به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، جلسه نقد و بررسی کتاب «تثلیث در قرآن وعهدین» عصر روز گذشته 15 تیرماه با حضور حجتالاسلام و المسلمین محمد کاشانی مولف کتاب و عباس اشرفی، مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی در سرای اهل قلم برگزار شد. کاشانی در این جلسه در خصوص ویژگیها اثر گفت: اثر حاضر به جرئت در حوزه زبان فارسی از جامعترین کارهایی است که در مورد تثلیث انجام شده است. در قرآن اشاراتی به بحث تثلیث وجود دارد و بدون در نظر گرفتن اینکه اساس مسیحیت وجود دارد و ندارد، باید برای فهم دقیق قرآن مورد بررسی قرار بگیرد.
3000 صفحه مناظره با مسیحیان
وی افزود: برای فهم تثلیث باید به سراغ خود متون و جوامع مسیحی رفت. بحث تثلیث کمتر به چالش کشیده شده است و من بیش از 3000 صفحه با علمای مسیحی در این خصوص مناظره داشتم. در فرایند گفتوگوهای انجام شده کشیشان نقدهای مرا به نقد کشیده و من آنگاه این نقدها را دوباره به نقد کشیدهام.
کاشانی با بیان اینکه زمان زیادی بر روی شناخت فرقه و اعتقادات مسیحی سپری کرده است، گفت: من در جلسات آموزشی مسیحیت نیز شرکت کردم و امروزه به توجه به امکانات فعلی میتوان زبان عبری را نیز آموخت که در درک بهتر تثلیث کمک میکند و علمای قبلی ما به این امکانات دسترسی نداشتهاند.
وی ادامه داد: من به این مساله پرداختهام که به رغم اینکه این آموزه عقلانی باشد یا خیر، آیا کتاب مقدس مسیحیان آموزهای به نام تثلیث دارد و یا خیر. پاپ قبلی اذعان کرد که تثلیث در فرایند مسیحیت به این دین اضافه شده و به کتاب مقدس باز نمیگردد.
وی تصریح کرد: دلایلی چون زنده کردن مردگان و یا واحد بودن خدا و مسیح به معنای خدا بودن مسیح نیست، زیرا حواریون نیز با خدا واحد بودند، ولی این دو خدا خوانده نشدهاند.
کاشانی ادامه داد: یکی از بحثهای دیگری که کمتر در جای دیگر آمده و این کتاب به آن اشاره کرده است، ارجاع به ادیان تثلیثی قبل از مسیحیت است. در این کتاب آمده است که چه ادیانی چنین سابقهای داشتهاند. کارشناسان قبلی که در این فضا سخن گفتهاند به خاطر عدم اطلاع از مطالعات باستانشناسی جدید بوده است.
نویسنده کتاب «تثلیث در قرآن وعهدین» افزود: بحث دیگری که بررسی شده تثلیث با عقل و منطق بررسی شده است و اینکه آیا منطق تثلیت را رد یا تایید می کند و در این زمینه منابع بررسی شد که بعضا استدلالهای علیه تثلیث ضعیف بود که این دسته کنار گذاشته شدند.
کتاب سوگیری دارد
در ادامه نشست اشرفی به بیان برخی نکات در خصوص این کتاب پرداخت: وقتی من این کتاب را خواندم آن را کتابی، روان، متقن و با عناوین بسیار خوب یافتم که در این کتاب از منابع زیادی نیز استفاده شده است. این کتاب پیوسته است و بخشهای آن با هم ارتباط دارند.
وی ادامه داد: من احساس کردم که این کتاب مقداری سوگیرانه است، یکی از دلایل آن است که در حالی که کمتر از بیست درصد مطالب در خصوص تثلیث از قرآن آمده و نیز عهدین بر قرآن تقدم دارند، در عنوان عنوان قرآن بر عهدین تقدم دارد.
اشرفی افزود: دیگر نکتهای که باعث میشود این نکته تقویت شود که این کتاب سوگیری بیشتری دارد، این است که با اینکه مسیحیان معتقدند که تثلیث آموزهای شهودی است، بیشتر از بعد منطقی و عقلانی به آن پرداخته شده است. از سوی دیگر در دو جای کتاب عنوان شده است که «ما مسلمانها». همچنین در صفحه 122 کتاب قبل از ورود به بحث نتیجهگیری کرده و بعد بحث را ادامه دادهاید.
وی ادامه داد: در عین حالی که در خصوص پیشیینه مسیحیت ورود خیلی خوبی داشتهاید، اما به نظر میرسد که نکته مبهمی وجود دارد. واژه پسر خدا از ایران به روم رفته است اما شما در پیشینه بحث به مهرپرسی اشاره نکردهاید.
کتاب من سوگیرانه اما منصفانه است
کاشانی در جواب این انتقادات گفت: در خصوص اینکه عنوان کتاب ایجاد سوگیری میکند و اینکه چرا قرآن بر عهدین پیشی گرفته است، باید بگویم این به خاطر زیبا بودن عنوان کتاب بود که قرآن را بر عهدین در عنوان کتاب تقدم دادم.
وی ادامه داد: در خصوص مخاطب کتاب باید بگویم من به خاطر رشد جریان تبشیری در کشومان این کتاب را نوشتهام و در حقیقت نیز با رویکردی سوگیرانه به این کتاب پرداختهام با این حال کتاب من منصفانه است.
کاشانی در خصوص اینکه چرا در ارجاع مسیحیت به ادیان پیشین به مهرپرستی اشاره نکرده است، گفت: هدف من در این کتاب بیشتر بحث ادیان مشرکی بوده است که به تثلیث را باور داشتهاند.