استان نیستیم. خشکسالی‌های اخیر در کنار استفاده غیراصولی و انتقال‌های غیرکارشناسی آب از استان به دیگر مناطق باعث شده است که چشمه‌ها و رودخانه‌های چهارمحال‌وبختیاری که روزی ۱۰ درصد منابع آبی کشور را در خود داشتند خشک شوند و در تأمین آب مردمان منطقه نیز با مشکل روبرو شوند که اگر بارش برف و باران را نداشته باشیم، اوضاع به‌مراتب دشوارتر و بحرانی‌تر خواهد شد. تاریخ نشان می‌دهد که بزرگان دین در شرایطی که انسان‌ها از رحمت الهی محروم می‌شدند به نماز باران متوسل می‌شدند و در طول تاریخ اسلام، رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین‌ علی(ع) و اکثر ائمه اطهار(ع) بارها نماز باران را که به «صلوة استسقاء» معروف است، خوانده‌اند و به برکت قلب پاک آن‌ها، باران رحمت خداوندی بر مردم نازل شده است.

حجت‌الاسلام محمدحسین صغیرا، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به نگاه ویژه قرآن و روایات به نزول رحمت الهی و بارش باران، اظهار کرد: خداوند متعال در قرآن و از جمله در آیه شریفه وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنْشُرُ رَحْمَتَهُ (شوری/۲۸)، نزول باران را به خودش نسبت می‌دهد و در این آیه می‌فرماید: و اوست خدایی که باران را پس از نومیدی خلق می‌فرستد و رحمت و نعمت خود را فراوان می‌گرداند. لذا تنها خداست که اگر بخواهد می‌تواند پس از هر ناامیدی، رحمت خود را شامل حال مردم کرده و باران را بر آنان نازل کند.

وی با ذکر اینکه بر اساس قاعده کلی نظام عالم، هر معلولی به علتی وابسته است، افزود: بااینحال اگر لطف خداوند در این راستا قرار گیرد که بر جماعتی از انسان‌ها رحمتی نازل کند با توجه به شرایطی این رحمت را نازل می‌کند‌ اما همه می‌دانیم که گناه یکی از عوامل محرومیت انسان از رحمت الهی است به‌ویژه گناهان ناظر به حق‌الناس که ظلمی در حق مردم شده و حقی از مظلوم سلب شود. از علامه طباطبایی سؤال شد چطور ما مسلمانان نماز می‌خوانيم ولی بارانش در غـرب و سرزمین‌های اروپایی می‌بارد؟ علامه طباطبایی پاسخ داد: «با توجه به آيۀ وَلَو اَنَّ اَهل القُری (اعراف/۹۶) آنچه موجب نزول باران و رحمت می‌شود «رعايت حقوق شهروندان» است نه رعایت حقوق الهی، که این حقوق نیز در غرب و اروپا بهتر و بيشتر از سرزمین‌های اسلامی رعايت می‌شود.»

صغیرا تصریح کرد: بر اساس این آیه شریفه که علامه به آن اشاره دارد، اگر اهالی شهرها و روستاها اولاً ایمان بیاورند و ثانياً تقوا پیشه کنند، درهای برکات آسمان را به روی آنان باز می‌شوند و از آسمان و زمین رحمت‌های الهی را دریافت می‌کنند، پیداست که ایمان و تقوا خواسته خداوند از انسان‌هاست که اگر نباشد رحمت خداوندی نیز از آنان سلب خواهد شد و نزول باران که مصداق بارز رحمت است اتفاق نمی‌افتد.

این مدرس حوزه و دانشگاه در استان با اشاره به روایتی از زمان حیات امام سجاد(ع)، گفت: نقل است که مردم مکه و حاجیان در سالی به گروهی از عابدان زاهدنما برای طلب باران متوسل شدند و آنان دعا کردند و اجابت نشد، امام سجاد(ع) بر آنان وارد شده و بعد از آنکه تک تک آنان را مخاطب قرار داد، فرمود: «آیا در بین شما کسی نیست که خداوند رحمان او را دوست داشته باشد؟» گفتند: «ای جوان، ما فقط وظیفه دعا داریم و اجابت از آن اوست.» امام(ع) فرمود: «از کعبه دور شوید چه اینکه اگر یکی از شما محبوب خداوند رحمان بود، دعایش اجابت می‌شد.»، بعد حضرت به نزدیک کعبه رفت و به سجده افتاد و دعا کرد و هنوز دعایش تمام نشده بود که باران باریدن گرفت. حضرت در بین این جمع با این خطاب، به صراحت مطرود بودن زاهدنماها را از درگاه حق تعالی اعلام و با نشان دادن اجابت دعای خود، هر روشی جز روش ائمه معصومین(ع) را باطل معرفی می‌کنند.

صغیرا با اشاره به آیات ۱۰، ۱۱ و ۱۲ سوره مبارکه نوح، بیان کرد: در آيات متعددى از قرآن ارتباط تنگاتنگ عقيده و عمل فاسد با قحطى و فقر و همچنين عقيده و عمل صالح با رفاه و امنيت و بارش رحمت الهی مطرح است از جمله بر اساس این آیات از سوره نوح که خداوند از زبان نبی خودش می‌فرماید: «پس گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او بسيار آمرزنده است، آسمان را بر شما ريزش‌كنان مى‌فرستد و شما را با اموال و فرزندان يارى مى‌كند و براى شما (از همان آب باران) باغ‌ها قرار مى‌دهد و براى شما نهرها جارى مى‌سازد.»

نماز باران؛ مصداق طلب مغفرت الهی

وی تأکید کرد: نزول باران تنها و تنها در گرو خواست و اراده خداست، برای نزول باران علت‌ها و اسبابی باید باشد چرا که اگر این اسباب فراهم نشود، رحمت الهی سلب می‌شود همچنان که شاهد هستیم کشور ما دچار این وضعیت شده است و به سمت خشکسالی حرکت می‌کنیم لذا استغفار و طلب مغفرت بر اساس آموزه‌های قرآنی و روایی می‌تواند کارگشا باشد که اقامه نماز باران به‌صورت جماعت یا فرادی و با حضور قلب و اخلاص یکی از مصادیق طلب مغفرت از محضر پروردگار است.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد یکی دیگر از نمونه‌های اقامه نماز باران را مربوط به زمان حیات حضرت امام رضا(ع) دانست و توضیح داد: نقل است که وقتی حضرت به ولایتعهدی مأمون منصوب شدند، منطقه خراسان دچار کم آبی شد و مزارع و باغات در معرض خطر قرار گرفت. مأمون از امام(ع) خواست که دعا کند و از خداوند بخواهد تا باران رحمت خود را نازل نماید. امام(ع) به خواسته مأمون پاسخ مثبت داد و پذیرفت که در پیشگاه الهی اقامه نماز و دعا کند. سرانجام در موعد مقرر به بیابان رفت و مردم زیادی نیز گرد آمده بودند که پس از نماز و دعای ایشان، نزول باران رحمت بر اثر دعای حضرت(ع) موجب قدرشناسی مردم شد. مصادیق و شواهد فراوانی از گره‌گشایی نماز باران و از میان رفتن خشکسالی در عصر معاصر نیز وجود دارد.

صغیرا تصریح کرد: فلسفه نماز باران این است که اگر خداوند بخواهد و اراده کند، دلایل و اسباب نزول باران را پس از اقامه نماز باران توسط بندگانش فراهم می‌کند و رحمتش را نازل می‌کند لذا استغفار و استغاثه اصل و اساس نماز باران و پیام آن، انابه و بازگشت دسته‌جمعی به پیشگاه الهی است که اگر حاصل شود، اسباب نزول باران و برکات الهی نیز فراهم خواهد شد.

این مدرس حوزه و دانشگاه در استان در خصوص دعای نوزدهم صحیفه سجادیه در طلب باران، بیان کرد: دعاهایی از ائمه معصوم(ع) برای استغاثه و طلب نزول باران وارد شده است که در زمان خشکسالی قرائت شود تا تضرع و استغاثه در پیشگاه الهی محقق و زمینه بهره‌مندی انسان‌ها از رحمت الهی فراهم شود. از جمله دعای امام زین‌العابدین(ع) است که در صحیفه سجادیه می‌خوانیم.

صغیرا با یادآوری اینکه در زمان خلیفه اموی فشار و خفقان بر شیعیان شدت داشت، ادامه داد: امام سجاد(ع) در شرایطی که یزید بن معاویه بدترین ظلم‌ها را در حق خاندان اهل‌بیت روا داشت و حتی خانه کعبه را با منجنیق تخریب کرد، در درگاه خداوند متعال برای نزول رحمت الهی که بارش آن تمام مردم از جمله یزید و یزیدیان را نیز بهره‌مند می‌ساخت، دعا می‌کردند. شأن امام هدايت مردم است لذا مسلمان و غیرمسلمان، اموی و شیعه، دوست یا دشمن در نزد امام(ع) یکی است و برای همه انسان‌ها دعا می‌کنند. لذا در دعا بخل نورزیم و همه انسان‌ها را شامل دعایمان کنیم.

وی تصریح کرد: نکته اخلاقی دعاهای امام سجاد(ع)، دعا برای همگان است و در دعای نوزدهم صحیفه سجادیه حضرت تمامی دعاهایشان را با فعل جمع قرائت می‌کنند و از خداوند می‌خواهند که خدایا ما را سیراب کن و رحمت خودت را بر ما نازل کن و از برکات آسمان و زمین روزی ما کن.

صغیرا گفت: نماز باران مانند نماز عید شامل دو رکعت بوده که رکعت اول، پنج قنوت و رکعت دوم‏ چهار قنوت دارد و بهتر است که با جماعت‌ خوانده شود. در قنوت‏‌ها، هر دعایی می‏‌توان خواند، ولی بهتر است دعایی خوانده‏ شود که در آن، از خداوند طلب باران شده و قبل از هر دعا، صلوات بر پیامبر(ص) و خاندان مطهرش فرستاده شود.