خرید اوراق با وجود بازار داغ سفته‌بازی برای مردم جذابیت ندارد

حسین محمودی‌اصل، کارشناس اقتصادی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه انتشار و خرید اوراق توجیه اقتصادی ندارد، گفت: وقتی نرخ بازدهی سپرده در سرمایه‌گذاری نسبت به تورم منفی است، طبیعتاً منابع به سمت و سوی بازارهای دیگر می‌روند.

وی افزود: به دلیل حاکم شدن شرایط التهاب بر بازار انتظارات تورمی در جامعه به حد زیادی افزایش یافته و طبیعی است که منابع در بازارهای کالایی سرمایه‌گذاری شوند و مهمتر از همه اینکه وقتی هیچ قانونی در حوزه مقابله با سوداگری، تنظیم‌گری و هدایت‌گری وجود ندارند جذابیت دلالی و سوداگری بیشتر می‌شوند.

کارشناس اقتصادی با بیان اینکه فقدان قوانین حمایتی و بازدارنده سوداگری را تقویت و تولید را در نطفه خفه خواهد کرد، گفت: نظام فروش و توزیع اوراق با روند قیمت‌گذاری دستوری، تورم، بی‌ثباتی اقتصادی و عدم ثبات نرخ ارز سازگار نیست. وقتی میانگین حاشیه سود تولید 20 درصد است و نرخ سود تولید از سود سپرده‌های بانکی کمتر؛ لذا نباید انتظار داشت مردم اوراقی را خریداری کنند که از طریق آن قرار است پروژه‌های تولیدی و عمرانی پیش برده شوند.

افزایش نرخ سود مشارکت اوراق به منزله تشدید فشار بر تولیدکننده

محمودی‌اصل بیان کرد: وقتی در بازار خریداری برای اوراق وجود نداشته باشد امکان دارد منتشرکننده اوراق دست به افزایش نرخ سود تضمین‌شده بزند ولی اتفاقی که می‌افتد این است که فشار بسیاری بر تولیدکننده وارد می‌شود. درواقع هزینه تأمین مالی تولیدکننده بین 32 تا 45 درصد است و حاشیه سودش هم 20 درصد، آیا با این اعداد و ارقام انتشار اوراق صرفه اقتصادی دارد؟! قطعاً خیر.

وی گفت: اگر به دنبال جذاب کردن شیوه تأمین مالی از طریق انتشار اوراق هستیم باید کاری کرد تا حاشیه سود تولید افزایش پیدا کند. وقتی منابع به سمت تولید هدایت شود میزان گردش منابع کاهش می‌یابد و فعالیت‌های اقتصادی شناسنامه‌دار مورد توجه قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید:

دلالی به یک افتخار تبدیل شده است

محمودی‌اصل تصریح کرد: در فضای اقتصادی که بانک‌هایش به دلال تبدیل شده‌اند، صاحبان سرمایه سفته‌بازی می‌کنند و مردم عادی و بازاریان و کف جامعه دلالی را یک افتخار و ابزار تولید ثروت می‌دانند چرا باید اوراق جذاب باشد؟! در این شرایط حتی امکان دارد منابع حاصل از اوراق به جاهای دیگر به غیر از تولید و پروژه‌های عمرانی هدایت شوند.

به گفته وی، دولت‌ها گاهاً عواید حاصل از فروش اوراق را برای پرداخت حقوق و مزایای کارمندانشان هزینه می‌کنند و یا سود و سررسید اوراق قبلی را با اوراق جدید پوشش می‌دهند.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: دولت‌ها عادت کرده‌اند با اوراق‌فروشی روزگار بگذرانند و بخشی از سود را در دوره خودشان پرداخت می‌کنند و بخش دیگر را برای دولت بعد به یادگار می‌گذارند و با ادامه همین رویه بدهی روی بدهی انباشته خواهد شد و این خود نوعی نزول است و دولت‌ها را ناتراز می‌کنند.

محمودی‌اصل چاره کار را تولید دانست و در این رابطه گفت: همه ما می‌دانیم تولید بهترین راهکار هست اما نه‌تنها این را نمی‌پذیریم بلکه همه تصمیمات علیه تولید است.

کارکرد صحیح شیوه‌های تأمین مالی در گرو تقویت تولید

وی با اشاره به ظرفیت بازار سرمایه اظهار کرد: درست است که بازار سرمایه ایران ظرفیت خوبی برای تأمین مالی دارد ولی نمی‌توان همه فشارها را بر بورس و نظام بانکی وارد کرد به‌ویژه اینکه در حال حاضر پول زیادی در بازار سرمایه نیست و لازم است این بازار رونق پیدا کند و رونق بازار سرمایه، فروش اوراق و هر شیوه تأمین مالی دیگر در گرو رونق تولید است و غیر از این نمی‌توان راهکار دیگری را در نظر گرفت.

این کارشناس اقتصادی گفت: نظام ارزی کشور باید اصلاح شود و هر که از نظام ارزی کنونی رضایت دارد شاید نفع یا رانتی از آن می‌برد. نظام ارزی کنونی تمام راه‌های تأمین مالی را مختل و بی‌اثر می‌کند.

محمودی‌اصل در پایان تأکید کرد: برای بهبود نظام تأمین مالی و تولیدی کشور باید مطالعات تطبیقی انجام شود و بررسی کرد کشورهای موفق چه کرده‌اند و ما هم مزایا و محسنات طرح آنها را گرفته و معایبش را برطرف کنیم. با شرایط کنونی انتشار اوراق و جذب سرمایه از این طریق امکان‌پذیر نیست و لازم است حاشیه سود تولید از دلالی بیشتر باشد.

گفت‌وگو از سعید امینی