مالیات چه نقشی در تحقق عدالت دارد/ نامگذاری هفته «فرهنگسازی مالیاتی» منطقی نیست
گروه اقتصاد ــ استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به فرارهای مالیاتی زیادی که در ایران وجود دارد، اظهار کرد: وقتی از افراد پردرآمد مالیات بیشتر و از افراد کم‌درآمد مالیات کمتری دریافت شود، عدالت مالیاتی و اقتصادی هم محقق می‌شود.
مهدی تقوی، اقتصاددان و استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به فرارسیدن هفته «فرهنگسازی مالیاتی» به بیان نکاتی درباره نقش مالیات در کشورهای پیشرفته و مقایسه آن با وضعیت کنونی درآمدهای مالیاتی در کشور پرداخت و گفت: همان‌گونه که مطلعید در همه جای دنیا قوانینی مرتبط با مالیات و درآمدهای مالیاتی وجود دارد و در کشور ما هم بدین‌‌گونه است. از سوی دیگر هرچقدر که میزان درآمدها بیشتر می‌شود میزان مالیاتی که به آن تعلق می‌گیرد نیز بیشتر خواهد شد.
مردم سهامداران اصلی درآمدهای نفتی هستند
وی با اشاره به در اهمیت در نظر گرفتن معافیت‌های مالیاتی ادامه داد: از سوی دیگر برخی از معافیت‌های مالیاتی در همه جای دنیا در نظر گرفته می‌شود. برای مثال کسی‌که فعالیت خیریه انجام دهد از مالیات معاف می‌شود، چراکه درآمدی برای پرداخت مالیات ندارد، بلکه چنین نهادی عمدتاً مشغول خرج کردن است.
تقوی با اشاره به وجود درآمدهای نفتی در ایران و ارتباط آن با مقوله مالیات افزود: در ایران درآمدهای نفتی بسیار زیاد است و دولت با فروش این ثروت به درآمد کلانی دست پیدا می‌‌کند. از سوی دیگر مردم سهامداران اصلی این درآمدهای نفتی هستند اما همه این درآمدها به خزانه دولت واریز می‌شود. بنابراین نباید وضعیت دریافت مالیات در ایران همانند کشور انگلستان باشد.
مالیات دریافتی در ایران باید کمتر از سایر کشورها باشد
این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه باید میزان مالیات اخذ شده در ایران کمتر از سایر کشورها باشد یادآور شد: کشور انگلستان منابع نفتی ندارد. بنابراین در آن‌جا از مردم مالیات می‌گیرند تا هزینه‌های دولت تأمین شود. در ایران نفت به فروش می‌رسد و درآمدهای آن وارد بودجه می‌شود. بنابراین باید مالیات به میزان کمتری اخذ شود چراکه مردم صاحبان اصلی درآمدهای نفتی هستند.
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: با وجود این درآمدها باز هم از مردم مالیات گرفته می‌شود، واقعیت این است که این میزان مالیات قابل قیاس با میزان مالیات دریافتی در سایر کشورها نیست، بلکه بسیار کمتر است. مالیات حقوق بنده در سال جاری 10 درصد است که به نظرم رقم بالایی نیست.
نقش مالیات در تحقق عدالت
وی با اشاره به اهمیت معافیت مالیاتی افراد کم بضاعت بیان کرد: از سوی دیگر کسانی‌که درآمدهای اندکی دارند باید از پرداخت مالیات معاف شوند. برای مثال کسی که الان در ایران یک میلیون تومان در ماه درآمد دارد زیر خط فقر قرار دارد. بنابراین نباید از چنین افرادی مالیات دریافت شود.
تقوی درباره نقش دریافت مناسب مالیات در تحقق عدالت اظهار کرد: وقتی از افرادی که درآمد بالاتری دارند نرخ مالیاتی بیشتری نیز اخذ شده و از افراد با درآمد پایین‌تر مالیات کمتری دریافت شود، عدالت مالیاتی و عدالت اقتصادی هم محقق خواهد شد. از سوی دیگر کسی که درآمد اندکی دارد ممکن است از مالیات معاف شود یا مالیات بسیار ناچیزی را پرداخت کند.
مالیات دریافتی در ایران بسیار ناچیز است
این کارشناس مسائل اقتصادی درباره نقش مالیات‌ها در تحقق عدالت در ایران یادآور شد: درباره نقش درآمدهای مالیاتی در تحقق عدالت در ایران باید تحقیق علمی و جامعی صورت بگیرد چراکه نمی‌توان به صورت غیرمستند در این مورد سخن گفت اما تاکنون این تحقیق علمی در این مورد صورت نگرفته است. بنابراین باید جمعی از محققان دانشگاهی در این مورد به تحقیق بپردازند و نتیجه را اعلام کنند.
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره میزان سنخیت مالیات‌های دریافتی در ایران با استانداردهای جهانی گفت: همان‌گونه که گفتم، در ایران اقتصاد نفتی وجود دارد. لذا وضعیت مالیات‌ها نیز با سایر کشورها متفاوت خواهد بود، چراکه این ثروت‌های ملی همانند نفت و گاز از سوی دولت فروخته و در اقتصاد کشور خرج می‌شود اما کشورهایی که همانند ما نفت و گاز ندارند برای تأمین هزینه‌های خود ناچار به اخذ مالیات بیشتری از مردم هستند.
فرار مالیاتی در ایران زیاد است
وی با اشاره به وجود فرار مالیاتی در ایران ادامه داد: در ایران سطح مالیات‌ها بسیار کمتر از اروپا است چراکه آن‌ها همانند ما از این ثروت ملی بهره‌مند نیستند. لذا در ایران مالیات‌های کمتری در مقایسه با سطح درآمدها وجود دارد. از سوی دیگر فرارهای مالیاتی زیادی در ایران وجود دارد، چراکه ما کشوری پیشرفته نیستیم که بتوان به خوبی با فرارهای مالیاتی مقابله کرد. پس این اتفاقات هم در اقتصاد کشور ما رخ می‌دهد.
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در پایان با اشاره به موضوع فرهنگسازی مالیاتی یادآور شد: به نظرم چنین نامگذاری‌هایی در کشور ما چندان منطقی و مورد نیاز نیست، چراکه برای مثال در کشورهای اروپایی مردم مالیات خود را پرداخت می‌کنند و چنین هفته‌ای هم ندارند، اما بالاخره هر نهادی از جمله رسانه می‌تواند به نقش خود در این زمینه و در راستای توسعه فرهنگ مالیاتی عمل کنند. از سوی دیگر بسیاری از مردم ما هم تمایل چندانی به پرداخت مالیات ندارند، چراکه معتقدند درآمدهای نفتی به اندازه کافی در کشور ما وجود دارد و نباید مالیاتی از ما دریافت شود.
انتهای پیام
